تبیان، دستیار زندگی
چشم چرانی متاسفانه یکی از بیماری ها و عادت های ناپسندی است که برخی از افراد جامعه به دلایل مختلف بدان دچار می شوند. به منظور مبارزه با این عادت ناپسند ، اولا لازم است نسبت به مفهوم ، آثار و عواقب و زمینه های بروز آن آگاهی بدست آورد و سپس از راهکارهای عملی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کلینیک اینترنتی رایگان(23)

هوالشافی

به کلینیک اینترنتی "نور" خوش آمدید. اینجا یک مرکز بهداشت اخلاقی است.

در اینجا با تجویز نسخه های شفابخش کلام خدا و اهل بیت علیهم السلام، در پی آنیم تا خود و شما را از شر بیماریهای مهلک روحی و اخلاقی برهانیم.

پس اگر دردمند هستید و در پی درمان، با این اوراق همراه شوید.

ملاحظه: جهت آشنایی بیشتر با این مرکز درمانی پیشنهاد می کنم مدخل این سلسله نوشتار را حتما بخوانید.

درمان بیماری چشم چرانی

چشم چرانی

چشم چرانی متاسفانه یکی از بیماری ها و عادت های ناپسندی است که برخی از افراد جامعه به دلایل مختلف بدان دچار می شوند. به منظور مبارزه با این عادت ناپسند ، اولا لازم است نسبت به مفهوم ، آثار و عواقب و زمینه های بروز آن آگاهی بدست آورد و سپس از راهکارهای عملی برای کنترل آن سود جست. در نوشته زیر تقریبا تمامی آنچه شما در زمینه کنترل چشم و درمان چشم چرانی بدان نیاز دارید ، آمده است که امید واریم مفید باشد.

معنای چشم چرانی: چشم چرانی در مقابل غض بصر و چشم پوشی ، به معنای نگاه خیره و شهوت آلود به نامحرم است که با انگیزه لذت طلبی جنسی انجام می شود. ما در روابط اجتماعی خود با دیگران چه جنس مخالف یا موافق به طور طبیعی با آنها ارتباط حضوری و کلامی داریم و به آنها نگاه می کنیم ، نگاهی که به هیچ وجه در آن بحث تحریک شهوت و لذت جنسی مطرح نیست ، این نگاه ها داخل در مقوله چشم چرانی نیستند ، ولی نگاه های ادامه داری که با انگیزه لذت جنسی انجام می شود و به تحریک شدن غریزه و میل جنسی می انجامد ، تحت عنوان چشم چرانی تعریف می شود.

در سوره احزاب نیز در یك جا به خانم ها دستور می دهد: «در محاورات روزمره حالت عادی داشته و با ناز و كرشمه و طنازی صحبت نكنید و در كوچه و خیابان با بدن های نیمه عریان و لباس های بدن نما، ظاهر نشوید.»(7) چند آیه بعد می فرماید: «با چادر و مقنعه اندام خود را بپوشانید.»

در قرآن آمده است :  «قل للمومنین یغضوا من ابصارهم » به مومنین بگو چشم های خویش را بپوشانند. یغضوا از ماده "غض" به معنی نگاه و صوت کوتاه می باشد و نقطه مقابل آن خیره نگاه كردن و صدا را بلند كردن است . منظور این است كه انسان به هنگام نگاه كردن معمولاً منطقه وسیعی را زیر نظر می گیرد ؛ هر گاه نامحرمی در حوزه دید قرار گرفت ، چشم را چنان فرو گیرد كه آن نامحرم از منطقه دید مستقیم و عمیق او خارج شود ، یعنی به او نگاه خیره نكند اما راه و چاه خود را نیز ببیند. درحدیثی كه ویژگی های رسول گرامی اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ را توصیف می كند چنین آمده است : « و اذا فرح غض طرفه » وقتی كه خوشحال می شد چشمانش را به صورت نیمه بسته در می آورد . مرحوم مجلسی این جمله را در بحارالانوار چنین تفسیر كرده است: پلك چشم را می شكست و سر را پایین می انداخت و چشمها را نمی گشود ، چنین می كرد تا از سبكسری و سرمستی به دور باشد . پس غض بصر یعنی كم كردن نگاه و خیره نشدن.

