امروزدرتاریخ(20اسفند85)

امروز ، یکشنبه بیستم اسفند ماه 1385 هجری شمسی ، برابراست با 21 صفر 1428 هجری قمری و 11 مارس 2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:

به شاهی رسیدن بهرام کرمانشاه در ایران

1040 سال پیش در چنین روزی در سال 388 میلادی ، ‌پس از درگذشت شاپور سوم - شاه ایران از دودمان ساسانیان - بهرام برادر او و حكمران خطه كرمان ، شاه ایران زمین شد و به دلیل علاقه ای كه به كرمان داشت در همه عمر لقب « كرمانشاه » را برای خود حفظ كرد . مورخان رومی نیز در كتاب های خود اورا بهرام كرمانشاه نوشته اند . از كارهای مهم او امضای یك معاهده صلح با امپراتوری روم است . این شاه به دلیل آگاهی های فراوان از مناطق آن سوی مرزهای خاوری ایران ، استانداران استانهای خاوری را از میان ژنرالهای ارتش انتخاب كرد و كابل را پایگاه سپاه سوم ایران قرار داد . این اقدام بهرام كرمانشاه بدعتی شد كه تا زمامداری خسرو انوشیروان ادامه داشت . توسعه و به صورت شهر در آوردن کرمانشاه نیز در زمان این پادشاه انجام شد که به نام وی خوانده می شود.

***

تاج گذاری شاه اسماعیل اول

505 سال پیش در چنین روزی در سال 1502 میلادی ، شاه اسماعیل اول درتبریز تاجگذاری کرد .

اسماعیل در 866 ه.ش. در اردبیل دیده به جهان گشود . او فرزند شیخ حیدر و نواده دختری" اوزون حسن" بود و از کودکی جنگجویی دلاور بود . وی در حالی که چهارده سال بیشتر نداشت به کمک مریدانی که سخت به او معتقد بودند در سال 880 ه.ش شاه ایران شد و سلسله خویش را به نام جدش صفی الدین "صفویه" نامید .

شاه اسماعیل در اولین اقدام مهم خود، در شهر تبریز مذهب تشیع را به عنوان مذهب رسمی دولت و مملکت صفوی اعلام نمود. نکته جالب این است که در آن هنگام اکثریت مردم تبریز نیز سنی مذهب بودند. (چیزی حدود دو سوم) امرا قزلباش این مطلب را به شاه اسماعیل تذکر دادند اما شاه در پاسخ عنوان کرد که "در این کار خداوند و امامان اورا یاری خواهند کرد و اگر مردم بخواهند در مقابل او کوچکترین اعتراضی کنند پاسخشان شمشیر خواهد بود." (1) البته در سراسر ایران از سوی مردم عادی تقریبا هیچ مقاومتی نیز بر علیه این تصمیم وی نشد.

وی به منظور نظم و تقویت سپاه قزلباش در ایران هفت ایل معروف استاجلو ، شاملو ، تک لو ، بهار لو ، ذوالقدر ، قجر و افشار را ترتیب داد .

سیاست مذهبی اسماعیل بسیار سخت‌گیرانه بود و به علاوه پیروان او اعتقاد زیادی به وی داشتند. بسیاری معتقدند پیروزی‌های او در جنگ‌هایش به دلیل اعتقاد مذهبی قوی سرداران سپاهش بود. راجر سیوری معتقد است، بسیار پیش از آنکه توپ جنگی را برادران شرلی (یک قرن پس از اسماعیل) به ایران بیاورند، ایرانیان (به عنوان مثال شیخ حیدر) سال‌ها پیش از آن استفاده کرده بودند. لیکن به دلیل اعتقاد به جوانمردی، در جنگ‌ها از این سلاح استفاده نکردند. همین باعث شد تا اسماعیل در جنگ چالدران مغلوب سلطان سلیم شود.

اسماعیل پس از دفع شورش های داخلی به بغداد لشکر کشید و مراد میرزا آق قویونلو را شکست داد . او توانست سلسله های آق قویونلو(صاحبان گوسفندهای سفید) و قرا قویونلو(صاحبان گوسفندهای سیاه) رااز بین ببرد . شاه اسماعیل در جنگ با عثمانی ها به دلیل نداشتن سلاح گرم شکست خورد . وی در سال 960 ه ق در گذشت.

***

حمله شارل پنجم امپراتوراسپانیا برای سركوبی ناوگان الجزایر

466 سال پیش درچنین روزی در سال1541 میلادی حمله بزرگ شارل پنجم امپراتوراسپانیا برای سركوبی ناوگان الجزایردرشمال اِفریقا آغازشد. درآن زمان ناوگان الجزایرقدرت بسیارداشتند و اسپانیا به همین علت درنظرداشت كه آنها را ازمیان بردارند. درجنگ دریایی اسپانیا و الجزایربیش از370 ناو جنگی و بیش از20000 سربازمسلح اسپانیایی به الجزایریها حمله كردند. اما درنهایت وقوع طوفانی مهیب بخش عمده سپاه اسپانیا را درخلیج الجزایرنابود كرد و ناوگان الجزایردرجنگ پیروز شدند.

