تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : اسلام آزادى را حق فطرى و مشروع انسان مى داند . امـا از آنجا كه اسلام انسان رانيز فطرتا متوجه و مايل به زندگى اجتماعى مى داند به گونه اى كه اگـر اجتماع نباشد , حيات انسان رو به زوال خواهد گذاشت ; اسلام حق آزادى فطرى را با توجه بـه اجـتـمـاعـى بودن فطرى انسان با هم در نظر گرفته و از آنجا كه وجود مشتركات ميان افراد اجـتـماع امرى ضرورى است و قوانين اجتماعى براى روشن شدن حد و مرز و تكاليف هر فرد لازم اسـت ; اسـلام بـه آزادى مطلق انسان نه تنها معتقد نيست بلكه آنرا مخالف و مناقض حيات بشرى مى داند . پـس حد آزادى قانون است , و قلمرو آزادى در جوامع گوناگون با توجه به مقدار قوانين و سعه و ضيق قوانين , متفاوت مى گردد .

پاسخ : زيرا اولا اين كار سبب مى شد كه بسيارى از كفار تظاهر به اسلام كنند , و در واقع اسلام نياورند , و پس از آزادى دوباره به توطئه و ستيز عليه نظام اسلام بپردازند . ثانيا , در حال بردگى بهتر مى شد به آنان آموزش اسلامى داد و آنان راتربيت كرد و نبايد فراموش نمود كه هدف اسلام اساسا هدايت و انسان سازى است . ثـالـثـا ; در كـدام كشور و كدام حكومت وقتى جنگى درمى گيرد و يك طرف پيروز مى شود ,به محض تسليم طرف مقابل , طرف پيروز آنان را رها مى كند . به بيان ديگر عقلاءچنين روشى را امضا نمى كند .

پاسخ : اسلام به پيروان مذاهب ديگر همانند مسلمانها آزادى مى دهد و اگر ماليات مختصرى به نام جزيه از آنان دريافت مى شد به خاطر تامين امنيت و هزينه نيروهاى حافظ امنيت بود زيرا كه جان و مال و ناموس آنها در برابر پناه اسلام محفوظ بود و حتى مراسم عبادى خويش را آزادانه انجام مى دادند در تواريخ نقل شده : جمعى از مسيحيان كه براى گزارشها و تحقيقاتى خدمت پيامبر (ص ) رسيده بودند مراسم نيايش مذهبى خود راآزادانه در مسجد پيامبر در مدينه انجام دادند .

پاسخ : سـرچشمه اصلى عالم آفرينش و تمام مواهب و قدرتهايى كه افراد دارند , خداست ,اوست كه همه امـكانات را براى تحصيل عزت و خوشبختى در اختيار بندگان , قرار داده و اوست كه قوانينى در اين عالم وضع كرده كه اگر پشت پا به آن بزنند , نتيجه آن ذلت است و به همين دليل همه اينها را مى توان به او نسبت داد ولى اين نسبت هرگزمنافات با آزادى اراده بشر ندارد , زيرا انسان است كه از اين قوانين و مواهب ,از اين قدرتها و نيروها , حسن استفاده , يا سوءاستفاده مى كند .

پاسخ : آزاديهاى بى قيد و شرط سرابى بيش نيست و نتيجه آن انحراف عظيم از مسير خوشبختى وتكامل انسانى و گرفتار شدن در بيراهه ها و پرتگاههاست كه نمونه هاى زيادى از آن را با چشم خودمان به شـكـل مـتـلاشـى شـدن خانواده ها , انواع جنايات جنسى , فرزندان نامشروع جنايت پيشه و انواع بيماريهاى آميزشى و ناراحتيهاى روانى , مشاهده مى كنيم .

پاسخ : مـفـهـوم آزمايش و امتحان در مورد خداوند با آزمايش هاى ما بسيار متفاوت است آزمايش هاى ما براى شناخت بيشتر و رفع ابهام و جهل است اما آزمايش الهى در واقع همان پرورش و تربيت است خـداوند بندگان را مى آزمايد تا آنچه در درون دارند درعمل آشكار كنند , استعدادها را از قوه به فعل برسانند و مستحق پاداش و كيفر اوگردند .

پاسخ : از آنـجا كه نظام حيات در جهان هستى نظام تكامل و پرورش است و تمامى موجودات زنده مسير تـكـامـل را مـى پـيـمـايند همه مردم از انبياء گرفته تا ديگران طبق اين قانون عمومى مى بايست آزمـايـش شـوند و استعدادات خود را شكوفا سازند گرچه امتحانات الهى متفاوت است گاهى با وفـور نعمت و كاميابيها و گاه به وسيله حوادث سخت وناگوار بعضى مشكل بعضى آسان و قهرا نتائج آنها نيز با هم فرق دارد اما به هرحال آزمايش براى همه هست .

پاسخ : نخستين و مهمترين راه صبر و پايدارى است و در قرآن بشارت پيروزى در اين راه راتنها به صابران و افراد با استقامت داده است دوم : توجه به گذرا بودن حوادث اين جهان و سختيها و مشكلاتش و ايـنـكـه ايـن جـهان گذرگاهى بيش نيست عامل ديگرى براى پيروزى محسوب مى شود , سوم : اسـتمداد از نيروى ايمان و الطاف الهى , چهارم :توجه به تاريخ پيشينيان و بررسى موضع آنان در بـرابـر آزمـايـشهاى الهى , پنجم :توجه به اين حقيقت كه همه اين حوادث در پيشگاه خداوند رخ مى دهد و او از همه چيزآگاه است .

پاسخ : هـمانطور كه از آيات قرآن استفاده مى شود تكاليف شاق براى امم پيشين , در اصل شريعت نبوده , بـلـكـه پـس از نافرمانيها به عنوان عقوبت و كيفر قرار داده شده است همانطور كه بنى اسرائيل به خـاطـر نافرمانيهاى پى در پى از خوردن پاره اى ازگوشتهاى حلال محروم شدند ( آيه 146 سوره انعام آيه 160 سوره نساء )

پاسخ : مـنـظـور مـومنانى است كه صدق ادعاى خود را در عمل اثبات كرده اند و به تعبير ديگراز ميدان آزمايش و امتحان الهى سرفراز به درآمده اند و منظور از سوال كردن ازصدق صادقين اين است كه آيا در اعمال خود اخلاص دارند و صدق ادعاى خويش را به ثبوت مى رسانند يا نه ؟ در انفاق , در جهاد , در شكيبائى در برابر مشكلات ومخصوصا سختيهاى ميدان جنگ .