تبیان، دستیار زندگی
انسان با پیروى از هوسها و ارتكاب گناه، از مدار حقّ خارج شده و به سوى كفر تمایل پیدا مى‏كند. قرآن مى‏فرماید: ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

لزوم ایمان و تولّى، نسبت به مقدّسات!


انسان با پیروى از هوس ها و ارتكاب گناه، از مدار حقّ خارج شده و به سوى كفر تمایل پیدا مى‏كند. قرآن مى‏فرماید: سرانجام كسانى كه مرتكب گناه مى‏شوند اگر توبه و جبران نكنند تكذیب و كفر است.


جبرئیل

ایمان و تولّى، نسبت به همه‏ى مقدّسات لازم است

مَنْ كانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جِبْرِیلَ وَ مِیكالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكافِرِینَ (بقره 98)

هر كه دشمن خدا و فرشتگان و پیامبران او و جبرئیل و میكائیل باشد (كافر است و بداند كه) خداوند دشمن كافران است.

" جبریل" و" میكال"

نام " جبریل" سه بار، و نام" میكال" یك بار در قرآن مجید، در همین مورد آمده است. (نام" جبریل" دو بار در آیات 97 و 98 سوره بقره، و یك بار در سوره تحریم آیه 4 ذكر شده) و از همین آیات استفاده مى‏شود كه هر دو از فرشتگان بزرگ و مقرب خدایند (در تلفظات معمولى مسلمین جبرئیل و میكائیل هر دو با همزه و یاء تلفظ مى‏شود، ولى در متن قرآن تنها به صورت جبریل و میكال آمده است)

جمعى عقیده دارند كه" جبریل" لفظى است عبرانى و اصل آن" جبرئیل" به معنى" مرد خدا" یا" قوت خدا" است (" جبر" به معنى" قوت یا مرد" و" ئیل" به معنى" خدا" است).

به موجب آیات 97 و 98 سوره مباركه بقره جبرئیل پیك وحى خدا بر پیامبر (صلی الله علیه و آله)، و نازل كننده قرآن بر قلب پاك او بوده است، در حالى كه در سوره نحل آیه 102 واسطه وحى" روح القدس" معرفى شده و در سوره" شعراء آیه 191" مى‏خوانیم قرآن را روح الامین براى آن حضرت آورده، ولى همانگونه كه مفسران تصریح كرده‏اند: منظور از روح القدس و روح الامین همان جبرئیل است.

نام " جبریل" سه بار، و نام" میكال" یك بار در قرآن مجید، در همین مورد آمده است. (نام" جبریل" دو بار در آیات 97 و 98 سوره بقره، و یك بار در سوره تحریم آیه 4 ذكر شده) و از همین آیات استفاده مى‏شود كه هر دو از فرشتگان بزرگ و مقرب خدایند

ضمنا احادیثى در دست داریم كه به موجب آنها جبرئیل به صورت هاى گوناگون بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) نازل مى‏شد و در مدینه جبرئیل غالباً به صورت دحیه كلبى كه مردى بسیار زیبا بود بر آن حضرت نمایان مى‏گشت.

از سوره نجم استفاده مى‏شود كه پیامبر (صلی الله علیه و آله) جبرئیل را دو بار (به صورت‏ اصلیش) مشاهده كرد. (اعلام قرآن صفحه 277)

در كتب اسلامى معمولا چهار فرشته مقرب خدا را جبرئیل و میكائیل و اسرافیل و عزرائیل شمرده‏اند كه از میان اینها جبرئیل از همه برتر است.

در منابع یهود نیز سخن از جبریل و میكال آمده است، از جمله در كتاب دانیال جبرئیل به عنوان مغلوب كننده رئیس شیاطین و میكائیل به عنوان حامى قوم اسرائیل معرفى شده است. (اعلام قرآن صفحه 629)

بعضى از محققان مى‏گویند در منابع یهود چیزى كه دلالت بر خصومت جبریل با آنها داشته باشد دیده نشده، و این خود مۆید آن است كه اظهار عداوت یهودیان معاصر پیامبر(صلی الله علیه و آله) نسبت به جبریل یك بهانه بیش نبوده، تا به وسیله آن از پذیرش اسلام سر باز زنند، چرا كه در منابع مذهبى خودشان ریشه‏اى نداشته است.

