تبیان، دستیار زندگی
وَ لَیْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثى‏ وَ إِنِّی سَمَّیْتُها مَرْیَمَ وَ إِنِّی أُعیذُها بِكَ وَ ذُرِّیَّتَها مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ و پسر، همانند دختر نیست. من او را مریم نام گذاردم و او و فرزندانش را از (وسوسه‏هاى) شیطان رانده شده، در پناه تو قرار مى‏دهم
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

هویت جنسی را جدی بگیرید


وَ لَیْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثى‏ وَ إِنِّی سَمَّیْتُها مَرْیَمَ وَ إِنِّی أُعیذُها بِكَ وَ ذُرِّیَّتَها مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ

و پسر، همانند دختر نیست. من او را مریم نام گذاردم و او و فرزندانش را از (وسوسه‏هاى) شیطان رانده شده، در پناه تو قرار مى‏دهم.» (آل‏عمران، 36  ).


کودک

در این زمان پرسشی جدی مطرح شده است: که آیا اختلاف جنسیتی وجود دارد یا خیر؟ آیا این اختلاف جنسیتی نتیجه ومعلول آموزش ها وتربیت فرهنگی هر جامعه نیست ؟ به عبارت دیگر آن که آیا هویت جنسی ذاتی انسان است یا آن که اکتسابی است ؟ پاسخ پرسش های فوق به طور مختصر منفی است.

ولی گروه های فمنیسم ، معتقدندکه نقش جنسیتی اکتسابی است و هرگونه تربیت در راستای هویت جنسی را نادرست می دانند وبه پیروانشان تأکید دارند که پسر  ودختر را به بدون هویت جنسیتی تربیت نمایند. یعنی این که با دختران به همان گونه رفتار کنید وانتظار داشته باشید که از پسرتان انتظار دارید ؛ هردو را به گونه ای تربیت کنید که هیچ تفاوتی در ایفای نقش جنسیتی نداشته باشند ، هرکدام بتوانند تمام رفتار وکردار یکدیگر را انجام دهند.

نگاه اسلام کاملاً برخلاف فمنسیم است ، بلکه هویت جنسی را ذاتی انسان می داند و از این رو در آموزه های دینی گزاره های زیر آمده است:

اولاً : انسان با تفاوت جنسیتی خلق  شده است . خدا این حقیقت را در سوره قیامت به وضوح بیان فرموده است:

أَلَمْ یَكُ نُطْفَةً مِّن مَّنىِ‏ٍّ یُمْنىَ‏،ثمُ‏َّ كاَنَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى‏،فجََعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَینْ‏ِ الذَّكَرَ وَ الْأُنثىَ

آیا او نطفه‏اى از منى كه در رحم ریخته مى‏شود نبود؟! ، سپس بصورت خون بسته در آمد، و خداوند او را آفرید و موزون ساخت، ،و از او دو زوج مرد و زن آفرید! (قیامة،39ـ37)

ثانیاً : تربیت درست وصحیح آن است که بر مبنای فطرت کودک باشد ، یعنی آن که پسر ودختر را به گونه ای تربیت نمود که به راحتی بتوانند نقش جنسیتی خود را در جامعه به خوبی ایفای نمایند.

ثالثاً : در احکام اسلامی بسیاری از احکام مختص جنس خاص می باشد ، مانند نماز خواندن زن ومرد در بعضی از احکام آن متفاوت است .

رابعاً: مهم ترین نکته آن که خدا روح یا نفس زن ومرد را از یک جنس خلق کرده است به عبارت دیگر «روح » جنسیت ندارد ؛ جسم است که دارای دو جنس «مذکر» و«مؤنث» می باشد . درنتیجه ای تفاوت عملی به تفاوت جسمی زن ومرد بر می گردد نه به «نفس» و«روح» آنها .

منظور از هویت جنسی ، پذیرش ویژگی های زیستی ، شناختی ، عاطفی واجتماعی هر یک از دختر وپسر است که به صورت متفاوت ، در دو جنس ، پدید می گردد

یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذی خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالاً كَثیراً وَ نِساءً  «اى مردم! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید! همان كسى كه همه شما را از یك انسان آفرید و همسر او را (نیز) از جنس او خلق كرد و از آن دو، مردان و زنان فراوانى (در روى زمین) منتشر ساخت» (النساء،1).

خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْها زَوْجَها «او شما را از یك نفس آفرید، و همسرش را از (باقیمانده گِل) او خلق كرد» (زمر ،6)

برای یادگیری نقش جنسیتی وتحقق یافتن هویت مطلوب جنسی ، لازم است که والدین ، به عوامل وزمینه های مؤثر در ایجاد این نقش وهویت ، توجه کنند ودر پدید آوردن آنها تلاش مناسب داشته باشند .

منظور از هویت جنسی ، پذیرش ویژگی های زیستی ، شناختی ، عاطفی واجتماعی هر یک از دختر وپسر است که به صورت متفاوت ، در دو جنس ، پدید می گردد (تربیت جنسی از منظر قرآن وحدیث ،ص105).