***

اتمام نگارش کتاب مفتاحَ الفلاح ، بدستشیخ بهایی

376 سال پیش درچنین روزی درسال1051 هجری قمری ، شیخ بهایی دانشمند برجسته شیعه، نگارش كتاب« مِفتاحُ الفلاح» را به پایان رساند. این اثرارزنده را نخستین با همدانی تبریزی ازمحدثان شیعه زبان فارسی برگرداند و نام آداب عباسی را برآن نهاد. كتاب مفتاح الفلاح مشتمل بر6باب و درشرح اعمال و ادعیه مربوط به اوقات مختلف شبانه روزاست. مؤلف این كتاب اوقات شبانه روز را به 6 بخش تقسیم كرده است كه ازطلوع صبح یك روزتا طلوع روز بعد را شامل می شود. ازاین اثرارزشمند نسخه های خطی دركتابخانه های ملی ایران، آستان قدس رضوی، مجلس شورای اسلامی و مرعشی نجفی موجود است.

***

انقلاب روسیه و انقراض خاندان رومانوف

90 سال پیش درچنین روزی در سال1917 میلادی انقلاب روسیه روی داد و خاندان رومانوف درروسیه منقرض شد. انقلاب ???? روسیه، جنبشی سیاسی در روسیه بود که در سال 1917 با سرنگونی دولت موقت که بعد از حکومت تزارها به روی کار آمده بود به اوج خود رسید و به برپایی اتحاد شوروی (که تا سال 1991 برقرار بود) انجامید. نابسامانیهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، استبداد و خفقان و سودجوییهای كارخانه داران موجبات نارضایتی كارگران و دهقانان روسی را فراهم آورد و اعتراضات پراكنده آنان را به انقلابی سراسری درروسیه بدل ساخت. اما درمقابل این قیام سراسری مردم روسیه، تزار سیاست سركوی و كشتارآنان را پیشه كرد و این اقدامات تزارباعث نزدیكی اعضای میانه رو مجلس با انقلابیون شد. بدین ترتیب انقلابیون دولت موقت تشكیل دادند و نیكلای دوم آخرین تزارخاندان رومانوف ناچاراستعفا كرد و دوران حكومت این خاندان درروسیه پایان یافت. گفتنی است كه انقلاب روسیه بنا به تقویم روسی به انقلاب اكتبرمعروف است.

***

تشکیل نیروی هوایی ایران

83 سال پیش در چنین روزی در سال 1302 ه ش نیروی هوایی ایران با هفت هواپیما آغاز به کار کرد .

در بدو تشکیل نیروی هوایی، این نیرو وظیفه ی دفاع هوایی را بر عهده داشت. سیستم های پیش اخطار ابتدا تحت لوای پیمان سنتو به وجود آمدند. این نیرو در دهه ی 1970 با تجهیزات پیشرفته شبکه ی رادار مجهز شد. در اواخر سال 1977 (1356) به منظور تکمیل سیستم راداری و ایجاد پوشش بر روی خلیج فارس، ایالات متحده با فروش هفت فروند بوئینگ 707 پیش اخطار هوایی (آواکس) به ایران موافقت کرد. با وقوع انقلاب، ایالات متحده فروش آواکس ها را منتفی اعلام کرد زیرا از بابت لو رفتن تکنولوژی پیشرفته ی آنها احساس خطر می کرد.

***

انتشار نخستین نشریهاخوان المسلمین در مصر

76 سال پیش در چنین روزی در سال 1352 ه ق روزنامه اخوان المسلمین برای نخستین بار در مصر منتشر شد . این روز نامه نخستین نشریه ارگان اخوان المسلمین به شمار می رفت . اخوان المسلمین در سال 1929 میلادی در شهر اسماعیلیه مصر توسط شخصی به نام حسن البناء با هدف تجدید حیات و احیای شعائر دینی و رجعت به اصول اسلامی و ایجاد وحدت اسلامی تاسیس شد . گفته می شود شمار اعضاء این جمعیت در پایان جنگ جهانی دوم حدود دو میلیون نفر بوده است. دولت مصر تا حدود زیادی اقدام به مهار این جمعیت کرده بود .

***

اعدام انقلابی احمد کسروی

61 سال پیش در چنین روزی در سال 1324 ه ش احمد کسروی به دست گروه فداییان اسلام اعدام شد .

