همزیستی سبزی ها با فاضلاب !
موضوع آبیاری سبزیهای جنوب تهران با فاضلاب، موضوع جدیدی نیست و مسوولان هر از چند گاهی آن را مطرح و هركس به زعم خودش آن را تایید یا تكذیب میكند و این سوال كه آیا سبزیهای جنوب تهران با آب فاضلاب آبیاری میشود یا نه، بدون جواب باقی میماند، اما این بار رییس اداره سلامت محیط و كار وزارت بهداشت در مورد آبیاری سبزیها و صیفیها با فاضلاب ابراز نگرانی كرد.
آبیاری با فاضلاب در كشور ما وجود دارد و آمار دقیقی از زمینهایی كه با این روش آبیاری میشوند در دست نیست اما به طور متوسط میتوان گفت 6 هزار هكتار از زمینهای جنوب تهران با آب فاضلاب آبیاری میشود. رییس اداره سلامت محیط و كار وزارت بهداشت با بیان این جملهها، آبیاری سبزیها و صیفیجات با آب فاضلاب را كه علاوه بر جنوب تهران در برخی از شهرها نیز انجام میشود، نگرانكننده میداند. دكتر كاظم ندافی میگوید: «آبیاری محصولهای كشاورزی با فاضلاب مردود نیست، ولی بر اساس دستورات سازمان جهانی بهداشت، این روش آبیاری باید محدود شود و در مورد محصولهایی كه مردم خام مصرف میكنند، انجام نشود.» دكتر ندافی با اشاره به دو مصوبهای كه برای رفع این معضل مطرح شده است، میگوید: «دولت در سال 85 دو مصوبه مبنی بر اینكه وزارت نیرو و جهاد كشاورزی باید از این روش آبیاری جلوگیری كنند، تصویب كرد و در سال 86 این مصوبه برای استانها نیز تكرار شد كه هنوز اجرایی نشده است.
رییس اداره مبارزه با بیماریهای منتقله آب غذا وزارت بهداشت گفت: آبیاری سبزیجات با فاضلاب خام انسانی ممنوع است، بنابراین هم وطنان موارد تخلف را میتوانند گزارش کنند تا از ادامه فعالیتهای غیرقانونی جلوگیری شود.
دکتر حسین معصومی اصل ، درباره آبیاری سبزیجات با آبهای آلوده اظهار کرد: سبزیهای آبیاری شده با آب فاضلاب قطعاً آلوده هستند البته نظارت بر این موضوع بر عهده وزارتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی است.
آبیاری مزارع از طریق فاضلابهای خام در تمام دنیا ممنوع است و رها سازی این مواد هم در مکانهای مختلف مثل درون چاهها و آبهای جاری تحت شرایط خاص و پس از تصفیه در تصفیه خانههای مجهز امکان پذیر میشود
عوارض مصرف سبزیهای آبیاری شده با آب فاضلاب
اما این که مصرف این نوع سبزی و میوهها که با فاضلابهای مختلف آبیاری میشود چه عواقبی میتواند در برداشته باشد، مطلبی است که «دکتر محمد جواد دهقان نیری» متخصص بیماریهای عفونی در مورد آن توضیح میدهد. وی میگوید: آبیاری مزارع از طریق فاضلابهای خام در تمام دنیا ممنوع است و رها سازی این مواد هم در مکانهای مختلف مثل درون چاهها و آبهای جاری تحت شرایط خاص و پس از تصفیه در تصفیه خانههای مجهز امکان پذیر میشود. وی با اشاره به پیامدهای استفاده از فاضلاب در آبیاری مزارع میگوید: اولین تأثیر فاضلابهای خام، روی محیط زیست و به خصوص نفوذ مواد شیمیایی و فلزات سنگین آن در خاک است. این پزشک متخصص معتقد است: راه یافتن انگلها و میکروبهای معلق در فاضلابها به زندگی انسانها از دیگر عواقب خطرناک تماس داشتن با این مواد آلوده است و برخی عوارض از جمله سرطانها به این آلودگیهای شیمیایی برمی گردد. وی در توضیح این مطلب تصریح میکند: ممکن است میکروبها و ویروسها بر اثر استفاده از کلر از بین برود اما کیستها و تخم انگلهای موجود در آن به هیچ عنوان از بین نخواهد رفت. «دکتر دهقان نیری میافزاید: انگلهایی مانند ژیاردیا، آسکاریس و اکسیور (کرمک) از جمله خطرناکترین نوع انگلهایی است که در صورت راه یافتن به بدن انسان میتواند سبب کم خونی، بی اشتهایی، اختلال در رشد و علایم گوارشی شود.
