ایزوتوپ ها

نوکلئیدهای یک عنصر ممکن است شامل تعداد نوترون متفاوتی باشند. این نوکلئیدها که به عنصر شیمیایی مشابهی تعلق دارند(و همان عدد اتمی را دارند) اما تعداد نوترون های متفاوتی دارند، ایزوتوپ نامیده می شوند: باید تأکید شود که یک ایزوتوپ دوره ای، رابطه بین دو یا چند نوکلئید را نسبت به ویژگی خاص یک نوکلئید داده شده، توصیف می کند مانند افرادی که اجداد یکسانی دارند ولی والدین آن ها متفاوت است(دخترخاله یا پسرعمو). در شکل زیر ایزوتوپ های هر عنصر در همان ستون عمودی نمودار نوکلئیدی قرار گرفته اند.

 رابطه ی بین چند ایزوتوپ و ایزوبار در نمودار نوکلئیدی مبحث قبل

در بیش تر موارد، تعدادی از ایزوتوپ های یک عنصر خاص، پایدارند(نه رادیواکتیو) و برخی رادیواکتیوند. برای مثال عنصر ید، 23 ایزوتوپ شناخته شده با اعداد جرمی در گستره ی 117 تا 139 دارد. دو ایزوتوپ از این گستره ایزوتوپی در شکل 1 نشان داده شده اند (I-127 و I-131).

رابطه ی بین این دو نوکلئید آن است که هر دو ایزوتوپ همدیگر هستند: I-131 ایزوتوپ I-127 و I-127نیز ایزوتوپ I-131 است. برای بیش تر عناصر، فراوان ترین شکل ایزوتوپی، پایدارترین ایزوتوپ آن هاست؛ بنابراین اشکال و انواع رادیواکتیو، ایزوتوپ های شکل های معمولی تری اند که وابستگی قوی ایزوتوپ هایی که با رادیواکتیو ایجاد شده اند را  توصیف می کنند.

مقایسه ی دو ایزوتوپ شکل 1	ایزوتوپ های اتم هیدروژن؛ در سمت راست، اتم هیدروژن عادی را مشاهده می کنید. دوتریوم و تریتیوم در تعداد نوترون ها با هیدروژن فرق دارند. شکل 2

* نکته: برای مشاهده تصاویر در اندازه واقعی بر روی عکس ها کلیک کنید.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: خدیجه آلچالانلو

تنظیم: مریم فروزان کیا