تبیان، دستیار زندگی
خداوند کریم زوجیت را برای تکامل و تعادل و حیات همه موجودات الزامی و ضروری و واجب قرار داد. جفت شدن همه موجودات با هدایت تکوینی انجام می‌شود ،اما زوجیت انسان و درک ضرورت به فهم و شناخت و اختیار و انتخاب خود انسان واگذار شده است. وَمِنْ کُلِّ شَیْءٍ خ
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مریم خندابی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

وظایف مرد در قرآن


حضرت علی(علیه السلام) درباره زن به فرزندشان چنین سفارش نموده‌اند:با احترام به زن چشمانش را به خود جلب کن و برایش حجاب باش زیرا این حجاب حافظ اوست.

اگر می‌توانی چنان با احترام و فراهم نمودن احتیاجات و جلب اعتماد او عمل کن که زن جز تو به مرد دیگری نیندیشد و جز تو را نخواهد.


همسر

ازدواج مدرسه انسان سازی

خداوند کریم زوجیت را برای تکامل و تعادل و حیات همه موجودات الزامی و ضروری و واجب قرار داد.

جفت شدن همه موجودات با هدایت تکوینی انجام می‌شود ،اما زوجیت انسان و درک ضرورت به فهم و شناخت و اختیار و انتخاب خود انسان واگذار شده است.

وَمِنْ کُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ

واز هر چیزی جفت آفریدیم باشد که متذکّر [این حقایق که نشانه‌هایی بر قدرت ، حکمت و ربوبیت خداست] شوید(الذاریات/49)

ازدواج تلاش مداوم و هنرمندانه دو ناهمسان است که همدلی و همسویی و وحدت را تمرین می‌کنند.

ازدواج توهم تلخ تنهائی را از ذهن می‌زداید و همدلی زوج را لایق فهم حضوری موثر و مفید می‌کند.بهترین راه مبارزه با بیکاری،بیهودگی و انواع کسالت و افسردگی و درد بی خودی است.

ازدواج بهترین مدرسه ای است که باعث تقویت اراده و ایمان و امید و سرشار شدن از شور و نشاط و خلاقیت است.

حال برای این قانون مهم الهی برای دو عضو اصلی و مهم آن یعنی مرد و زن وظایفی بیان شده که با رعایت و پیروی از قانون ،زندگی در مسیر اصلی سازندگی و رشد قرار می‌گیرد.مانند کارخانه ای که برای تولید خوب و باکیفیت و درآمدزائی نیاز دارد همه کارگران و کارمندان وظایف خود را درست انجام دهند.

باید هر زن و مردی وظایف اصلی خود را بشناسند.

مردان ، کارگزاران و تدبیرکنندگانِ [زندگی] زنانند ، به خاطر آنکه خدا مردان را [از جهت توان جسمی و تحمل مشکلات و قدرت روحی و فکری] بر زنان برتری داده ، و به خاطر آنکه [مردان] از اموالشان هزینه زندگی زنان را [به عنوان حقّی واجب] می‌پردازند

اصلی‌ترین وظایف مرد

قرآن کریم برای شوهر،دو وظیفه اصلی در قبال زن و حفظ پیوند زناشویی تعیین فرموده است.

تامین نیازهای روانی

مرد باید شرایط لازم را برای فوران استعدادهای بی کران زن فراهم کند تا با ظهور استعدادهای فراوان توان کاردانی زن را در بیتش فراهم آورد.

الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاءِ به ما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَیٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ غڑ(نساء-34)

مردان ، کارگزاران و تدبیرکنندگانِ [زندگی] زنانند ، به خاطر آنکه خدا مردان را [از جهت توان جسمی و تحمل مشکلات و قدرت روحی و فکری] بر زنان برتری داده ، و به خاطر آنکه [مردان] از اموالشان هزینه زندگی زنان را [به عنوان حقّی واجب] می‌پردازند .

قوامون در قرآن کریم دو بار به معنی قیام دهنده و متبلور سازنده و مومن و معترف بیان شده است.

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ

ای اهل ایمان ! [همواره در همه امور زندگی] قیام کننده به عدل ، و گواهی دهنده برای خدا باشید

لذا مرد با قدرت و صلابت و خردمندیش باید تامین کننده امنیت و نشاط و عافیت و عفت زن باشد تا مهر و محبت و عواطف زن خردمندانه شکوفا شود و در طراوت او،نگاه و عمل مرد در همه ابعاد زندگی خدائی شود.

حضرت علی(علیه السلام) درباره زن به فرزندشان چنین سفارش نموده‌اند:با احترام به زن چشمانش را به خود جلب کن و برایش حجاب باش زیرا این حجاب حافظ اوست.

اگر می‌توانی چنان با احترام و فراهم نمودن احتیاجات و جلب اعتماد او عمل کن که زن جز تو به مرد دیگری نیندیشد و جز تو را نخواهد.