چشم پوشی ، وظیفه شرعی یک مسلمان: قرآن کریم غض بصر و چشم پوشی از نگاه به نامحرم را وظیفه مسلمانان اعلام کرده و به زن و مرد توصیه کرده است که مواظب چشمان خود باشند. قرآن کریم می فرماید: به مؤمنان بگو چشمان خود را فرو بندند و دامن خود را حفظ كنند، این برای آنها پاكیزه تر است و خدا به آنچه می كنند، آگاه است. قُل لِلمؤمِنینَ یغُضُّوا مِنْ اَبْصارِهِمْ وَ یَحفَظُوا فرجَهُمْ ذلِكَ اَزْكی لَهٌم اِنًَّ اللهَ خَبیرٌ بِما یَصْنَعونَ (1)

و پس از آن فرمود : به زنان با ایمان بگو چشمانشان را (از نامحرم) فرو بندند و دامن خود را حفظ كنند.  وَ قُلْ لِلْمؤمِناتِ یَغْضُضنَ‌مِنْ اَبْصارِهنَّ وَ یَحفَظنَ‌ فُروجَهُنًّ...(2)پس خواست قرآن رعایت عفت عمومی برای زن و مرد است و این كار را وظیفه ضروری و واجب مومنین شمرده شده است.

نگاه كردن مرد به بدن زن نامحرم چه با قصد لذّت و چه بدون آن حرام است و نگاه كردن به صورت و دستها، اگر با قصد لذّت باشد، حرام است، بلكه احتیاط واجب آن است كه بدون قصد لذت هم نگاه نكنند و نیز نگاه كردن زن به بدن مرد نامحرم حرام است (3)

در روانشناسی دینی نیز ارتباط نزدیكی میان نگاهداری چشم از نامحرم و نگاهداشتن دامان از آلودگی به زنا وجود دارد .

اما در مورد چرایی تقدم غض بصر بر حفظ فرج سید قطب می نویسد : « حفظ فرج پی آمد طبیعی خواباندن چشم است و گامی است در استواری اراده و هوشیاری در حفاظت از افتادن در گناه و تسلط بر خواهشهای نفسانی ، از این رو بین آن دو ، در یك آیه جمع كرده تا نشان دهد یكی سبب و دیگری نتیجه آن است . و هر دو گامهایی هستند پی در پی در صفحه دل و صحنه زندگی ! (4)

بیماری چشم چرانی

از نظر روانشناسان و عالمان اخلاقی ، چشم چرانی هنگامی که به صورت یک عادت مزمن در می آید ، یک بیماری روانی تلقی می شود و همان طوری كه بیماری سادیسم نقطه مقابل بیماری مازوشیسم است، شهوت و بیماری چشم چرانی نیز نقطه مقابل بیماری خودنمایی است . خودنما فردی است كه خود را در معرض دید دیگران قرار می دهد و چشم چران كسی است كه ازتماشا ونگاه به دیگران لذت می برد. خودنمایی در زنها به نسبت بیشتری دیده می شود . در حالی كه بیماری چشم چرانی در مردها بیشتر رایج است. زن ها بیشتر از لمس لذت می برند و مردها از نگاه و این مربوط به تفاوتی است که در آستانه تحریک آن ها وجود دارد.

زنای چشم: اسلام برای پاكدامنی پیروان خویش حتی نگاه ریبه و شنیدن سخنان نامحرم را نیز اگر از روی غرض باشد، ممنوع كرده است . این خود هشداری بجا و حساب شده است كه تماس نامشروع با نامحرمان را کنترل و محافظت می کند. البته رویارویی جدّی و ضروری و بدون هیچ گونه غرض، آنهم با حجاب كامل اسلامی و با رعایت ادب و سایر مسایل اخلاقی اشكالی ندارد.

پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود : در مورد رابطه نامشروع برای هر عضوی از آدمی سهمی از زنا است؛ زنای چشم، نگاه كردن، زنای زبان، سخن گفتن و زنای گوش ها، شنیدن حرام است.  لِكُلِ عُضْوٍ مِنِ ابْنِ ادَمَ حَظّاً مِنَ الزِّنا فَالْعَینُ زِناهُ النَّظَرُ وَ لِّسانُ زِناهُ الْكَلامُ وَ‌الأُذُنان زِناهُما السَّمْعُ (16)

همچنین درباره شوخی كردن با نامحرم فرمود : هر كسی با زن نامحرمی شوخی كند برای هر كلمه ای كه با او در دنیا سخن گفته، هزار سال در جهنم زندانی می شود.  مَنْ فاكَهَ بِامْرَأَةٍ لا یَمْلِكُها حُبِسَ بِكُلِّ كَلِمَةٍ كَلَّمَها فِی الدُّنیا اَلْفَ عامٍ فِی النّارِ... (17)

حضرت علی ـ علیه السلام ـ به نقل از انجیل می فرماید : « در تورات نوشته شده زنا نكن ، ولی من می گویم اگر حتی با نظر شهوت آلود به كسی نگاه كنی همان وقت در دلت با او زنا كرده ای . (18). و نیز می فرماید : « نابینا بودن بهترازنگاه های نامشروع است » پس فاصله بین نگاه و گناه اندك است

عوامل بروز بیماری چشم چرانی

محرومیت جنسی: ویلهم اشتگل محرومیت های جنسی را عامل این بیماری دانسته و می گویند : محرومیت های جنسی باعث می شود كه (لی یبدو) در اعصاب چشم متمركز شود، با این تمركز، بستگی عصب چشم با اعصاب جنسی توسعه یافته وشخص از چشم چرانی لذت می برد و با دیدن اندام جنس مخالف تحریك می شود. (5)

خود نمایی زنان

بیشترین عامل بروز این بیماری در مردان حس خودنمایی در زنان است. مردان به طور طبیعی نسبت به زیبایی و اندام جنس مخالف حساس اند و زنان بد یا بی حجاب با خودنمایی در عرصه جامعه این گرایش مردان را تحریک می نمایند. در تفاسیر شیعه وسنی ذیل آیه 30 سوره نور ، نقل كرده اند كه: «روزی در هوای گرم مدینه، زن جوانی در حالی كه روسری خود را به پشت گردن انداخته و دور گردن و بناگوش او، پیدا بود، از كوچه ای عبور می كرد، مرد جوانی از انصار، آن حالت را مشاهده كرد و چنان غرق تماشا شد كه از خود و اطرافش غافل گردید و به دنبال آن زن حركت نموده تا این كه صورتش به شی ای اصابت كرد و مجروح گردید، هنگامی كه به خود آمد، خدمت پیامبر(ص) رفت و جریان را برای او بیان داشت، این جا بود كه آیات سوره مباركه نور در مورد پوشش زنان نازل گردید(6)

قرآن کریم برای رفع این معضل اجتماعی در آیات شریفه سوره نور، از یك طرف مؤمنان اعم از زنان و مردان را مخاطب قرار داده دستور می دهد كه نگاه های خود را كوتاه ساخته و به نامحرم خیره نشوند و از فساد و آلودگی دوری كنند و از سوی دیگر به خانم ها دستور می دهد پوشش مناسب را رعایت كرده و زیورآلات خود را آشكار نسازند. تا حوادث نظیر حادثه ای كه آیه در ارتباط با آن نازل شده است، اتفاق نیفتد و جوانان از خود بی خود نشده و دنبال زنان و دختران نامحرم راه نیفتند و امنیت و آرامش خود و دیگران را خدشه دار نسازند.

8) تمام این برنامه و تأكیدها برای آن است كه: مردم، زن ها را به عنوان افراد عفیف و پاكدامن بشناسند و موجبات آزار و اذیت آنان را فراهم نسازند(9). و چشم طمع ندوزند.(10) و در نتیجه امنیت و آرامش قشر خانم ها در سایه چادر و رعایت ضوابط شریعت و پوشش اسلامی، تأمین شود.