پیام‏های آیه:

1ـ  ایمان و تولّى، نسبت به همه‏ى مقدّسات لازم است. «لِلَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ رُسُلِهِ»

2ـ دشمنى با انبیا و اولیا، كفر و دشمنى با خداوند است. «فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكافِرِینَ»

3ـ همه فرشتگان، در یك مرتبه و سطح نیستند. «مَلائِكَتِهِ» ، «جِبْرِیلَ وَ مِیكالَ» (نام دو فرشته‏ى مخصوص جبرئیل و میكائیل را برده است.)

در سوره نحل آیه 102 واسطه وحى" روح القدس" معرفى شده و در سوره" شعراء آیه 191" مى‏خوانیم قرآن را روح الامین براى آن حضرت آورده، ولى همانگونه كه مفسران تصریح كرده‏اند: منظور از روح القدس و روح الامین همان جبرئیل است

فسق و گناه زمینه‏ى كفر

وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْكَ آیاتٍ بَیِّناتٍ وَ ما یَكْفُرُ بِها إِلاَّ الْفاسِقُونَ (بقره 99)

همانا آیات (و نشانه‏هاى) روشنى به سوى تو فرستادیم و جز فاسقان كسى به آنها كفر نمى‏ورزد.

انسان با پیروى از هوس ها و ارتكاب گناه، از مدار حقّ خارج شده و به سوى كفر تمایل پیدا مى‏كند. قرآن مى‏فرماید: سرانجام كسانى كه مرتكب گناه مى‏شوند اگر توبه و جبران نكنند تكذیب و كفر است. («ثُمَّ كانَ عاقِبَةَ الَّذِینَ أَساۆُا السُّواى‏ أَنْ كَذَّبُوا بِآیاتِ اللَّهِ») روم، 10)

ابن صوریا (یكى از علماى یهود كه با جمعى از یهودیان فدك، نزد پیامبر آمده و سۆالاتى مطرح كرده بود و داستانش در دو آیه قبل آمده) بعد از آنكه پیامبر سۆالات او را پاسخ داد، بهانه‏اى نداشت جز اینكه بگوید: چون جبرئیل بر تو وحى مى‏آورد نه میكائیل، ما به تو ایمان نمى‏آوریم. ولى از آنجا كه جوابش با آیه قبل داده شد، براى اغفال عوام یهود گفت: او دلیل روشنى به ما ارائه نكرد. آیه نازل شد كه مبادا بهانه‏جویى علمایى همچون ابن صوریا تو را ناراحت كند، مردم بدانند كه بنى اسرائیل بهانه مى‏گیرند وگرنه ما آیات و دلایل روشن و محكمى فرستاده‏ایم تا كسى در نبوّت تو تردیدى نداشته باشد وبا این دلایل، تنها كسانى كفر مى‏ورزند كه فاسق باشند و به خاطر هوسها و گناهان زیاد، از مدار حقّ بیرون رفته باشند.

پیام‏های آیه:

1ـ در برابر تضعیف ناحقّ، باید تقویت بجا صورت بگیرد. چون علماى یهود، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) را به ناحقّ تضعیف كرده و گفتند دلیل روشنى ندارد، خداوند آن حضرت را تقویت فرمود. «أَنْزَلْنا إِلَیْكَ آیاتٍ بَیِّناتٍ»

2ـ فسق و گناه زمینه‏ى كفر است. «ما یَكْفُرُ بِها إِلَّا الْفاسِقُونَ»

آمنه اسفندیاری

بخش قرآن تبیان


منابع:

1-  اعلام قرآن صفحه 629

2-  تفسیر نور ج 1

3-  تفسیر نمونه ج1