احترام به پدر، سازنده آینده‌ای درخشان
پیامبر خدا در پاسخ به سؤال از حق پدر بر فرزندش فرمود: «لا یسَمِّیهِ بِاسْمِهِ وَلا یمْشی بَینَ یدَیهِ وَلا یجْلِسُ قَبْلَهُ وَلا یسْتَسِبُّ لَهُ؛ او را به اسم صدا نزند، جلوتر از او راه نرود، قبل از او ننشیند و باعث نشود كه دیگران به پدرش دشنام دهند.» (1)
احترام به پدر و رعایت حقوق او نردبانی است كه هر كس می‌تواند از طریق آن به موفقیتهای زیادی دست یابد.
فرزند استاد شهید مطهری درباره ایشان چنین نقل می‌كند:
«ایشان نصیحتها و پندهای گرانبهایی در مورد احترام، دعای خیر و نیكی به والدین و همچنین حقوق والدین نسبت به فرزند بیان می‌كردند. خاطرم هست كه می‌گفتند:
«گاه كه به اسرار وجودی خود و كارهایم می‌اندیشم احساس می‌كنم یكی از مسائلی كه باعث خیر و بركت در زندگی‌ام شده و همواره عنایت و لطف الهی را شامل حال من كرده، احترام و نیكی فراوانی بوده است كه به والدین خود كرده‌ام، به ویژه در دوران پیری و هنگام بیماری و علاوه بر توجه معنوی و عاطفی [با وجود فقر مالی و مشكلات مادی] از نظر هزینه و مخارج زندگی به آنان كمك و مساعدت كرده‌ام.»(2)
نیكی به پدر و مادر و در نتیجه دعای متقابل آنها در حق فرزند می‌تواند منشأ توفیقهای بزرگ از سوی خداوند نسبت به انسان باشد.
حجة الاسلام والمسلمین جمّی امام جمعه آبادان نقل كردند:
«یك بار به محضر امام خمینی رحمه الله در جماران رسیدم، یكی از مسئولین مملكتی برای انجام كارهای جاری به خدمت امام رسید، پدر سالخورده‌اش نیز همراهش بود، وقتی كه می‌خواست حضور امام برسد، خودش جلوتر از پدر حركت می‌كرد، پس از تشرف به خدمت امام، پدرش را معرفی كرد، امام نگاهی به آن مسئول نمود و فرمود: «این آقا پدر شما هستند؟» عرض كرد: آری، امام فرمود: «پس چرا جلوی او راه افتادی و وارد شدی؟» (3)
به این ترتیب امام راحل رحمه الله مقام ارجمند پدری را گوشزد كرده و درس بزرگ احترام به پدر را به دیگران می‌آموخت.
احترام و نیكی به پدر و مادر، معنی وسیع و گسترده‌ای دارد و به طور كلی از هر نوع بی احترامی به آنها و هر چیزی كه موجب ناخشنودی آنها شود، باید دوری جست.
در قرآن كریم در مورد پدر و مادر در سیزده جا سخن به میان آمده است و در شش مورد با كلمه «احسان» و «حُسن» دستور به نیكی صادر گردیده است.
واژه «اُفّ» كه در آیه «فَلا تَقُلْ لَهُما اُفٍّ»؛ (4) به آنها اف نگو» از آن نهی شده، به معنی سبكترین و كوچكترین تعبیر نامؤدبانه است كه برای ابراز ناراحتی از آنها ممكن است گفته شود. از این تعبیر، وسعت دامنه احترام به پدر و مادر به خوبی فهمیده می‌شود.
پی نوشت:
1- كافی، ج 2، ص 159، حدیث 5.
2- پاره‌ای از خورشید (گفته‌ها و ناگفته‌هایی از زندگی استاد شهید مرتضی مطهری) ، حمیدرضا سید ناصری و امیررضا ستوده، ص 109، به نقل از مجتبی مطهری فرزند استاد.
3- محمد محمدی اشتهاردی، داستان دوستان، ج 1، ص 161.
4- اسراء / 23.
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع: ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 83.