در ادامه قرآن كریم می فرماید: با این راه و روش، اگر بیماردلان هوسباز اصلاح نشدند و به آزار و اذیت خانم ها ادامه داده و امنیت و آرامش آنان را تهدید كردند. برخورد شدیدتری با آنان صورت خواهد گرفت: «اگر منافقان و بیماردلان «شهوت پرست» و كسانی كه در شهر، اضطراب و نگرانی به وجود می آورند از اعمال زشت خود دست برندارند، ترا «ای رسول» علیه ایشان می شورانیم، در آن صورت، مدت كمی در مجاورت با تو در این شهر زندگی خواهند كرد و نابود خواهند شد.»(11) تا آرامش و امنیت در جامعه تأمین شود.

از مجموع مطالب یاد شده این نتیجه به دست می آید كه رعایت حجاب و پوشش اسلامی برای زنان و مردان مؤمن ومسلمان، تكلیف الهی است. رعایت آن، علاوه بر این كه موجب عمل به دستورات الهی می شود، شخصیت فردی اجتماعی و معنوی انسان محجوب و پاكدامن، سیر صعودی پیدا كرده و نردبان تعالی و تكامل را یكی پس از دیگری طی خواهد كرد و از سوی دیگر در تأمین بهداشت روحی و روانی و آرامش خانواده ها و صفا، نورانیت و امنیت در جامعه نقش به سزایی ایفا می كند. به امید روزی كه جوامع اسلامی و انسانی از تمام آلودگی ها تصفیه شود و زمینه حضور زنان و دختران بدون دغدغه و دلواپسی، در اجتماعات فراهم شود.

حضرت علی ـ علیه السلام ـ به نقل از انجیل می فرماید : « در تورات نوشته شده زنا نكن ، ولی من می گویم اگر حتی با نظر شهوت آلود به كسی نگاه كنی همان وقت در دلت با او زنا كرده ای

عواقب و آسیب شناسی چشم چرانی

عامل غفلت و فراموشی: چشم چرانی یکی از مصادیق حب دنیا و عامل مهمی برای بروز غفلت از یاد خدا و خود است. غفلت همان چالش اساسی است که انسان در سر راه کمال و سعادت خود دارد و بیداری اولین نیاز او برای حرکت در این مسیر است. چشم چرانی باعث می شود که انسان هر چه بیشتر به خواب رود و از بیداری و یاد خدا دور ماند.

حضرت علی ـ علیه السلام ـ درباره مواظبت و حفاظت از چشمها فرمود: چیزی در بدن كم سپاستر از چشم نیست، خواسته اش را ندهید كه شما را از یاد خدا باز می دارد.  لَیْسَ فِی الْبَدَنِ‌ شَیءٌ اَقَلَّ شٌكراً مِنَ الْعَیْنِ فَلا تُعطوها سٌؤلَها فَتَشْغَلكُم عَنْ ذِكْرِ اللهِ‌ عَزَّ وَجَل(12)

اولین گام انحراف عملی: چشم چرانی و نگاه به نامحرم ، گذرگاه ورود به منجلاب انحرافات و فساد جنسی است. نگاه های آلوده، تخم شهوت را در دل بارور ساخته، صاحبش را به فتنه ، انحراف و گناه مبتلا می كند.

حضرت امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:  چشم چرانی، تخم شهوت را در دل می كارد و چنین كاری برای نگاه كننده كافی است كه منشأ فتنه گردد.

