همسر و فرزندان امام زمان (عج) چه کسانی هستند؟

انسان از ابتدای خلقت تا زمانی که در این دنیا زندگی می کند مراحلی را طی می کند که هر مرحله ای اقتضائات خاص خود را دارد.

مرحله کودکی، نوجوانی و جوانی، میانسالی و پیری، هر یک بخشی از عمر انسان را در بر می گیرد. دوران جوانی اوج شادابی و نشاط انسان است یکی از اقتضائات این دوره ازدواج است که امری طبیعی و لازمه زندگی و بقاء نسل و جامعه بشری است. همه این امر را مهم، مقدس و ضروری دانسته اند، خصوصاً اسلام که به این امر سفارش اکید نموده و آن را برابر با تکمیل نیمی از دین معرفی کرده است. قطعاً کسانی که خود مروج و مبین و هادی جامعه اسلامی هستند به این امر بیشتر پای بند هستند. با این مقدمات این سۆال مطرح است که آیا امام زمان(عج) با توجه به غیبت طولانی و عمر طولانی که دارند آیا این امر مقدس را انجام داده اند؟ و آیا ایشان صاحب فرزند نیز هستند؟ و آیا آنان نیز همچون امام ناشناس و پنهان از مردم زندگی می کنند؟ و اگر چنین است کجا زندگی می‌کنند؟

بررسی روایات

پیش از این علت و فلسفه غیبت را بیان کردیم و عدم درک خویش از حقیقت این موضوع را فهمیدیم و آنچه که در توان فهم ما بود تنها فوائد و مصالحی بود که بر این امر مترتب بود. از سوی دیگر براساس آیات و روایات دریافتیم که امام زمان در جای معینی ساکن نیستند و همیشه در حال سفر از جایی به جای دیگر هستند و اگر این امر مخفی است از دلیل عقلی و منطقی پیروی می کند. (برای تفضیل بیشتر به مطالب قبلی ما رجوع کنید)

بنابر توضیحات بالا نیز به همین دلیل که همگی عقلانی و منطقی و قابل پذیرش هستند، موضوع ازدواج امام زمان (عج) و داشتن فرزند و نحوه زندگی آنان و محل زندگیشان نیز به همان دلایل برما پوشیده است. دقت کنید پوشیده است یعنی به طور قطع و یقین نمی توان پاسخ داد. چرا که در این زمینه روایات متعدد و بعضاً متناقضی دیده می شود که اطمینان کامل را به ما نمی دهد.

در روایتی به نقل از امام صادق(علیه السلام) آمده است که: "لایطلع علی موضعه احد من وُلده و لاغیره" از مکان ایشان هیچ کس اطلاعی ندارد حتی احدی از فرزندانش.

این روایت دلالت بر وجود فرزندان و به طریق اولی دلالت بر وجود همسر امام زمان (عج) را دارد. اما روایت دیگری را با همین مضمون اما با اندک اختلافی وجود دارد. "لایطلع علی موضعه احد من ولی و لاغیره" بر اساس این روایت که از بسیاری جهات(سند و متن حدیث) از حدیث اولی معتبرتر است موضوع فرزند داشتن که در حدیث اول دیده می شود فهمیده نمی‌شود. روایات و دعاهای دیگری نیز وجود دارند که تنها به متزوج بودن و فرزند داشتن حضرت بدون هیچ توضیح صریح و مشخصی اشاره دارد که البته این هم جای بررسی دارد چرا که عده زیادی آنها را مختص به زمان ظهور می‌دانند نه دوران غیبت.

اگر چه بر اساس مقدمات بحث امر ازدواج و فرزند امری طبیعی و مقدس و سفارش شده از سوی خدای متعال است این امر در مورد امام(عج) نیز محتمل است. اما نه در آیات قرآن اشاره ای به آن شده تا برای ما اطمینان بخش باشد و نه روایات معتبری وجود دارد که شرح و تفصیل مشخصی را به ما عرضه کند تا با یقین کامل در این خصوص سخن بگوئیم. با توجه به این شرایط به این نتیجه می رسیم که دانستن یا عدم اطلاع از این موضوع در اعتقادات و باور ما و تقویت ایمان ما نقشی ندارد و پی گیری این موضوع قطعاً ضرورتی ندارد والا همچون سایر مسائل مربوط به امام زمان(عج) امامان معصوم(علیهم السلام) ما را مطلع و آگاه می ساختند.

از طرف دیگر از این امور نامعلوم بر ما کم نیستند، به عنوان مثال و وضعیت زندگی حضرت عیسی (علیه السلام) یا حضرت خضر(علیه السلام) که از جهات بسیاری برما پوشیده است حال که به نتیجه نهایی جهت اثبات همسر و فرزند برای حضرت نرسیدیم، سخن گفتن از مکان زندگی آنها و مخفی بودن یا آشکار بودن آنها نیز منتفی است.

خلاصه سخن ...

احتمال ازدواج و فرزندان داشتن امری است که در مورد امام زمان(عج) وجود دارد، اما به دلیل وجود روایات مستند و قابل قبول نمی توان به یک پاسخ دقیق رسید و قطعاً خداوند این بخش از زندگی حضرت را نیز به دلایل حکیمانه خویش که به مصلحت ما نیز می باشد پنهان داشته است.

                                                                                                                                                           مریم جعفری

منبع:

1-     الغیبه، خواجه نصیر الدین طوسی، ص102

2-     پاسخ به ده پرسش، آیت الله صافی گلپایگانی، ص55-53

3-     منتخب الاثر، آیت الله صافی گلپایگانی، ص 55-53