اثر ذکر لاحول ولا قوة الا باالله

نصایحی از پیامبر اکرم

وصایای پیامبر (ص) به ابوذر :

پیامبر عظیم الشان اسلام جلوه ی اسماء و صفات حق و مصداق کامل عملی آیات قرآن و اسوه مكارم اخلاقی برای جهانیان و آموزگاری بی نظیر برای تعلیم و تربیت انسان ها تا روز قیامت است . سفارشاتی كه در زمینه های اخلاقی به ابوذر غفاری دارند گوشه ای از دریای بصیرت و علم و عقل دانایی او به حقیقت و حاكی از دلسوزی برای بشریت و نشانه ای از دعوت انسان برای آراسته شدنش به كرامت و فضیلت است .

1- نظر به مادون و چشم پوشی از نظر به مافوق

چنین حالتی كه از سفارشات بسیار مهم پیامبر (ص) است و در هر فرصتی مردم را به آن توجه داده اند اگر با تمرین در باطن انسان تحقق یابد انسان را به عرصه گاه قناعت و شكرگزاری می كشاند و از هجوم حرص و طمع كه محصول تلخ چشم هم چشمی است در مصونیت می برد . انسانها بنا به فرموده قرآن به خاطر مصالحی از نظر رزق و روزی و مال و منال یا در وسعت و گشایشند یا در مضیقه و تنگی.

پیامبر اكرم (ص) می فرمایند :

در هر مرتبه ای از امور مادی هستید برای اینكه سپاسگزار خدا باشی و قدر نعمت های او را بدانی و به داده حق كه بر اساس مصلحت و حكمت است قانع باشی به مادون خود بنگر و از چشم دوختن به مافوق خویش چشم بپوش زیرا هنگامی كه در امور مادی به مافوق خود چشم بدوزی حرص و آرزوی شیطانی و طمع زیاده خواهی تو را وادار می كند كه هم و غم و فكر و اندیشه خود را در دست آوردن متاع دنیا و مال و ثروت به كار گیری كنید تا به مافوق خود برسید و یا پیشی بگیرید و در این زمینه اگر نتواند از راه مشروع موفق شود بی تردید به راه نامشروع كشیده خواهد شد و این جاست كه دست به غارت مال مردم و رشوه و غصب و پایمال كردن حقوق دیگران می زند و مشكلاتی را برای خود هموار می نماید و خانواده و اطرافیان خود را در اذیت و آزار قرار می دهد و از هیجانات روحی و روانی و عصبی رنج می برد در صورتی كه اگر به مادون خود نگاه می كرد و قناعت می ورزید و شكرگزار خداوند می بود در سلامت كامل بود و از بسیاری از گناهان كه در این مسیر به ناچار پیش می آید در مصونیت قرار می گرفت .

قرآن مجید در سوره حجر آیه 15 می فرماید :

دیده خود را [به رغبت و میل] به آنچه از نعمت های مادی به گروه هایی از آنان [ناسپاسان و كافران] داده ایم باز مگشا اینها شكوفه های (پرپر شدنی و از دست رفتنی و زود گذر ) زندگی دنیا است (به آنان داده ایم) تا آنها را (به وسیله آنها ) بیازمائیم و آنچه پروردگار به تو روزی داده است برای تو بهتر و پایدارتر است . 

در كتاب بحار الانوار جلد 74باب 6  از پیامبر گرامی اسلام نقل شده است .

كسی كه دیده خود را به آنچه از( نعمت های مادی ) در اختیار دیگران است بدوزد همواره اندوهناک و غمگین خواهد بود و آتش خشم در دلش فرو نخواهد نشست .

2- عشق ورزی به تهیدستان و فقیران

بسیاری از اولیای خدا در میان تهیدستان و فقیرانند از این جهت نباید به احدی از این طایفه به چشم حقارت نظر كرد بلكه باید ادب و احترام و خوش اخلاقی و خوش رفتاری را نسبت به آنان رعایت كرد و آنان را از خود برتر و بهتر دانست. اینان گروهی هستند كه خداوند متعال در قرآن از آنان به خوبی یاد كرده و بزرگانشان دانسته و پیامبرش را به احترام آنها فرمان داده است.

خداوند در شب معراج به پیامبرش فرمود :

محبت برای خدا محبت به تهیدستان و فقیران و نزدیک شدن به ایشان است .

پیامبر گفت : پروردگارا تهیدستان و فقیران كیانند ؟ خداوند فرمود : كسانی كه به كم راضی اند و بر گرسنگی صابرند و بر آسانی شاكرند، از گرسنگی و تشنگی خود شكایت نمی كنند و دروغ نمی گویند و بر پروردگارشان خشمگین نمی شوند و آنچه از دستشان رفته اندوه نمی خورند و به آنچه به آنان داده شده شاد نمی گردند.

ای احمد : محبت من به تهیدستان و فقیران است پس به آنان نزدیک شو و نشستن آنان را به خود نزدیک گردان تا به تو نزدیک شوم .

