تبعات مال حرام !
مال حرام، انسان را به سقوط میکشاند و شقاوت ابدی را برای او رقم خواهد زد . بنابراین، به دست آوردن غذای حلال، مخصوصاً در زمان حاضر، در حالی که بسیار مشکل است، بسیار لازم است.
عروج روحانی انسان
هدف از خلقت انسان این است که عروج کند و بُعد جسمی حرکت کند و برسد به جایی که به جز خدا نداند. یعنی برای حرکت استکمالی و غیر متناهی خلق شده و اگر در راه بیفتد، تا خدا، خدایی میکند حرکت استکمالی و رو به قرب او ادامه خواهد داشت.
در واقع، انسان برای صعود خلق شده اما متأسفانه گاهی با اختیار خودش، به جای صعود، راهی را انتخاب میکند که به سقوط او منتهی میشود و اگر توجه پیدا نکند، سقوط او ابدی خواهد بود و به پستترین و نازلترین طبقه جهنّم میافتد.
«إِنَّ الْمُنافِقِینَ فِی الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّار»[1]
ذرهای انحراف از راه مستقیم، منجر به سقوط انسان میشود. در جمله «اهدنا الصّراط المستقیم» که دستور داده شده در نماز بخوانیم و باید توجه به معنای آن داشته باشیم، از خداوند میخواهیم که حالت انحراف- چه به چپ و چه به راست- برای ما پیدا نشود و توفیق الهی را ضمیمه همّت خویش کنیم تا به مقصد برسیم.
اگر همّت و توفیق به صورت توأمان باشد، هدایت عنائیه پروردگار دست انسان را میگیرد و او را در راه مستقیم که از مو باریکتر، از آتش سوزندهتر و از شمشیر برندهتر است، هدایت میکند تا به لقای خداوند سبحان نائل شود. موفقیّت در این راه، محتاج توجه است و تمسّک به قرآن و عترت نیز راهنمای او و توسّل به اهلبیت «سلاماللهعلیهم» راهگشای وی خواهد بود.
مال حرام، یکی از عوامل سقوط انسان
خوردنیها و نوشیدنیهای حرام، اقسامی دارد که مواد مخدّر و روانگردان یا مشروبات الکلی و مست کننده، از جمله آن میباشد که آدمی را نابود میکند. امّا آنچه اکنون مورد بحث ما است، غذای حرام است که منجر به سقوط انسان میشود.
تعالیم قرآن و عترت، سفارش فراوانی برای اجتناب از غذای حرام دارند. حتی قبل از انعقاد نطفه، دستوراتی جهت رعایت حلال بودن غذای پدر و مادر، وارد شده است، زیرا غذای حرام برای نطفه بسیار خطرناک است.
در تعالیم دینی تأثیرات سوء غذای حرام بر روح آدمی بیان شده و از این جهت در دین مبین اسلام، در خصوص حلیّت غذای مادر در دوران بارداری و شیر دهی و نیز غذایی که کودک در طفولیّت میخورد و همچنین غذای انسان تا پایان عمر، تأکیدات فراوانی وجود دارد.
برخی از تبعات مال حرام
یکی از تبعات غذای حرام، این است که توجه و بیداری را از انسان سلب کرده، او را در غفلت فرو میبرد. وقتی چنین شد، حال عبادت ندارد، از نماز لذت نمیبرد و بدتر از آن، از گناه لذت میبرد. به مرتبهای از سقوط میرسد که رابطه با خدا برایش مشکل است و نه تنها موفق به خواندن نماز شب نمیشود، بلکه توفیق نماز اوّل وقت نیز از او سلب میشود.
از دیگر تبعات مال حرام، پدید آمدن جهل مرکب برای انسان است. به این معنا که کار زشت در نظر او جلوه نیکویی دارد. قرآن کریم، ورشکستهترین افراد در قیامت را کسی میداند که اعمال ناشایست خود را نیک میپندارد.
«قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمالًا، الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ هُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعا»[2]
بگو: «آیا شما را از زیانكارترین مردم آگاه گردانم؟» [آنان] كسانىاند كه كوشششان در زندگى دنیا به هدر رفته و خود مىپندارند كه كار خوب انجام مىدهند.
افراد جامعهای که مبتلا به مال حرام است، دچار جهل مرکب میشوند. چنین اجتماعی میرسد به آنجا که از لحاظ فرهنگی مشکلات فراوانی دارد، اما تخیّل میکند که از برترین فرهنگها برخوردار است.
فرهنگ اسلام در بین افراد آن جامعه، خرافی تلقّی میشود؛ چادر بین آنان ارزش ندارد، بلکه یک خرافات است، پوشش غربی را امتیاز میدانند، دین، نماز، مسجد و محراب را مسخره میکنند و رفتارهای زشت و ناپسند و فرهنگ غرب را نیکو میدانند. ظلم، در چنین جامعهای معتبر است و ربا و رشوه، در بین افراد آنان عادی است و امتیاز محسوب میگردد.
مال حرام، رابطه انسان با خداوند را به کلّی قطع میکند و او را به شیطان متّصل مینماید. وقتی با شیطان مرتبط شد، به راهی میافتد که منتهای آن سقوط است و تا پایان عمر سراشیبی سقوط را طی میکند تا بمیرد. متأسفانه در آخرت نیز سقوط او ادامه دارد. خدا نکند کسی به این مقام پست تنزّل یابد که سقوطش، حتّی در جهنّم نیز ادامه دار باشد.
افزون بر این، کسی که مال حرام کسب کرده، در قیامت باید حقّالنّاس را جبران نماید و این جبران ربطی به سقوط او و عذاب جهنّم ندارد. خداوند متعال به عزّت و جلال خود قسم خورده و فرموده است که: ممکن است از حق خودم بگذرم، امّا از حقالناس نخواهم گذشت؛ بنابراین در قیامت، عبادات و اعمال نیک بدهکار را به بستکار میدهند تا راضی شود؛ و اگر عمل نیکی نداشته باشد یا اعمال او تمام شود، گناهان بستانکار را به پرونده بدهکار منتقل میکنند.
همین مقدار باید دانست که مال حرام، انسان را به سقوط میکشاند و شقاوت ابدی را برای او رقم خواهد زد. بنابراین، به دست آوردن غذای حلال، مخصوصاً در زمان حاضر، در حالی که بسیار مشکل است، بسیار لازم است.
پی نوشت ها :
1. نساء / 145
2. اعراف / 104-103
فرآوری : زهرا اجلال
بخش قرآن تبیان
منبع :
خبرگزاری فارس