قرآن مجید

تامین نیازهای معیشتی و مادی زن

الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاءِ به ما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَیٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ

مردان ، کارگزاران و تدبیرکنندگانِ [زندگی] زنانند ، به خاطر آنکه خدا مردان را [از جهت توان جسمی و تحمل مشکلات و قدرت روحی و فکری] بر زنان برتری داده ، و به خاطر آنکه [مردان] از اموالشان هزینه زندگی زنان را [به عنوان حقّی واجب] می‌پردازند (نساء-34)

و به ما انفقوا من اموالهم :  رفع نیازها و احتیاجات مادی زن،با وساطت مرد از جانب آفریننده مهربان به زن می‌رسد و مرد موظف است و می‌تواند مفتخر باشد که جلوه صفت رزاقیت الهی شود لذا

معصومین(علیهم السلام) می‌فرمایند:

تامین معیشت همسر برای مرد،ارزشی همانند جهاد دارد : الکاد لعیاله کمجاهد فی سبیل الله

آیا زن به مراقبت روانی و مادی مرد نیازمند است؟

همان طور که به حکم عقل از هر جواهر و موجود باارزش و شخصیت مهمی باید مراقبت و محافظت شود،مراقبت از زن نیز به خاطر کرامت وجودی و لطافت خاص او به تشخیص و فرمان خالق او ضروری است.

در حقیقت نیاز اصلی زن و مرد مومن،فقط بندگی است اما تحقق بندگی و در مدار با خدا بودن زن و مرد،به ایفا نقش ذاتی و انجام تکلیف تکوینی زن و مرد بستگی دارد.

و تکلیف زن این است که مانند خورشید جذاب و گرم و نورانی باشد و تکلیف مردان و فرزندان این است که مانند ماه و ستاره در مدار خورشید،نظام پذیر و فعال و پرنشاط باشند و با حفاظت از زن، خودشان حفظ شوند ودر چشمه عواطف و مهر و محبت او هر هوس و غفلتی را از خود بشویند و غضبشان را تعدیل و شهوتشان را ارضا و جراحت‌های روانی خود را التیام و از اظطراب و دغدغه های ذهنی رها شوند و آرامش یابند و برای انواع مبارزات سخت هرروزشان،سرشار از انگیزه و شور و نشاط و آمادگی و امید و صبری عاشقانه شوند.

وظیفه مرد برای تامین نیازهای زن تا کجاست؟

از آن جا که گرایش انسان به جاذبه های فریبنده دنیا پایان ناپذیر است لذا خواسته های زن باید به خردمندی مرد و تقویت ایمان و اعتقاد زن و گفتمان محترمانه و به موقع مهار گردد و در حد منطقی و شرعی اجابت شود.

لذا قرآن کریم ضمن این که تلاش برای تهیه رزق و لباس متعارف همسر و فرزند را بر مرد واجب می‌کند اما حد آنرا به توان مرد و عرف اسلامی می‌سپارد و اجازه نمی‌دهد که تامین این خواسته‌ها باعث زیان مرد شود.

خداوند متعال به زیبایی به همسران پیامبر و به همه همسران لزوم ساده زیستی را اعلام می‌دارد و می‌فرماید: اگر دنیا و زینت آن را می‌خواهید بپذیرید که مقداری کالا به شما بدهم و به زیبایی طلاقتان دهم ،اگر به دنبال مال دنیا و زیورهای دنیایی هستید ولی اگر خدا و رسول او و سرای آخرت را می‌خواهید ساده زیستی را بپذیرید و در آن صورت خدا برای شما زنان فهیم و هنرمند و نیکوکار و پاداش عظیمی را آماده نموده است

1-در حد عرف تامین زندگی نماید.

وَعَلَی الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَکِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ غڑ

تأمین خوراک و پوشاک مادران شیردهنده به طور شایسته بر عهده پدر فرزند است .

2-بیش از حد وسعت مرد ،نباید از او توقع داشت.

لَا تُکَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وسع‌ها

هیچ کس جز به اندازه توانش تکلیف نمی‌شود

3-نباید جسم و روح مرد در تامین معاش بیش از حد ضرر ببیند.

لَا تُضَارَّ وَالِدَةٌ به ولدها وَلَا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِهِ

نباید مادری به خاطر فرزندش زیان بیند ، و نه پدری برای فرزندش دچار ضرر شود [بر پدر است که مخارج مادر و کودک را در حدّ متعارف بپردازد ، و بر مادر است که بیش از طاقت مالی شوهر از او طلب خوراک و پوشاک نکند] (بقره -233)

دعوت به ساده زیستی

خداوند متعال به زیبایی به همسران پیامبر و به همه همسران لزوم ساده زیستی را اعلام می‌دارد و می‌فرماید: اگر دنیا و زینت آن را می‌خواهید بپذیرید که مقداری کالا به شما بدهم و به زیبایی طلاقتان دهم ،اگر به دنبال مال دنیا و زیورهای دنیایی هستید ولی اگر خدا و رسول او و سرای آخرت را می‌خواهید ساده زیستی را بپذیرید و در آن صورت خدا برای شما زنان فهیم و هنرمند و نیکوکار و پاداش عظیمی را آماده نموده است.

وَإِنْ کُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْکُنَّ أَجْرًا عَظِیمًا

و اگر خدا و پیامبر او و سرای آخرت را می‌خواهید ، یقیناً خدا برای نیکوکاران شما پاداشی بزرگ آماده کرده است(احزاب/33)

در آیات بسیاری خداوند بیان می‌دارد که آنان که دنیا و زیور های آن را می‌خواهند بهره‌شان همین دنیا و کمتر از آن خواهد بود اما خردمندان و متقین کسانی هستند که همیشه بهترین راه را انتخاب می‌کنند هم سعادت دنیا و هم سعادت آخرت را می‌طلبند و به آنان داده می‌شود .

مریم خندابی

بخش قرآن تبیان