کریسمس و بابانوئل های دوست داشتنی

جشن کریسمس چیست و از کجا آمده است؟ فلسفه وجود بابانوئل به چه معناست؟ این ها سوالاتی است که ممکن است در برخی از اذهان وجود داشته باشد. پس در ادامه به بررسی این پرسش ها می پردازیم.

سرچشمه جشن کریسمس را در مهرپرستی -که کیش رومیان پیش از گرویدن به مسیحیت بود- می‌دانند. "کریسمس"، جشنی است که هر سال به مناسبت آغاز سال نومیلادیبرگزار می شود و نوید رسیدن سال نوی میلادی را به جهانیان می‌دهد، در واقع می توانگفت که یک جشن مذهبی برای مسیحیان است که در طول تاریخ خود، دگرگونی‌های بسیاری را تجربه کرده است. آنگونه که از تاریخ بر می‌آید، کریسمس در قرن چهارم میلادی که امپراطوری روم (بیزانس) بطور رسمی آیین مسیحیت را پذیرفت، در دنیای غرب رایج شد و به مرور زمان، نشو و نما گرفت....

طبق نظر برخی ازمورخان، این جشن هر چند که متعلق به مسیحیان است اما در اصل از ایران باستان و آیین "مهر" (میترائیسم) گرفته شده و به همین دلیل، با دی و شب یلدای ایرانی همزادی و اشتراکاتی دارد. آنان در این زمینه به اختلاف نظرهای موجود بر سر سالروز ولادت حضرت عیسی(ع) استناد می‌کنند و می‌گویند که بحث میان بزرگان عالم مسیحیت و تاریخ نگاران درباره روز میلاد آن حضرت چنان زیاد است که نمی‌توان در این باره، روزی را مشخص کرد.

زمان "کریسمس" اکنون نیز میان شاخه‌های مختلف مسیحیت اعم از ارتدوکس ، کاتولیک و پروتستانها، متفاوت است و هریک، مبنایی را برای آن تعیین کرده‌اند.

آداب و رسوم کریسمس نیز در طول زمان دچار دگرگونیهای بسیار شده است، به‌گونه‌ای که گفته می شود که رسم هدیه‌دادن و استفاده از شیرینی‌های متنوع و تنقلات رنگارنگ، در قرن نوزدهم میلادی توسط تاجران یهودی در اروپا رایج شد.

همانطور که گفته شد، برگزاری کریسمس در کشورهای مختلف مسیحی بنا به سنت و رسم و رسومات رایج در میان آنان، تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارد. مردم برای جشن گرفتن تولد حضرت عیسی مسیح(ع) به کلیساها می‌روند. در این دوران خاص، رایج است که مسیحیان از دستورهای حضرت عیسی(ع) پیروی می‌کنند.

بابانوئل کیست؟

بابانوئل یک شخصیت تاریخی و داستانی در فرهنگ عامیانه کشورهای غربی و مسیحی است. نام بابانوئل به گونه ای در پیوند با جشن کریسمس قرار دارد. بابا نوئل عمدتاً یک پیرمرد چاق با ریش سفید بلند و لباس قرمز است که در روز کریسمس یا شب قبل از آن هدیه‌هایی را برای بچه‌ها می‌آورد.

بابانوئل که در زبان فارسی به کار برده می‌شود برگرفته از اصطلاح فرانسوی پاپانوئل Papa Noël و یا Père Noël (پدر نوئل) است. در بیشتر کشورهای دنیا نام انگلیسی - آمریکایی آن سانتا کلاوز Santa Claus استفاده می‌شود. سن نیکولاس، بابا کریسمس و کریس کرینگل دیگر نامهای آن است.(دانشنامه آزاد ویکی پدیا)

بابا نوئل یک عنوان است که اشاره به نام یکی از کشیشان مسیحی به نام سن نیکولاس دارد که در قرن چهارم میلادی زندگی می کرد. وی از اهالی بیزانس و منطقه آناتولی در ترکیه فعلی بوده است. شهرت وی به این علت است که او حامی فقرا است و به آنان کمک می کند.جسد سنت نیکلاس (نیکلاس) اکنون در کشور ترکیه در منطقه Demre (سواحل دریایی مدیترانه) مدفون است و به علت مومیایی شدن طبیعی (به علت سرما) هنوز قسمتهایی از آن سالم مانده است. دانشمندان در سال 2003 موفق به باز سازی صورت وی از روی استخوانها شدند و با کمال تعجب دریافتند که بابا نوئل واقعی رنگین پوست (پوستی به رنگ قهو ای روشن) بوده است.