نشست و برخاست با فقیران ، به خانه آنان رفتن ، با آنان عاشقانه معاشرت كردن و به آنان محبت كردن آلودگی كبر را از قلب می زداید و بیماری خود بینی و فخر فروشی را درمان می كند و انسان را محبوب خدا می كند .

متكبران كه از رحمت پروردگار محرومند و از اخلاق پیامبران و امامان دورند و درونی آلوده دارند و از نشست و برخاست با فقیران امتناع می ورزند این خودخواهان مغرور و آلودگانی كه نشست و برخاست با فقیران را ننگ و عار می دانند گویا خبر ندارند كه پیامبر فرموده است كسی كه در دلش به وزن دانه خردلی از كبر است وارد بهشت نمی شود.

3_ حق گویی

گاهی ممكن است هجوم باطل و فرهنگ های شیطانی به یک فرد یا خانواده یا جامعه میان آنان و حق جدایی اندازد و پس از مدتی حق را از یاد آنان ببرد یا ممكن است ستمگری برای رضای هوا و هوس خود زمینه ای فراهم آورد كه سبب پنهان ماندن حق شود در چنین مواردی بر مؤمن واجب است حق را اظهار كند و نقاب از چهره حقیقت بردارد تا بی خبران از خواب بیدار شوند و گمراهان هدایت شوند .

در این موارد حق گو احساس می كند با گفتن حق زیان و خسارت سنگین و قابل توجه به او می رسد باز هم به فرموده پیامبر اسلام باید حق را بگوید و از گفتن حق امتناع نكند حق گو چراغ دین را در میان مردم روشن نگه می دارد و وظائف الهی را به مردم می رساند در این زمینه روایات زیادی از پیامبر اسلام و ائمه اطهار رسیده است رسول خدا (ص) در كتاب صحیفة الرضا می فرمایند: پرهیزگارترین مردم كسی است كه در آنچه به سود اوست ویا به  زیان اوست حق بگوید.

امام صادق (ع) در كتاب بحار ج67 می فرمایند: به راستی از حقیقت ایمان است كه حق را  بگویی گرچه به تو زیان رساند بر باطل ترجیح دهی گرچه به تو سود رساند.

4 _ صله رحم

زیارت اقوام و خویشان و رفت و آمد با آنان و گره گشایی از مشكلات ایشان و شاد كردن قلوبشان از اموری است كه در قرآن مجید و روایات به انجام آن سفارش بسیار و تأكید فراوان شده است گرچه آنان پیوندشان را با انسان بریده باشند.

از رسول خدا(ص) نقل شده است كه فرمود: با خویشاوندی كه پیوندش را با تو بریده است صلة رحم داشته باش .

و در كتاب بحارالانوار ج 71 امام صادق(ع) می فرمایند:

مردی به محضر رسول خدا(ص) آمد و گفت یا رسول الله(ص) برای من اقوامی است كه نسبت به آنان صله رحم دارم ولی آنان مرا آزار می دهند قصد كرده ام به زیارتشان نروم و آنان را ترک كنم حضرت فرمودند این هنگام خدا همه شما را ترک خواهد كرد گفت یا رسول الله(ص) چه كنم حضرت فرمود به كسی كه تو را محروم كرده عطا كن و با كسی كه از تو بریده صله رحم كن و از كسی كه به تو ستم ورزیده درگذر چون اگر اینگونه رفتار كردی خدای عزوجل پشتیبان تو و بر ضد آنان است.

5_ نترسیدن از سرزنش مخالفان

اهل ایمان به ارزش های دینی و اخلاقی پای بند و استوارند چون گاهی بر روی زمین آنان وقتی در برابر سرزنش و ملامت ملامتگران قرار می گیرند كه آنان را با زبان باطل گویشان به خاطر ایمان و اخلاق و رعایت حلال و حرام و پایداری و استقامت در اجرای احكام الهی مورد سرزنش قرار می دهند هیچ واهمه و ترسی به خود راه نمی دهند و حركت خود را در راه الهی تداوم می بخشند و برای حفظ ارزش ها می كوشند و تحت تأثیر نابكاران قرار نمی گیرند.

خداوند متعال در قرآن سوره مائده آیه 5 می فرماید:

ای اهل ایمان هر كسی از شما از دین خود باز گردد(زیان به خدا و پیامبر نمی رسد) خدا در آینده گروهی را می آورد كه آنان را دوست دارد و آنان نیز خدا را دوست دارند در برابر مؤمنان فروتن و نسبت به كافران نیرومند و در راه خدا جهاد می كنند و از سرزنش كنندگان بیمی ندارند این فضل خداست كه به هر كس بخواهد عطا می كند و خدا بسیار عطا كننده و بیناست.

6 _ بسیار گفتن لاحول ولا قوة الا باالله العلی العظیم

از سفارشات بسیار مهم قرآن مجید و روایات متذكر بودن انسان به ذكری است كه آن ذكر قلب را صفا می دهد و سینه را جلا می بخشد و نفس را به عرصه تزكیه می كشاند و اعضاء و جوارح را تحت تأثیر قرار می دهد از جمله آن ذكرها ذكر نورانی و ثمربخش «لاحول ولا قوة الا باالله العلی العظیم» است.