نگاه كردن به ناموس دیگران،‌ خواست شیطان است. چشمی كه تیرهای آلوده نگاه را به نامحرمان پرتاب می كند، محل كمین شیطان است. شیطان از كمان چشم های او ناموس دیگران را نشانه می گیرد. اَلنَّظرَةُ بَعْدَ النًّظرَةِ تَزرِعُ فی الْقَلبِ الشَّهْوَةَ وَ كَفی بِها لِصاحِبِها فِتْنَ (13)

پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود : نگاه به نامحرم تیر زهرآلودی از تیرهای شیطانی است.   انَّظَرُ سَهمٌ مَسْموُمٌ مِنْ سِهامِ اِبلیسَ ...(14)

پس باید مراقب چشمان خویش باشیم، تا شیطان از آن برای تخریب ایمان ما و ناموس مردم استفاده نكند.

حسرت و اندوه طولانی: امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرماید: چه بسا نگاه هایی كه غصه های طولانی را در پی دارد . به این معنی كه چشم قوی ترین ابزار حسی است . یعنی میدان آستانه تحریك چشم از بقیه حواس بیشتر است و بیشترین تحریكات حسی را دریافت می كند و این دل است كه بعد از نگاه به كار می افتد یعنی آنچه را دیده ، می بیند ، دل طلب می كند و چون امكان رسیدن به آنچه دیده شده فراهم نمی شود ؛ افسردگی و رنجوری عاید انسان می شود .

از فحوای حدیث رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ که فرمود: همه چشمها روز قیامت گریانند جز سه چشم: چشمی كه از ترس خدا بگرید، چشمی كه از نامحرم فرونهاده شود، چشمی كه در راه خدا (و پاسداری از كیان اسلام) شب زنده دار باشد ، فهمیده می شود که علاوه بر حسرت دنیوی ،  فرد چشم چران در آخرت از فرط حسرت و پشیمانی چشمانی گریان خواهد داشت. كُلُّ عَیْنٍ باكِیَةٌ یَومَ القِیامَةِ اِلّا ثَلاًًثَةُ اَعیُنٍ: عَیْنٌ بَكَتْ مِنْ خَشیَةِ اللهِ وَ عَیْنٌ غَضَّتْ عَنْ مَحارِمِ اللهِ وَ عَیْنٌ باتَت ساهِرَة فی سبیلِ الله (15)

به خطر افتادن امنیت و سلامت جامعه: در واقع، نگاه های آلوده، مسموم و شهوت انگیز، آتش درون را شعله ور می سازد كه فرایند و محصولی جز فحشا، سیاهی دل؛ مشكلات و نارسایی هایی اجتماعی، نخواهد داشت. چشم چرانی دام شیطانی، بذر شهوت و رویشگاه فسق و فجور است كه دل را می لرزاند، آرامش و ثبات را سلب نموده و باعث هرج و مرج و فتنه و فساد در جامعه می شود.

لذا چشم چرانی، این تیر مسموم و زهرآلود شیطانی اگر بدون قید و بند، رها شود یقیناً سلامت و امنیت طرفین را به خطر می اندازد، جوان و نوجوانی كه به كوچه و خیابان راه می افتد اگر دستور اسلام را رعایت نكرده و نگاهش را كوتاه نكند و از طرف دیگر، كسانی كه باید حجاب و پوشش اسلامی را رعایت كنند، رعایت نكنند، چشم جوان به صحنه های شهوت انگیز خواهد افتاد، و نیروی قدرتمند شهوت به جوشش و غلیان آمده و تحریك خواهد شد، درچنین شرایط حساس و خطرناكی، این جوان، یا باید به عیاشی، فساد و تجاوزگری روی آورد و به خواسته های قوه شهوانی جواب مثبت دهد، امنیت خود و دیگران را به خطر اندازد، و یا با تخیل و تصور، با حالت افسرده و پریشان، زندگی بیمار گونه خود را ادامه داده آسایش و آرامش خانواده را برهم زند.