کودک

والدین درهویت جنسی فرزندان نقش به سزایی دارند . برای آن که آنها به این امر مهم درست وصحیح بپردازند باید نکات زیر را توجه نمایند:

1 : عدم برتری دادن جنسی بر جنس دیگر می باشد .باید احساس ارزشمندی جنسیتی به گونه ای به فرزند منتقل گردد تا کودکان بتوانند به راحتی وبدون آرزوی داشتن جنسیتی مخالف ، به هویت جنسی خود دست یابند.

2 : نقش جنسیتی هر یک از فرزندان ِ دختر یا پسر خود را به آنها آموزش دهندتا هویت جنسی شان تقویت گردد.

3 : از هر گونه تبعیض ، نسبت به فرزند دختر یا پسر باید خوداری نمایند. عموماً والدین پسر را بر دختر ترجیح می دهند ، وبه نوعی دختر را آزار روحی نموده واورا تحقیر می کنند؛ ازاین رو پیامبر اسلام (ص) فرمودند کسی که به دختر توجه بیشتر نماید اهل بهشت است : قال رسول الله صلی الله علیه واله : مَن کانَت لَهُ أُنثی فَلَم یُؤذِها وَلَم یُهنِها وَلَم یُؤثِر وُلدَهُ عَلَیها أَدخَلَهُ اللهُ الجَنَّةَ  «پیامبر صلی الله علیه واله فرمودند: کسی که فرزند دختری داشته باشد واورا اذیت نکند وتوهین نکند وپسر را بر او ترجیح ندهد، خداوند ، اورا وارد بهشت می کند (تربیت جنسی ص 107).

4 : نفش الگویی والدین در هویت پذیری فرزندان ، بسیار مهم وحساس است .جالب این که طبق نظریه روانکاوی کودکان ،الگویابی جنسیتی را از طریق فرآیند همانند سازی با پدر ومادر ، از چهار ـ پنج سالگی آغاز می کنند . آنان ویژگی های شخصیتی زنانه یا مردانه والدین شان را درونی می کنند وبسیاری از ارزش ها و ویژگی های آنان را کسب می کنند .

شکی نیست که والدین ، به عنوان نخستین الگوی رفتاری مردانه وزنانه ، نقش عمده ای در الگو یابی جنسیتی فرزندنشان بازی می کنند . چگونگی برخورد والدین با یکدیگر ونگرش آنان نسبت به نقش جنسیتی خودشان ، بر نظرات کودکان اثر می گذارد

علاوه بر این ، والدین ، به شیوه های گوناگونی چون : انتخاب اسباب بازی ، تشویق فعالیت های معین و واکنش نشان دادن در برابر رفتارهای مناسب یا نامناسب با جنس کودک ، رفتارهای جنسیتی کودک را شکل می دهند (زمینه روانشناسی ،ج 1،ص162).

والدین برای نقش دهی جنسی صحیح به کودکان ، باید نکات زیر را در تربیت وبرخورد با آنها رعایت کنند :

1 ـ اعتدال در محبت به فرزندان وپرهیز از محبت بیش از اندازه والد جنسی مخالف ،به کودک ؛

2 ـ پرهیز از تبعیض وتفاوت رفتاری نسبت به دختر وپسر در خانواده ؛

3ـ هماهنگی پوشش کودک با جنسیت او؛

4 ـ ایجاد تنوع وجهت دهی به بازی کودکان بر اساس جنسیت آنان ؛

5 ـ پرهیز از تحمیل ویژگی ها ورفتارهای یک جنس ، بر جنس دیگر ؛

6ـ توجه به رفتارها ، نگرش ها وموضع گیری های کودکان وایجاد نگرش صحیح ، نسبت به جنس خود وجنس مخالف ، از دوران کودکی ؛

7ـ واگذاری مسؤلیت های متناسب با جنسیت کودکان ، در خانه وبیرون از خانه ؛

8 ـ اظهار رضایت هر کدام از والدین ، نسبت به هم جنس خود در برابر فرزندان ؛

9 ـ بیان طبیعی بودن تفاوت های دو جنس (از نظر روانی ، عاطفی ، جسمی ، فیزیو لوژی و...) ولزوم وجود این تفاوت ها برای ادمه حیات و در نتیجه ، ضرورت احترام گذاشتن به این تفاوت ها (تربیت جنسی، ص111).

غلامعباس خراسانی

بخش خانواده ایرانی تبیان


منابع :

قرآن

تربیت جنسی از منظر فرآن وحدیث، نویسنده علی نقی فقیهی

زمینه روانشناسی ،هیلگارد ،ارنست وهمکاران  (ترجمه محمد تقی براهینی وهمکاران )

مطالب مرتبط :

این میل چگونه در او شکل می گیرید؟

دوربین مخفی را جدی بگیرید

پسرهایی با تصور «دختر»بودن

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.