واکسن آنفلوآنزا همیشه ضروری نیست
متخصصان بیماری‌های عفونی اطفال بر این باورند که تزریق واکسن آنفلوآنزا فقط برای کودکان و حتی بزرگسالانی که در خطر ابتلا به عفونت شدید آنفلوآنزا قرار دارند، ضرورت دارد.
چند هفته‌ای است که با سردشدن هوا و شیوع سرماخوردگی، آنفلوآنزا و شبه‌آنفلوآنزا در میان بزرگ و کوچک، نگرانی خانواده‌ها، بخصوص کسانی که فرزندان زیر هفت سال دارند، نسبت به کمبود واکسن آنفلوآنزا در کشور اوج گرفته است.
این در حالی است که معاون داروی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت معتقد است که این کمبود نباید نگرانی خاصی را برای خانواده‌هایی که فرزندان سالم دارند به همراه داشته باشد، چرا که تزریق واکسن برای بسیاری از افرادی که طی سال‌های قبل این واکسن را تزریق کرده اند، ضروری نیست.
متخصصان بیماری‌های عفونی اطفال نیز بر این باورند که تزریق واکسن آنفلوآنزا فقط برای کودکان و حتی بزرگسالانی که در خطر ابتلا به عفونت شدید آنفلوآنزا قرار دارند، ضرورت دارد.
دکتر محمدرضا شانه‌ساز، معاون داروی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در این باره می‌گوید:
شرایط تحریم کنونی، بهترین فرصت برای اصلاح الگوی مصرف دارو و واکسن در کشور است. بی‌شک تزریق واکسن آنفلوآنزا برای گروه‌های پرخطر چون حجاج، افراد مسن، کارکنان مراکز درمانی یا بیماران خاصی که دچار عفونت‌های شدید ریوی یا ضعف سیستم ایمنی هستند ضروری است، اما تزریق واکسن برای سایر گروه‌ها ضرورتی ندارد و در سال‌های گذشته هم بیشتر با انگیزه‌های تجاری، تزریق آن به افراد سالم توصیه می‌شده است.
تامین 500 هزار دوز واکسن
به گفته معاون سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، این وزارتخانه حدود 500 هزار دوز واکسن آنفلوآنزا را برای افراد در معرض خطر مانند کارکنان اورژانس 115، کارکنان اورژانس‌های بیمارستانی، بخش‌های عفونی، بخش‌های ایزوله تنفسی و بخش‌های مراقبت‌های ویژه تأمین کرده است که از طریق مراکز درمانی و بیمارستان‌ها در اختیار آنان قرار می‌گیرد.
همچنین افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد، ندامتگاه‌ها، مراکز تجمعی و بیماران پیوندی نیز از جمله گروه‌های آسیب‌پذیری هستند که وزارت بهداشت برای تأمین واکسن آنفلوآنزای آنان تلاش میکند.
دکتر فریبا شیروانی، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی اطفال و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز با ضروری دانستن تعیین مراکزی از سوی وزارت بهداشت جهت تامین و تزریق واکسن آنفلوآنزا برای گروه‌های پرخطر می‌گوید:
آنفلوآنزا ویروسی است که باعث عفونت دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی می‌شود. این ویروس، هر سال دچار تغییراتی در ساختار ژنتیکی خود می‌شود که آن را برای ایجاد عفونت‌های جدید آماده میکند و به همین دلیل لازم است واکسن آنفلوآنزا سالانه و بر اساس نوع جدید آنفلوآنزا تهیه‌شده و به افراد واجد شرایط تزریق شود.
در شرایط کنونی و با وجود کمبود واکسن پیشنهاد می‌شود این واکسن به کودکان و بزرگسالانی که در خطر ابتلا به عفونت شدید آنفلوآنزا قرار دارند تزریق شود. تزریق واکسن، بخصوص برای کودکانی که مبتلا به بیماری مزمن ریه مانند آسم، بیماری‌های قلبی، عروقی بجز فشارخون، بیماری‌های کلیوی، کبدی و سیستم عصبی هستند لازم است.
همچنین کودکانی که دچار اشکالات شناختی به صورت عقب‌افتادگی ذهنی، مشکلات عصبی عضلانی، بیماری‌های خونی و بیماری‌های متابولیک مانند دیابت هستند، کودکانی که نقص سیستم ایمنی دارند، کودکانی که داروهای پایین‌آورنده سطح سیستم ایمنی مصرف می‌کنند و کودکانی که به‌طور طولانی‌مدت آسپیرین مصرف می‌کنند، در خطر ابتلا به عفونت با ویروس آنفلوآنزا هستند.
