چرا زبان گیر می کند؟
وقتی صحبت از گیر کردن زبان می شود اغلب ما حالتی را تصور می کنیم که در اثر ترس یا هیجانات روحی شدید، فرد قادر به تکلم نیست.
اما منظور ما در این مقاله حالت نسبتاً شایعی است که در آن زبان به کف دهان چسبیدگی دارد و نمی تواند خوب حرکت کند.
جلوی آیینه دهان خود را باز کرده و زبان خود را به طرف بالا ببرید. خواهید دید که رشته و پرده ای از زیر زبان به کف دهان چسبیده است. به این رشته فرنولوم می گویند.
وقتی نوزادی به دنیا می آید فرنولوم زبان او نسبتاً ضخیم است و قسمت زیادی از زبان را به کف دهان متصل می کند.
با رشد کودک، فرنولوم نازک تر شده و پس روی می کند؛ یعنی چسبیدگی زبان به کف دهان به قسمت های عقبی زبان محدود می شود.
در بعضی از کودکان ممکن است فرنولوم محکم به زبان چسبیده باشد و مانع حرکت کامل زبان شود که به آن گیر زبان می گوییم.
چه هنگامی گیر زبان احتیاج به درمان دارد؟
در نوزادان
نوزادی که زبانش گیر دارد ممکن است در مکیدن و شیر خوردن با مشکل رو به رو شود و در نتیجه خوب وزن نگیرد و لذا والدین به دلیل خوب وزن نگرفتن، نوزاد را به نزد متخصص اطفال می برند و معمولاً همکاران متخصص اطفال هستند که این نوزادان را برای درمان بیشتر به نزد جراح گوش و حلق و بینی و یا فوق تخصص جراحی اطفال ارجاع می دهند.
در بچه های نو پا و بزرگ تر
بعد از این که کودک دندان درآورد، شیر دادن به کودک مبتلا به گیر زبان ممکن است برای مادر دردناک باشد لذا ممکن است مادر مجبور شود که شیر دادن طبیعی را قطع کند.
به طور معمول زبان قابلیت بسیار زیادی برای جبران محدودیت حرکتی ناشی از گیر زبان در تکلم دارد اما در مبتلایانی که محدودیت حرکتی زبان زیاد باشد ممکن است ادای بعضی از حروف و کلمات به راحتی امکان پذیر نباشد. در این کودکان در حدود 3 سالگی، اشکالات تکلمی به خصوص ادای حروفی مثل سِ، شِ، زِ، ممکن است جلب توجه کند.
اگر بیش از نیمی از سخنان و کلماتی که یک بچه 3 ساله ادا می کند توسط افراد غریبه درک نشود باید کودک از نظر گیر زبان بررسی شود. وقتی نوزادی مبتلا به گیر زبان است به راحتی نمی توان پیش بینی کرد که آیا بعداً دچار مشکلات تکلمی خواهد شد یا خیر؟
اما اگر موارد زیر وجود داشته باشد به احتمال زیاد به هنگام به حرف افتادن مشکلات تکلمی ظاهر خواهد شد:
* نوک زبان یک فرورفتگی داشته باشد یا به عبارت ساده تر نوک زبان دو شاخه باشد
* نوزاد نتواند زبانش را از دهانش بیرون بیاورد یا زبانش را به سقف دهانش برساند.
والدینی که می خواهند بدانند که آیا کودک آن ها از این نظر مشکل دارد یا نه می توانند آزمایش ساده ای را انجام دهند. کافی است یک بستنی قیفی به کودک خود بدهند. اگر کودک در لیسیدن بستنی با مشکلی مواجه نباشد به احتمال زیاد زبان وی گیر ندارد.
ظاهر صورت بچه های بزرگ تر که مبتلا به گیر زبان هستند ممکن است در اثر این مشکل دچار تغییراتی شود. مثلاً فاصله داشتن 2 دندان پیش پایین از یکدیگر ممکن است نشانه ای از گیر زبان باشد.
درمان
با جراحی می توان گیر زبان را برطرف کرد. این عمل بسیار ساده است و معمولاً عارضه ای هم ندارد.
بسته به سن کودک این عمل با نیمه بی هوشی و حتی با بی حسی موضعی نیز قابل انجام است.
به رغم این که اصلاح جراحی این اختلال بسیار راحت است، نتایج این عمل هم بسیار خوب است.
دکتر محمـد حسن عامری - متخصص گوش و حلق و بینی
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید
برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.
*مطالب مرتبط:
چگونه می توانیم به رشد تكلم كودك كمك كنیم؟
اشاره به برخی از مشکلات نوزادان
بخش تغذیه و سلامت تبیان