سیداحمد کسروی تبریزی درتاریخ 8 مهر 1269 ، در شهر تبریز، درخانواده ای روحانی به دنیا آمد. او از شش سالگی به مکتب رفت. در 13 سالگی پدرش درگذشت و (بعد از دو سال کار قالیبافی) دوباره به مدرسه دینی بازگشت و طبق وصیت پدر آنرا ادامه داد.

در 16 سالگی از لباس طلبگی بیرون آمد و در مدرسه ی آمریکایی تبریز شروع به تدریس زبان عربی و همچنین یادگرفتن زبان انگلیسی کرد. در 27 سالگی به تهران آمد و پس از مدت کوتاهی خدمت در وزارت فرهنگ ، در سال 1299 به عضویت دادگاه استیناف تبریز منصوب و روانه آذربایجان شد. اما در عدلیه تبریز بیش از سه هفته نماند. کسروی پس از آن و از همین دوره به شغل های مختلفی از جمله بازرسی ، کار در دادگستری ، وکالت دادگستری و نویسندگی در مطبوعات روی آورد و حتی خود نشریه منتشر می ساخت .او پس از آن به تحقیق در حوزه تاریخ و زبانشناسی مشغول گردید .

احمد کسروی از سال 1312 به بعد با انتشار دو جلد کتاب آیین برای خود پیروانی یافت و نوعی دین جدید را با نام پاک دینی تبلیغ می کرد . او در همین دوران مجله پیمان و روزنامه پرچم رامنتشر کرد و درآن ها و بعد ها در ورجاوند بنیاد، از یک سو به تمدن نوین اروپایی و فلسفه مادیگری تاخت و از سوی دیگر به عقاید شیعه حمله کرد. البته اهانتهای او به اعتقادات شیعه بدون پاسخ نماند و نهایتا توسط اعضای گروه فدائیان اسلام کشته شد .

***

در گذشت الکساندر فلمینگ ، کاشف پنی سیلین

52 سال پیش در چنین روزی در سال 1955 میلادی ، سِرالكساندرفلمینگ كاشف پنی سیلین یا همان ماده حیاتی قرن20 میلادی دیده از جهان فروبست . او دردانشگاه لندن تحصیل كرد و سپس درهمین مركزعلمی درمقام استاد میكروب شناس بتدریس و تحقیق پرداخت . فلمینگ درسال1945 میلادی جایزه نوبل را دررشته‎های پزشکی و فیزیولوژی دریافت کرد و نامش درتاریخ علم ثبت شد.

او با کشف خود خدمت شایان توجهی به بشریت کرده است .

***

نخست وزیری حسنعلی منصور

43 سال پیش در چنین روزی در سال 1342 ه ش مجلس شورای ملی کابینه حسنعلی منصور را تایید کرد .

حسنعلی منصور فرزند علی منصور(وزیر و نخست وزیر معروف عصر پهلوی) و نوه دختری حسن رئیس ظهیرالملک (حکمران و دولتمرد عصر قاجار و پهلوی) بود. او اردیبهشت 1302 ه.ش به دنیا آمد و پس از پایان دوران تحصیل و اخذ مدرک لیسانس حقوق و علوم سیاسی از دانشگاه تهران، کار دولتی خود را از وزارت امور خارجه آغاز کرد (1324) و با پشتوانه قوی خانوادگی مدارج ترقی را طی کرد. او پس از یک ازدواج ناموفق ، با فریده امامی نوه دختری حسن وثوق(وثوق الدوله) ازدواج کرد و با خانواده های متنفذ وثوق، قوام، امینی و... هم نسبت فامیلی پیدا کرد.

گفته اند منصور یکی از اعضای فعال لژفراماسونری در ایران بوده است . حسنعلی منصور در دوران انقلاب سفید شاه دومین نخست وزیر عصر انقلاب سفید شد . در همین دوره بود که طرح لایحه کاپیتولاسیون (حق قضاوت کنسولی) به اتباع آمریکایی مطرح شد . حسنعلی منصور با جدیت تمام ننگین ترین لایحه تاریخ ایران را به مجلس برد تا آن را به تصویب برساند . وی علیرغم مخالفت های مردمی و همچنین بیانات حضرت امام خمینی (ره) در این زمینه تلاش های بسیاری کرد و سرانجام آن را به تصویب رساند . تصویب کاپیتولاسیون خشم گسترده مردم را برانگیخت .

سرانجام در اول بهمن 1343 در مقابل مجلس شورای ملی توسط محمد بخارایی ، عضو گروه فداییان اسلام به سزای اعمال خود رسید .

