«عمار یاسر» در بیان مقام معظم رهبری

مقام معظم رهبری حفظه الله در مناسبتهای مختلف و در جمع افراد گوناگون به تشریح ابعاد و زوایای شخصیتی عمار یاسر پرداخته و به درسهایی که می توان از زندگی ایشان آموخت، اشاره فرموده اند و به نوعی مخاطبین خود را به پیروی از این شخصیت عظیم القدر ترغیب نموده اند که به برخی از آنها اشاره می شود:

بصیرت زایی عمار

«یكى از كارهاى مهم نخبگان و خواص، تبیین است؛ حقائق را بدون تعصب روشن كنند؛ بدون حاكمیت تعلقات جناحى و گروهى. اینها مضر است. جناح و اینها را باید كنار گذاشت، باید حقیقت را فهمید. در جنگ صفین یكى از كارهاى مهم جناب عمار یاسر تبیین حقیقت بود؛ چون آن جناح مقابل كه جناح معاویه بود، تبلیغات گوناگونى داشتند. همینى كه حالا امروز به آن جنگ روانى مى گویند، این جزء اختراعات جدید نیست. شیوه هایش فرق كرده؛ این از اول بوده (است). خیلى هم ماهر بودند در این جنگ روانى، خیلى. آدم نگاه مى كند كارهایشان را، مى بیند كه در جنگ روانى ماهر بودند. تخریب ذهن هم آسان تر از تعمیر ذهن است. وقتى به شما چیزى بگویند، سوءظنى یكجا پیدا كنید، وارد شدن سوءظن به ذهن آسان است، پاك كردنش از ذهن سخت است؛ لذا آنها شبهه افكنى مى كردند، سوءظن را وارد مى كردند؛ كار آسانى بود. این كسى كه از این طرف، خودش را موظف دانسته بود كه در مقابل این جنگ روانى بایستد و مقاومت كند، جناب عمار یاسر بود، كه در قضایاى جنگ صفین دارد كه با اسب از این طرف جبهه به آن طرف جبهه و (بین) صفوف خودى مى رفت و همین طور این گروه هایى را كه به تعبیرِ امروز، گردانها یا تیپهاى جدا جداى از هم بودند، به هر كدام مى رسید، در مقابل آنها مى ایستاد و مبالغى براى آنها صحبت مى كرد؛ حقائقى را براى آنها روشن مى كرد و تأثیر مى گذاشت.

یكجا مى دید اختلاف پیدا شده، یك عده اى دچار تردید شدند، بگو مگو توى آنهاست، خودش را به سرعت آنجا مى رساند و برایشان حرف مى زد، صحبت مى كرد، تبیین مى كرد؛ این گره ها را باز مى كرد. بنابراین، بصیرت مهم است. نقش نخبگان و خواص هم این است كه این بصیرت را نه فقط در خودشان، در دیگران به وجود بیاورند.»(1)

شبهه زدایی عمار

«عمار یاسر در جنگ صفین ملتفت شد كه در یك گوشه لشكر همهمه است. خودش را رساند، دید یك نفر آمده وسوسه كرده كه شما با چه كسانى دارید مى جنگید؟ طرف مقابل شما مسلمانند و نماز مى خوانند و جماعت دارند!

یادتان هست كه در جنگ تحمیلى، وقتى بچه هاى ما مى رفتند سنگرهاى دشمن را مى گرفتند و آنها را اسیر مى كردند و به داخل سنگر مى آوردند، وقتى جیب هایشان را مى گشتند، مهر و تسبیح پیدا مى كردند! آنها جوانان مسلمان شیعه عراقى بودند كه مهر و تسبیح در جیبشان بود؛ اما طاغوت و شیطان از آنها استفاده مى كرد. این دست مسلمان تا وقتى ارزش دارد و دست مسلمان است كه به اراده خدا حركت كند. اگر این دست به اراده شیطان حركت كرد، همان دستى مى شود كه باید قطعش كرد. این را امیرالمؤمنین علیه السلام خوب تشخیص مى داد.