وی تأکید میکند «کیست هیداتیک» که از طریق مدفوع سگ سانان در مزارع پخش می شود، چنان چه به هر علتی و از طریق مصرف سبزی جات آلوده به بدن انسان راه یابد، عوارض جبران ناپذیری هم چون ایجاد حفره روی قلب، مغز، کبد، ریه و... بر جای خواهد گذاشت که در نتیجه هزینههای درمانی زیادی را بر مبتلایان تحمیل خواهد کرد، هر چند در نهایت درمان کاملی هم نخواهد داشت. وی توصیه میکند: سبزیهای خوراکی پس از شست و شوی گل و لای و استفاده از کلر یا قرص پرکلرین برای گندزدایی به مدت چند دقیقه در آبی که حاوی چند قطره مایع ظرف شویی است، قرار گیرد و بعد از شست و شوی کامل با آب مصرف شود. این متخصص بیماریهای عفونی معتقد است: برای حفظ سلامت شهروندان لازم است از تخلیه فاضلاب خام در مزارع سبزی به شدت جلوگیری و با عاملان با قاطعیت برخورد شود. باید وزارت بهداشت و درمان، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان حمایت از مصرف کنندگان وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولیان امر در حوزه سلامت، تولید تمامی محصولات کشاورزی را که به مصرف شهروندان میرسد، کنترل کنند تا مشکلی برای سلامت مردم به وجود نیاید.
نظارتها كند است
كمیسیون كشاورزی مجلس شورای اسلامی یكی از نهادهایی است كه با این معضل ارتباط دارد اما تاكنون اظهارنظری در مورد آبیاریهای غیراصولی از اعضای آن شنیده نشده است. كاظم فرهمند، نایب رییس كمیسیون كشاورزی میگوید: «تاكنون گزارشی مبنی بر آبیاری سبزیها به وسیله فاضلاب به كمیسیون ارائه نشده و در كمیسیون نیز چنین بحثی مطرح نشده است.» وی با بیان اینكه باید از وزارت جهاد كشاورزی و وزارت بهداشت نمایندگانی برای توضیح این موضوع به كمیسیون كشاورزی بیایند، میگوید: «وزارت بهداشت باید آبهایی كه برای آبیاری استفاده میشود، آزمایش كند و میزان آلودگیاش را بسنجد و اعلام كند و از سوی دیگر میزان آلودگی سبزیها را نیز آزمایش و بر مبنای آن، آگاهیهای لازم را برای شستشوی آنها به مردم ارائه كند.»
آبیاری محصولهای كشاورزی با فاضلاب مردود نیست، ولی بر اساس دستورات سازمان جهانی بهداشت، این روش آبیاری باید محدود شود و در مورد محصولهایی كه مردم خام مصرف میكنند، انجام نشود
فرهمند با انتقاد از عملكرد نهادهای درگیر در این مسئله ادامه میدهد: «نظارت در مسایلی كه با سلامت مردم در ارتباط است، اهمیت ویژهای دارد، اما متأسفانه نظارت بسیار كند انجام میشود.» نایب رییس كمیسیون كشاورزی ابراز امیدواری كرد موضوع آبیاری سبزیها با آبهای آلوده به صورت جدی در كمیسیون كشاورزی مطرح و پیگیری شود.
باید بدانید این آلودگیهای میكروبی و انگلی با 4 مرحله سالمسازی سبزیها و صیفیجات از بین میرود و جذب آنها نمیشود اما نكتهای كه اهمیت دارد، این است كه اطلاعرسانی در این زمینه همواره ضعیف صورت گرفته است و مسوولان هنوز این موضوع را جدی نگرفتهاند.امیدوارم مسئولین امر که متولیان وزارت جهاد کشاورزی، بهداشت و بازرگانی هستند با بهره برداران پس از برگزاری نشستهای مکرر بتوانند برنامهای تهیه و اجرا نمایند تا مردم حداقل دغدغه آلوده بودن سبزیجات را نداشته باشند.
فرآوری : رشیدی بخش اجتماعی تبیان
منابع : سلامت، خبرهای خراسان