ایجاد نگرانی و اضطراب : آنچه از مجموع آیات، روایات و تجربیات كارشناسان به دست می آید این است كه: چشم چرانی های هوس آلود بدحجابی و بی حجابی زنان و دختران بی بند و بار از جمله عوامل مؤثر در ایجاد اضطراب ونگرانی افراد و خانواده ها و هرج و مرج و ناامنی در جامعه به حساب می آید. در طرف مقابل اگر اصول و ارزش های اسلامی از جمله حجاب و پوشش اسلامی، رعایت شود از چشم چرانی و نگاه های آلوده جلوگیری به عمل آید وخانم ها در نشست و برخواست و صحبت ها و مكالمات روزمره، دستورات شرع مقدس را رعایت كنند یقیناً زمینه های فساد زدوده شده دام های شیاطین برچیده خواهد شد، آرامش روحی و روانی برای افراد و خانواده ها، نظم، ثبات و امنیت در جامعه پدید خواهد آمد. امام علی(ع) می فرماید: «كسی كه نگاهش را كاهش دهد، قلبش آرام می گیرد.»(19) و نعمتی بالاتر از آرامش قلب، وجود ندارد. این موهبت بزرگ اگر در اعضا و افراد جامعه، محقق شده و تجلی پیدا كند، جامعه نیز به طبع اعضا و افراد خود، دارای امنیت و آرامش خواهد شد.

ز دست دیده و دل هر دو فریاد                  كه هر چه دیده بیند دل كند یاد

این همه آفت كه به تن می رسد              از نظر تو به شكن می رسد

دیده فرو پوش چو دُر در صدف                  تا نشوی تیر بلا را هدف

عذاب اخروی:  علاوه بر ابتلا به عواقب دنیوی، «چشم ناپاك» از عذاب و شكنجه الهی نیز بی نصیب نمی ماند.  رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود : آن كه چشمانش را از نگاه به زن نامحرم پر كند، روز قیامت، خداوند چشمانش را با میخ های آتشین و از آتش پر كند، تا وقتی كه به حساب مردم رسیدگی كند، سپس امر می شود كه او را به جهنم ببرند. مَنْ مَلَاَ عَیْنَیْهِ مِنِ امْرَأَةٍ حَراماً حَشاهُما اللهُ عَزَّ وَجَلَّ یَوْمَ القِیامَةِ بِمَسامیرَ مِنْ نارٍ وَحَشاهُما ناراً حَتّی یَقْضِیَ بَیْنَ‌ النّاسِ ثُمَّ یُؤمَرُ بِه اِلَی النّارِِِ(20)

چشم پاکی و نتایج آن

هر یك از اعضای بدن مؤمن نسبت به عبادت پروردگار متعال وظیفه خاصی بر عهده دارد كه اگر بدان وظیفه عمل كرد، ارزشمند است.

چشمی كه به نگاه حرام آلوده نگردد، سبب بركات زیر می گردد:

1- دیدن شگفتیها: رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:  چشمهایتان را (از نامحرم) بپوشانید تا عجایب و شگفتیها را ببینید.  غُضُّوا اَبْصارَكُم تَرَوْنَ الْعَجائِبَ (21)

2- راحتی قلب: امام علی ـ علیه السلام ـ فرمود: آنكه از نامحرم چشم خود را فرو نهاد، قلبش را راحت كرده است.  مَنْ غَضَّ طَرْفَهُ اَراحَ قَلْبَهُ (22)

3- نیك خویی:‌ همچنین آن حضرت فرمود:  كسی كه نگاه هایش كنترل شود، صفاتش نیكو گردد.  مَن‌ غُضَّتْ اَطرافُهُ حَسَنَتْ اَوصافُهُ (23)

4- پاداش الهی: امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: هر كسی زنی را ببیند و بلافاصله دیده اش را به آسمان بدوزد یا چشم فرو بندد، چشم باز نگرداند مگر اینکه خداوند حوریان بهشتی را به عقد او در آورد. مَنْ نَظَرَ اِلی امْرأَةٍ فَرَفَعَ بَصَرَهُ اِلیَ السَّماءِ اَوْ غَمَضَ بَصَرَهُ لَمْ یَرْتَدَّ اِلَیْهِ بَصَرُهُ حَتّی یُزَوَّجَهُ اللهُ مِنَ الْحُورِ العینِِ (24)

