کارکردن پس از بازنشستگی

یکی از رویدادهای مهم دوران زندگی بازنشستگی است که تجربه انتقالی مهمی به شمار می آید. بازنشسته شدن تنها به منزله کار نکردن نیست بلکه می تواند مشکلات متعددی را به همراه داشته باشد. گاهی پس از بازنشستگی از میزان درآمد فرد کاسته می شود، هویت شغلی او تغییر می کند، مقام اجتماعی اش شکل دیگری می گیرد، همکاران خود را نمی بیند و در مواردی برنامه های روزمره زندگیش دگرگون می شود. علی رغم اینکه قوانین مربوط به بازنشستگی در کشورهای مختلف جهان متفاوت است ولی بررسی های انجام شده اطلاعات کم و بیش مشابهی را در مورد بازنشستگان به دست می دهد.

گاهی افراد به دلیل وضعیت جسمانی بازنشسته می شوند؛ مثلا به دلیل ضعف جسمانی یا دستورات پزشک. تحقیقات طولانی نشان می دهد که این گونه افراد پس از بازنشستگی غالبا از زندگی خود ناراضی هستند. در مقابل افراد تندرستی که به میل خود بازنشسته می شوند برای مدتی طولانی هنوز از زندگی اظهار رضایت می کنند.

با وجودی که عامل تندرستی در پیامدهای بازنشستگی نقش مهمی دارد، افرادی که داوطلبانه بازنشسته می شوند، در مقایسه با کسانی که اجبارا بازنشسته شده اند، از وضعیت روحی و جسمی بهتری برخوردارند. کسانی که به میل خود بازنشسته می شوند در سازگاری در دوران پس از بازنشستگی انعطاف بیشتری دارند. بدون شک نگرش افراد جامعه و فرد بازنشسته نسبت به شغل و کار کردن در وضعیت روانی او موثر است. گاهی مردان سالمند بازنشستگی را نوعی از کار افتادگی و انزوای اجتماعی تلقی می کنند و طبیعتا با شروع بازنشستگی دچار خلا روانی می شوند لذا به همین دلیل است که توصیه می شود در صورتی که افراد از لحاظ جسمی و روانی آمادگی لازم را دارند بعد از بازنشستگی نیز به کار کردن بپردازند.

به گزارش خبرگزاری رویترز به گفته پژوهشگران این یافته‌ها بیانگر آن است که افراد در شرف بازنشستگی باید وارد شدن به یک دوره گذرای "کار موقت" شوند تا به بازنشستگی کامل برسند.

دکتر مو وانگ، استادیار روانشناسی در دانشگاه مریلند در این باره می گوید: "در اساس، هر کسی در حوزه کاری‌‌اش شغل پاره‌وقت یا خوداشتغالی در آن امکان‌پذیر باشد،  باید این گزینه را به عنوان طرحی برای بازنشستگی‌اش در نظر داشته باشد."

وانگ و همکارانش برای این بررسی از داده‌های به دست آمده از 12000 کارگر در بررسی بهداشت که از سال 1992 شروع شد، استفاده کردند. مشارکت‌کنندگان که در آغاز بین 51 و 61 هستند، هر دو سال یک یکبار تا شش سال مورد نظرخواهی قرار گرفتند.

در مجموع، گروه وانگ دریافتند که افرادی که به شکلی به اشتغال گذرا درآیند میزان‌های کمتر بیماری‌های عمده مانند فشار خون بالا، بیماری قلبی، دیابت و آرتریت در حین دوره مورد بررسی نسبت به همردیفان‌شان که مستقیما به بازنشستگی رفته بودند، گزارش کردند.

در راس امتیازات بهداشتی کارمندان "موقت"، کاهش میزان مشکلات سلامت روانی مانند افسردگی بود.

اما این مزیت سلامت روانی هنگامی که بازنشستگان در حوزه‌های دیگری به کار پاره‌وقت می‌پرداختند، دیده نمی‌شد، زیرا بسیاری از این افراد ممکن است این شغل‌ها را به خاطر نیاز مالی پذیرفته باشند و نه با انتخاب خودشان.

او یادآوری کرد فقدان این مزیت در برخی بازنشستگان ممکن است ناشی از این حقیقت باشد که این بازنشستگان مجبور بوده‌‌اند تا با یک موقعیت شغلی ناآشنا سازگار شوند یا مجبور شده‌اند تا تغییرات سبک زندگی در خود ایجاد کنند.

به توضیح او، به طور کلی،‌ چنین کاری ممکن است به افراد سالمند کمک کند سبک زندگی فعالی را که در طول دوره حرفه‌ای شان داشته‌اند، حفظ کنند و استرس دوره گذار به بازنشستگی را کاهش دهند.

برای مثال هنگامی که مسئله بهداشت روانی به میان می‌‌آید، کار  موقت ممکن است به افراد کمک کند همچنین سلامت جسمی‌شان را نیز حفظ کنند. اما به گفته او مزیت‌های سلامت روانی احتمالا بسته به نوع فعالیتی که فرد انجام می‌دهد دارد- اینکه آیا شخص از کاری که انجام می‌دهد، حقیقتا لذت می‌برد و اینکه آیا این کار به فرد کمک می‌کند استرس گذر به بازنشستگی را کاهش دهد یا نه.

 وانگ گفت: "این یافته‌ها بیانگر آن است که برای بازنشستگان و افراد در شرف بازنشستگی، به دقت باید پرداختن به کار موقت را مد نظر دهند، و اگر می‌خواهند به این نوع کار بپردازند،‌ نوع کاری که انتخاب می‌کنند، نهایت اهمیت را دارد."

منابع:

همشهری آنلاین،

کتاب روان شناسی رشد،  تالیف: دکتر حسن احدی، فرهاد جمهری ، انتشارات پردیس.