روستای تاریخی میمند
روستای میمند کرمان بی شك یكی از باستانی ترین سكونتگاه های بشر در جهان است كه از دوازده هزار سال پیش تا كنون همچنان پا برجاست و به حیات خود ادامه میدهد. به عقیده محققین هسته های اولیه روستای میمند متعلق به زمانی است كه ایرانیان مهر پرست بوده اند و آنها را مقدس می شمرده اند.
آنها تاریكی غارها را برای عبادت برگزیده و مرده های خود را درون دخمه های كنده شده در كوه قرار می دادند. و بدین ترتیب در میمند تعدادی عبادتگاه و مقبره بنا گردیده. مهرپرستان به پایداری، استقامت و زوال ناپذیری كوه ها معتقد بودند و بر اساس همین اعتقاد خانه های خود را نیز در دل كوه می كندند. عده ای از محققین نیز معتقدند كه مهر پرستان از غار هایی كه با دست در دل كوه می كنده اند فقط برای عبادت و دفن مردگان استفاده میكردند و بعد از مدتی بنا به اضطرار ناشی از آب و هوا سكونت گزیده اند.
آئین مهر پرستی قبل از ظهور زرتشت در ایران رواج و تا مدتها از ظهور وی نیز ادامه داشته است. بر اساس دانسته های جدید تاریخ ظهور زرتشت 6000 سال قبل از میلاد مسیح و لذا قدمت میمند حداقل 6000 سال پیش از میلاد مسیح می باشد. نقوش 10 هزار ساله و سفال های 6000 ساله از جمله مستندات مكشوفه ای هستند كه تاریخ میمند را گواهی می دهند. میمند به دلیل استحكام دفاعی در طول تاریخ كمتر دستخوش تحولات كالبدی و اجتماعی شده و بیشترین تغییر آن مربوط به چند ماه اخیر است. مجموعه ای از آثار بسیار قدیمی همچون خانه های صخره ای پراكنده معبد، قلعه و برجهای مختلف ( مربوط به هزاران سال پیش) وجود دارد كه میمند را از یك روستا به یك مجموعه با تمدن خاص تبدیل می كند. این تمدن در ابتداء بر گرفته از آئین مهر پرستی و بعد از آن آئین زرتشت بوده است.
در سطح شیب دار و در طبقات مختلف (2 تا 5 طبقه) بریدگی هایی به صورت شكاف های افقی ایجاد شده است. طول این بریدگیهایی كه به آنجا كیچه گفته می شود به 6 الی 9 متر می رسد تا د ر انتها به ارتفاع مورد نظر برای كندن خانه میرسد انتهای كیچه به فضائی ایوان مانندی به نام دالان می رسد كه مهمترین عنصر محل است به لحاظ اینكه اغلب امور روزمره خانواده در آن صورت می گیرد در اطراف هر كدام از این دالانها بین یك تا پنج خانه صخره ای وجود دارد این منازل مسكونی در پنج طبقه و به شکل پلكانی و یك در میان روی هم قرار دارند. به نحوی كه هیچكدام از آنها با یكدیگر برخوردی ندارند. فاصله كیچه ها در طبقه زیرین بیشتر از فاصله آنها در طبقات بالایی است. در حدود 400 كیچه كوچك و بزرگ در میمند وجود دارد. فضای داخلی خانه ها گاهی شكل مربع مستطیل یا مدور دارد و از ورودی كوتاهی كه ارتفاع آن به 75 تا 76 سانتیمتر میرسد نور می گیرند.
درهای ورودی چوبی و به داخل دیوار ایوان روزنه ای ایجاد كرده اند كه از طریق آن و بوسیله ابزاری به نام كلیدون (كلید دان) در قفل یا باز می شود شكل ورودی اتاق ها در روستای میمند منطبق با مدل بدن انسان است. به طوری كه عرض ورودی در قسمت پائین یعنی 65 الی 80 سانتی متر میرسد پایین ورودی منازل از سطح كیچه حدود 15 تا 20 سانتی متر برجستگی دارد كه این برجستگی مانع ورود آب و خاك به داخل منازل می شود. بر بدنه شیبدار تپه های غربی و شرقی مسیرهای متعدد پیاده به صورت خطوط نسبتا" كمرنگ مشاهده می شوند اما این مسیرها نمی توانند چندان دائمی باشند. زیرا با قطعات سنگهایی كه از بالا دست حركت میكنند و یا بوسیله اهالی مرتبا" در حال تغییر هستند در لابلای حفره های مسكونی بی هیچ نظمی چرخش می كنند. می توان ادعا نمود كه در روستای صخره ای میمند بر خلاف همه سكونتگاه های شناخته شده شهری و روستائی كوچه ها یا معبری وجود ندارد كوچه در فرهنگ میمند صرفا" به مسیرهای افقی كه در دل شیبدار تپه ها به عمق رفته و در انتها به منازل غار مانند مسكونی می رسد اطلاق می شود.
منبع : نمای ایران