همه کودکان در خطر نیستند
این درست است که توصیه همیشگی وزارت بهداشت این است که کودکان، سالمندان و بیماران همواره باید در اوایل فصل سرما، واکسن آنفلوآنزا را بزنند، اما متخصصان اطفال تاکید می‌کنند که همه افراد و گروه‌ها در خطر جدی ابتلا به آنفلوآنزا قرار ندارند.
معاون سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت با تاکید بر این‌که تزریق واکسن آنفلوآنزا برای اغلب کودکان سالم غیرضروری است، اضافه میکند:
البته در مواردی که کودک با بیماری خاصی مواجه باشد، متخصص اطفال بر تزریق واکسن آنفلوآنزا تاکید میکند، اما از آنجایی که این واکسن حاوی ویروس ضعیف‌شده بیماری است، تزریق آن در موارد غیرضروری، مطلوب تلقی نمی‌شود.
از سوی دیگر دکتر شیروانی با تاکید بر این‌که تمام افرادی که در مراکز نگهداری کودکان عقب‌افتاده یا مرکز بهزیستی کار می‌کنند و کسانی که در طول فصل آنفلوآنزا باردار هستند، باید واکسن تزریق کنند، می‌افزاید:
با توجه به کمبود واکسن در کشور باید گروه‌های پرخطر نسبت به پیشگیری از این بیماری بسیار دقت کنند. بر این اساس دوری جستن از هر نوع ارتباط، حتی قرار گرفتن در یک اتاق با افراد مبتلا به عفونت‌های حاد ویروسی بسیار اهمیت دارد. تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق تغذیه نیز برای همه افراد ضروری‌تر از گذشته خواهد بود.
شناخت علائم آنفلوآنزا
متخصصان بیماری‌های عفونی تاکید می‌کنند آنفلوآنزا اغلب به طور ناگهانی و همراه با سردرد و درد عضلانی آغاز می‌شود. در کنار آن تب و لرز، درد مفاصل، بی‌اشتهایی و کسالت از علائم و عوارض این بیماری است.
دکتر شیروانی در این باره می‌گوید: آنفلوآنزا یک عفونت حاد ویروسی دستگاه تنفسی است که در صورت سالم و فعال‌بودن سیستم ایمنی فرد مبتلا، عوارض آن بعد از چند روز کم‌شده و بهبودی کامل حاصل می‌شود. آبریزش بینی و چشم، اسهال، حالت تهوع و درد در نواحی گلو و شکم می‌تواند در کنار تب و لرز و درد مفاصل، از علائم آنفلوآنزا به شمار آید.
موارد خفیف آنفلوآنزا بیشتر شبیه سرماخوردگی بروز میکند، ولی این دو بیماری با یکدیگر متفاوت هستند. پس ضروری است که افراد با مشاهده این علائم به پزشک متخصص مراجعه کنند.
دستمال کاغذی بیمار، عامل انتقال آنفلوآنزا
به گفته دکتر شیروانی، بدون شک رعایت بهداشت فردی و عمومی از موارد جلوگیری از انتشار ویروس آنفلوآنزاست.
این متخصص تاکید میکند: شست‌وشوی مرتب دست ها با آب و صابون، حتی پس از هر بار گرفتن بینی با دستمال کاغذی و دور انداختن فوری دستمال استفاده شده، در انتشار این بیماری ویروسی از طریق ترشحات بینی بسیار اهمیت دارد. فراموش نکنید که اگر دستمال کاغذی حاوی ترشحات، با ظروف یا اشیای دیگری تماس پیدا کند، انتقال ویروس از طریق آنها صورت می‌گیرد.
بی‌شک پوشاندن دهان و صورت هنگام سرفه و عطسه، اجتناب از تماس با دیگران در هنگام بیماری، استراحت و نوشیدن مایعات گرم به میزان کافی می‌تواند از انتقال آنفلوآنزا به دیگران جلوگیری کند.
آنفلوآنزا قابل پیشگیری است
فراموش نکنید که خواب کافی، مصرف میوه‌ها و سبزیجات، مصرف مکمل روی (تحت نظر پزشک)، ویتامین C، مولتی‌ویتامین، نوشیدن مایعات گرم در فصل سرما و رعایت اصول بهداشتی انفرادی و دوری جستن از مکان‌هایی که جمعیت زیادی در آن وجود دارد، در کنار تقویت سیستم ایمنی با ورزش‌کردن و دوری از استرس، در پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزا بسیار موثر است.
بخش سلامت تبیان
منبع: جام جم - پونه شیرازی
مطالب مرتبط :
چگونه بفهمیم کودکمان به تزریق واکسن حساسیت دارد؟
آیا فرزندتان به واكسن آنفلوانزا نیاز دارد؟
تجویز سلیقه‌ای واکسن آنفلوانزا
