تبیان، دستیار زندگی

اگر زني بميرد و اولاد نداشته باشد، نصف همه مال را شوهر او و بقيه را ورثه ديگر مي برند، و اگر از آن شوهر يا از شوهر ديگر اولاد داشته باشد، چهاريك همه مال را شوهر و بقيه را ورثه ديگر مي برند.

اگر مردي بميرد و اولاد نداشته باشد چهار يك مال او را زن و بقيه راورثه ديگر مي برند. و اگر از آن زن يا از زن ديگر اولاد داشته باشد، هشت يك مال را زن و بقيه را ورثه ديگر مي برند، و زن از همه اموال منقول ارث مي برد، ولي از زمين و قيمت آن ارث نمي برد، و نيز از خود هوايي ارث نمي برد مثل بنا ودرخت و فقط از قيمت هوايي ارث مي برد.

اگر زن بخواهد در چيزي كه از آن ارث نمي برد تصرف كند، بايد از ورثه ديگر اجازه بگيرد. و نيز ورثه تا سهم زن را نداده اند بنابر احتياط واجب نبايد در بنا و چيزهايي كه زن از قيمت آنها ارث مي برد، بدون اجازه او تصرف كنند و چنانچه پيش از دادن سهم زن اينها را بفروشند، در صورتي كه زن معامله را اجازه دهد صحيح و گرنه نسبت به سهم او باطل است .

اگر بخواهند بنا و درخت و مانند آن را قيمت نمايند، بايد حساب كنند كه اگر آنها بدون اجاره در زمين بمانند تا از بين بروند، چقدر ارزش دارند، و سهم زن را از آن قيمت بدهند.

مجراي آب قنات و مانند آن حكم زمين را دارد، و آجر و چيزهايي كه درآن بكار رفته ، در حكم ساختمان است .

اگر ميت بيش از يك زن داشته باشد، چنانچه اولاد نداشته باشد، چهار يك مال ، و اگر اولاد داشته باشد، هشت يك مال ، به شرحي كه گفته شد، بطور مساوي بين زن هاي عقدي او قسمت مي شود، اگر چه شوهر با هيچ يك از آنان ، يا بعض آنان نزديكي نكرده باشد، ولي اگر در مرضي كه به آن مرض از دنيا رفته ، زني را عقدكرده ، و با او نزديكي نكرده است ، آن زن از او ارث نمي برد، و حق مهر هم ندارد.

اگر زن در حال مرض شوهر كند، و به همان مرض بميرد شوهرش اگر چه با اونزديكي نكرده باشد، از او ارث مي برد.

اگر زن را به ترتيبي كه در احكام طلاق گفته شد، طلاق رجعي بدهند، و در بين عده بميرد، شوهر از او ارث مي برد. و نيز اگر شوهر در بين عده زن بميرد، زن از اوارث مي برد. ولي اگر بعد از گذشتن عده رجعي يا در عده طلاق بائن يكي از آنان بميرد، ديگري از او ارث نمي برد.

اگر شوهر در حال مرض ، عيالش را طلاق دهد، و پيش از گذشتن دوازده ماه هلالي بميرد، زن با سه شرط از او ارث مي برد: اول : آنكه در اين مدت شوهر ديگرنكرده باشد. دوم : به واسطه بي ميلي به شوهر، مالي به او نداده باشد كه به طلاق دادن راضي شود. بلكه اگر چيزي هم به شوهر ندهد ولي طلاق به تقاضاي زن باشد، باز هم ارث بردنش اشكال دارد. سوم : شوهر در مرضي كه در آن مرض زن را طلاق داده ، به واسطه آن مرض يا به جهت ديگري بميرد، پس اگر از آن مرض خوب شود و به جهت ديگري از دنيا برود، زن از او ارث نمي برد.

لباسي كه مرد براي پوشيدن زن خود گرفته اگر چه زن آن را پوشيده باشد، بعد از مردن شوهر، جزو مال شوهر است .