على اىّ حال، این وسوسه را چند بار در لشكر صفین به وجود آوردند و هر دفعه هم به گمانم عمار بود كه خودش را رساند و فتنه را افشا كرد. عمار جمله اى با این مضمون گفت كه: جنجال نكنید، حقیقت را بشناسید. این پرچمى كه در مقابل شماست، من دیدم كه به جنگ پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و زیر این پرچم، همان كسانى ایستاده بودند كه الآن ایستاده اند، و پرچمى را دیدم - اشاره به پرچم امیرالمؤمنین علیه السلام كه در مقابل آن پرچم بود - و زیر آن پیامبر صلی الله علیه و آله و همان كسانى كه امروز ایستاده اند؛ یعنى امیرالمؤمنین علیه السلام بودند. چرا اشتباه مى كنید؟ چرا حقیقت را نمى شناسید؟

این، بصیرت عمار را نشان مى دهد. بصیرت چیز خیلى مهمى است. من در تاریخ هرچه نگاه كردم، این نقش را در عمار یاسر دیدم. مواردى را كه عمار یاسر خودش را براى روشنگرى رسانده بود... خداى متعال، این مرد را از زمان پیامبر صلی الله علیه و آله براى زمان امیرالمؤمنین علیه السلام ذخیره كرد، تا در این مدت به روشنگرى و بیان حقایق بپردازد.» (2)

وظیفه شناسی عمار

«چرا شما عمار را «سلام الله علیه» مى گویید؛ ولى نسبت به یكى دیگر از صحابى رفیق عمار كه او هم از مكه بوده و در مكه كتك خورده است، «سلام الله علیه» نمى گویید؟ چون عمار در وقت حساس اشتباه نكرد و فهمید؛ ولى او اشتباه كرد.

ببینید، خط عمار را خط مستقیم مى گویند. به نظر من، عمار هنوز هم ناشناخته است. عمار یاسر را خود ماها هم درست نمى شناسیم. عمار یاسر، یك حجت قاطعه الهى است. من در زندگى امیرالمؤمنین علیه السلام كه نگاه می كردم، دیدم هیچ كس مثل عمار یاسر نیست؛ یعنى از صحابه رسول اللّه صلی الله علیه و آله، هیچ كس نقش عمار یاسر را در طول این مدت نداشت. آنان زنده نماندند؛ ولى ایشان حیات با بركتش ادامه پیدا كرد. هر وقت براى امیرالمؤمنین علیه السلام یك مشكل ذهنى در مورد اصحاب پیش آمد؛ یعنى در یك گوشه شبهه اى پیدا شد، زبان این مرد، مثل سیف قاطع جلو رفت و قضیه را حل كرد. در جنگ صفین ما از آن طرف عمار را داریم كه جناب عمار یاسر دائم مشغول سخنرانى است؛ این طرف لشكر، آن طرف لشكر، با گروه هاى مختلف؛ چون آنجا واقعاً فتنه بود. دو گروه مسلمان در مقابل هم قرار گرفتند. فتنه عظیمى بود. یك عده اى مشتبه بودند. عمار دائم مشغول روشنگرى بود. این طرف مى رفت، آن طرف مى رفت، براى گروه هاى مختلف سخنرانى مى كرد كه اینها ضبط شده و همه در تاریخ هست.» (3)

عمار اهل صبر و بصیرت

«ما بارها عرض كرده ایم كه امیرالمؤمنین علیه السلام در جنگ صفین - شاید این جمله را درباره عمار هم فرموده باشد - مكرر این جمله را مى فرمود: «وَ لَا یَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ» چه عبارت زیبایى هم هست! حروف بصر و صبر یكى است، تركیبش دوتاست، و چه زیبا! فقط اهل بصیرت و پایدارى مى توانند این پرچم را بردارند. بصیرت را باید در خودمان تقویت كنیم.» (4)

پی نوشت:

1) بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با اعضاى دفتر رهبرى سال 1388.

2) بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با اقشار مختلف مردم، بیست و نهم ماه مبارك رمضان سال 1370.

3) بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضاى مجلس خبرگان رهبرى، سال 1388.

4) بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار نمایندگان مجلس شوراى اسلامى، سال 1384.

منبع: ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 148.