مسیحیان اروپایی، آمریکایی، برخی مسیحیان ارمنی و قسمتی از مسیحیان فارسی زبان، در شب کریسمس خود و کودکانشان را برای آمدن «بابا نوئل» آماده می نمایند. برخی از اعتقادات ایشان درباره بابا نوئل به شرح زیر است(البته پر واضح است که این باورها مختص کودکان مسیحی می‌باشد):

• کودکان جورابهای خود را بر میخهایی در بالای تخت خوابشان می آویزند(این نیز از کارهای «نیکلاس» قدیس برداشت شده که جورابهای بچه‌ها را پر از هدایایش می‌کرد)

• اعتقاد بر این است که بابا نوئل از «شومینه» وارد خانه می‌شود

• خانه بابانوئل و کارخانه اسباب بازی سازی اش درمنطقه ای در قطب شمال  واقع شده است.

• بابانوئل با نوعی سورتمه به شکلی خاص، که چندین گوزن شمالی  آن را به دنبال خود می‌کشند، به شهر های مختلف می‌رود. سورتمه‌ای که قادر به پرواز است.

• بابا نوئل می‌داند که کدام بچه در طول سال خوب بوده و کدام بد؟ چون او با خداوند ارتباط دارد. و او فقط به بچه‌های خوب هدیه می‌دهد.

• بابا نوئل و «مامان نوئل» در کارخانه شان در قطب شمال با همکاری کوتوله‌های پریزاد (Elf) هدایا را تولید می‌کنند.

بابانوئل پیرمردی مهربان و خوش قلب است که در شب کریسمس برای بچه ها و بالاخص بچه های فقیر کادو می آورد و قلب کوچکشان را پر از شادی و امید می کند. آنچه كه در فولكلور مسیحیان آمده است: سالها پیش، در روزگار بعد از میلاد مسیح، در یكی از شب های سرد زمستانی، پیرمردی از كنار كلبه خانواده فقیر و تنگدستی رد می‌شد. پیرمرد متوجه تنگدستی این خانواده و محرومیت آنها از مواهب زندگی شد. آن شب برفی، شب تولد حضرت مسیح (ع) بود و پدر خانواده نتوانسته بود به مناسبت آن شب سور و سات معمولی یك جشن كوچك را برای خانواده‌اش ترتیب دهد تا شب شادی برای بچه‌هایش بوجود آورد.. پیرمرد متاثر از این موضوع متوجه درخت كاج شكسته جنب كلبه شد و تصمیم گرفت برای شادی دل كودكان این خانواده كاری كند ، پس تمام شاخ و برگ های این كاج شكسته را با شكلات و شیرینی تزیین كرد و از آن جا رفت. آن خانواده فقیر متوجه این هدیه شدند و آن را هدیه‌ای از سوی مسیح مقدس دانستند. آن پیرمرد كه بعدها نیز همچنان در هر عید شادی را به دل‌های كودكان هدیه می‌داد، بابا نوئل نام گرفت.

بابا نوئل یک عنوان است که اشاره به نام یکی از کشیشان مسیحی به نام سن نیکولاس دارد که در قرن چهارم میلادی زندگی می کرد

به نظر می رسد که امروز هزاران سانتا کلاوس برای کودکان، موسپیدان سرخ جامه ای هستند که از نا کجاآبادی سرد و پربرف سوار بر سورتمه خود به همراه سه گوزن که سورتمه را می کشند هر سال روز کریسمس برای تمام بچه هدایایی می آورد و دل آنها را شاد می کند. اگرچه بابانوئل در دنیای واقعی چیز دیگریست و همچون بابانوئل رویایی کودکان، ممکن است با بچه های فقیر کاری نداشته باشد. به بیانی دیگر می توان گفت که بابانوئل امروز به نمادی تبدیل شده که از آن به عنوان ابزاری تجاری استفاده می شود. در بسیاری از مواقع والدین بچه ها بایستی پس از خرید کادو با بسته بندی مخصوص کریسمسی، آنرا با 25 تا 30 یورو پول نقد تحویل بابا نوئل بدهند، تا او با سورتمه و گوزنهایش در سرمای زمستان بیاید و هدایا را تحوبل کودکان دهد و به این ترتیب به آرزوها و رویاهایشان، رنگ تحقق بخشد.

ادامه دارد...

فاطمه ناظم زاده/گروه جامعه و سیاست

منبع:

نشریه اجتماعی-فرهنگی مشعل

دانشنامه ویکی پدیا