5- چشیدن شیرینی ایمان: پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: نگاه (به نامحرم) تیر زهرآلودی از تیرهای شیطان است و هر كس آن را از ترس خدا ترك كند، خداوند چنان ایمانی به او عطا كند كه شیرینی اش را در دل خویش احساس كند. اَلنَّظَرُ سَهْمٌ مَسموُمٌ مِنْ سِهامِ اِبْلیسَ‌ فَمَنْ تَرَكَها خَوْفاً مِنَ اللهِ اَعطاهُ اللهُ ایماناً یَجِد حَلاوَتَهُ فی قَلْبِهِِ (25)

6- بروز صفت شجاعت: شجاع ترین مردم كسی است كه بر خواهش نفسانی اش چیره شود. اَشْجَعُ النّاسِ مَنْ غَلَبُ هَواهُ (26)

معالجه خوی زشت چشم چرانی

قرآن مجید حضرت یوسف ـ علیه السلام ـ را به عنوان قهرمان میدان «عفاف» مطرح می كند تا جوانان مسلمان كه در پی قهرمان یابی و الگوپذیری هستند، از یوسف ـ علیه السلام ـ كه شجاعترین مرد روزگار خود در مخالفت با هوای نفس و شیطان بود پیروی كنند.

نكته شایان توجه در داستان حضرت یوسف ـ علیه السلام ـ"استمداد" از خدای سبحان و پناه بردن به قدرت سرمدی اوست كه هیچ چیز جز ایمان به پروردگار نمی تواند جلوی نفس سركش و غریزه نیرومند شهوت را بگیرد.

از امیرمؤمنان علی ـ علیه السلام ـ سؤال كردند : به كمك چه چیزی می توان چشم از نامحرم پوشید؟ پاسخ داد : با خاموش كردن آتش شهوت، زیر نظر قدرتمندی كه بر مخفیگاهت آگاه است.  بما یستعان علی غمض بصر؟ قال بالخَمُودِ تَحْتَ السُّلطانِ الْمُطَّلَعِ عَلی سَتْرِكَ (27)

نكته ظریف دیگری كه در مسأله ناموس ‌نهفته است و روایات نیز آن را تأیید كرده اند این است كه به هر دستی بدهی به همان دست پس می گیری، چنان كه فرموده اند : آن طور كه جزا دهی جزا بینی. «كَما تُدینُ تُدانُ (28)

امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:  در زمان حضرت موسی ـ علیه السلام ـ مردی با زنی زنا كرد وقتی به خانه خویش آمد، مردی را با زن خود دید، آن مرد را نزد حضرت موسی آورد و از او شكایت كرد. در آن لحظه جبرئیل بر آن حضرت نازل شد و گفت: هر كس به ناموس دیگران تجاوز كند به ناموس اش تجاوز كنند. حضرت موسی به آن دو فرمود: با عفت باشید تا ناموستان محفوظ بماند(29)

بنابراین، مؤمن با غیرت هرگز به ناموس دیگران نگاه حرام نمی كند، چرا كه نمی خواهد كسی به ناموسش نظر بد داشته باشد.

هر كه باشد نظرش در پی ناموس كسان            پی ناموس وی افتد نظر بوالهوسان

شخصی از امام صادق ـ علیه السلام ـ پرسید: آیا نگاه كردن به پشت سر زنهایی كه عبور می كنند جایز است؟ حضرت پاسخ داد: اگر به ناموس شما این گونه نگاه كنند، خشنود می شوید؟! آنگاه فرمود: برای مردم همان را بخواهید كه برای خود می خواهید.(30)

یكی دیگر از راه های پیشگیری از انحراف این است كه مؤمن با نامحرم در جای خلوت اجتماع نكند، چرا كه دور از چشم مردم، زمینه لغزش و انحراف فراوان است.

پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:  آن كه به خدا و روز جزا ایمان دارد نباید در جایی بخوابد كه صدای نفس زن نامحرم شنیده می شود.  مَنْ كانَ یُؤْمِنُ بِاللهِ و الیَوْمِ الاخِرِ فَلا یَبیتَ فی مَوْضِعٍ تُسمَعُ نَفَسُ امْرأَةٍ لَیْسَتْ لَهُ بِمَحرَمٍ (31)

اگر مرد و زن نامحرم در محل خلوتی باشند كه كسی در آنجا نباشد در حالی كه دیگری هم نتواند وارد شود چنانچه بترسند كه به حرام بیفتند، باید از آنجا بیرون بروند .(32)

امیرمؤمنان علی ـ علیه السلام ـ فرمود:  هیچ مردی با زنی(نامحرم) خلوت نكند. اگر مردی با زن بیگانه ای خلوت كند، سوّمی آن دو شیطان است .لا یَخْلُوا بِامْرَأَةٍ رَجُلٌ، فَما مِنْ رَجُلٍ خَلا بِامْرَأةٍ الّا كانَ الشًّیطانُ ثالِثَهُما (33)

امیر مؤمنان علی ـ علیه السلام ـ برای گریز از خطر آلوده شدن و رهایی از دام شیطان هنگام رو به رو شدن با نامحرم، این گونه رهنمود می دهد:

اگر یكی از شما زنی را دید و خوشش آمد، چشم از او برداشته، نزد همسر خود رود كه آنچه او دیده است، همسرش نیز دارد و مواظب باشد كه شیطان را بر دل خویش راه ندهد و آن كه متأهل نیست، دو ركعت نماز بخواند و خدا را زیاد سپاس گوید و صلوات بر پیامبر و خاندانش فرستد، آنگاه از فضل خدا بخواهد و خدا نیز با رحمت خویش او را از راه مباح بی نیاز می گرداند .(34)

به امید آنكه با یاری خداوند، تمام اعضای خویش را از آلوده شدن حفظ كنیم و عفت و پاكدامنی بر جامعه اسلامی سایه گستر باشد ان شاء الله.


1- نور (24)، آیه 30.

2- نور (24)، آیه 31.

3- رساله حضرت امام خمینی (قدس سره)، مسأله 2440،‌انتشارات اسلامی.

4- فی خلال القرآن ، ج 4 ، ص 2512

5-  اصول روانكاوی فروید ، صص 257 ـ 259 .

6- ر.ك: تفسیر صافی، ج3، ص 430؛ الدر المنثور، ج5، ص 40؛ كافی، ج5، ص .521

7- برداشت از آیه 32 و 33 سوره احزاب.

8- قرآن كریم، احزاب/ 59: ترجمه آزاد

9- برداشت از آیه 59 سوره احزاب

10- قرآن كریم، احزاب/ 32

11- قرآن كریم، احزاب/ 60

12- بحارالانوار، ج 101، ص 35.

13-روضة المتقین، ج 9،‌ص 434.

14- بحارالانوار، ج 104، ص 38.

15- بحارالانوار، ج 101، ص 35.

16- مستدرك الوسائل، ج 14، ص 269.

17- ثواب الاعمال، ص 334.

18-  ا نجیل متی ، 5 / 27 / 28

19- غررالحكم و درر الكلم، ج5، ص 449

20- ثواب الاعمال، ص 338.

21- بحارالانوار، ج 101، ص 41.

22- شرح غررالحكم، آمدی،‌ج 5، ص 449.

23- میزان الحكمه، ج 10، ص 7.

24- بحارالانوار، ج 101، ص 37.

25- بحارالانوار، ج 101، ص 38.

26- نهج‌ الفصاحه، پاینده، حدیث 299، ص 58.

27- بحارالانوار، ج 101، ص 411.

28- فروع كافی،‌ج 5، ص 553.

29- همان.

30- مستدرك الوسائل، ج 2، ص 555.

31- بحارالانوار، ج 101، ص 50.

32- رساله توضیح المسائل امام خمینی(ره)، مسأله 2452.

33- مستدرك الوسائل، ج 14، ص 265.

34- تفسیر نورالثقلین، ج 3، ص 586.

نویسنده : سید مصطفی علم خواه

فرآوری: شکوری_گروه دین و اندیشه

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.