***

سالگردعملیات بدر

22 سال پیش در چنین روزی در سال 1363 ه ش ، عملیات بدر در منطقه هورالهویزه آغاز شد . این عملیات با رمز مقدس «یا فاطمه الزهرا( س ) » در منطقه هور ، شرق رودخانه دجله و با اهداف انهدام وسیع نیروهای دشمن و تصرف هور الهویزه ، کنترل جاده بصره - العماره و پاسخ به حملات دشمن به مناطق مسکونی ایران آغاز شد .

شهید باکری این فرمانده دلاور در عملیات بدر ، به خاطر شرایط حساس عملیات، طبق معمول، به خطرناكترین صحنه‌های كارزار وارد شد و در حالی كه رزمندگان لشكر را در شرق دجله از نزدیك هدایت می كرد، تلاش می‌نمود تا مواضع تصرف شده را در مقابل پاتكهای دشمن تثبیت نماید، كه در نبردی دلیرانه، براثر اصابت تیر مستقیم مزدوران عراقی، ندای حق را لبیك گفت و به لقای معشوق نایل گردید.

شهید باکری پانزده روز قبل از عملیات بدر به مشهد مقدس مشرف شد و با تضرع از آقاعلی‌بن موسی‌الرضا(ع) خواسته بود كه خداوند توفیق شهدت را نصیبش نماید. سپس خدمت حضرت امام خمینی(ره) و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رسید و با گریه و اصرار و التماس درخواست كرد كه برای شهادتش دعا كنند.

عملیات بدر پس از یک هفته نبرد سنگین و با تثبیت موضع ایران در شرق دجله خاتمه یافت . در مجموع می توان گفت در پایان این عملیات بخش وسیعی از مناطق مهم و نفت خیز هور الهویزه ، چندین روستای منطقه و جاده الچرده آزاد شد .

همچنین در این عملیات شش فروند هواپیما ، پنج فروند بالگردان ، 250 دستگاه تانک و نفر بر ، 60 دستگاه خمپاره انداز ، 200 دستگاه انواع خود روی نظامی و 40 قبضه انواع توپ دشمن منهدم شد .

طی عملیات بدرعلاوه بر تلفات سنگین که به دشمن وارد شد، بیش از 500 کیلومتر مربع از منطقه هور از جمله روستاهای ترابه، لحوک، نهروان، فجره و نیز جاده خندق به طول 13 کیلومتر، که فاصله آن با جاده العماره – بصره 6 کیلومتر است، به تصرف نیروهای خودی درآمد.

***

آغاز به کار گورباچف به جای چرننكو

22 سال پیش در چنین روزی در سال 1985 میلای" میخاییل اس گورباچف" جانشنین" کنستانتین چرنینکو" به عنوان رهبر شوروی( سابق) شد .

یك روز پس از درگذشت كنستانتین چرننكو رهبر 73 ساله شوروی ، گردانندگان حزب كمونیست این كشور « میخائیل گور باچف » 54 ساله دستیار یوری آندرو پوف رهبر اسبق را جانشین وی كردند . درگذشت سه رهبر سالخورده شوروی ــ برژنف ، آندوپوف و چرننكو ــ به فاصله دو سال ونیم در انتخاب گورباچف كه مردی میانسال بود موثر بود ، زیرا حزب نمی خواست كه چند ماه بعد باز هم یك مراسم تدفین دیگر برگزار كند ! ولی انتخاب گورباچف آغاز پایان عمر اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و حاكمیت حزب كمونیست ، و بلوك شرق قرار گرفت و وضعیتی تازه بر جهان حاكم شد .بناراین ، انتخاب گورباچف در 11 مارس نقطه بازگشتی در جهان به شمار می آید.

گورباچف تصور می كرد كه اگر كمی دریچه را به روی باد آن چه كه در غرب آزادی سیاسی گویند باز كند و اولویت را به جای تقویت بنیه نظامی و اهمیت ارتش به « اقتصاد » بدهد چهره شوروی تغییر خواهد كرد . بنابراین ، در نخستین نطق خود از « تغییر » سخن به میان آورد.

دو روز بعد ، گورباچف پس از شركت در مراسم تدفین چرننكو با جورج بوش معاون ریگن رئیس جمهوری وقت آمریكا كه به همین منظور به مسكو آمده بود ملاقات كرد و ضمن مذاكره ای طولانی با او پیام ریگن را كه پیشنهاد ملاقات داده بود دریافت كرد . در پایان این دیدار اعلام شد كه طرفین خواهان تشنج زدایی و قطع مسابقات تسلیحاتی هستند.

گورباچف كه به نظر بعضی مفسران مردی زودباور بود و در كار سیاست سادگی می كرد ملاقاتهای متعدد با سران آمریكا داشت و سرانجام او و شوروی و حزب كمونیست و نیز نتیجه وعده هایی را كه به او داده شده بود به تدریج آشکار گردید و منجر به پایان عمر اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی شد .

***

وفات آیت الله حاج شیخ مهدی لاهیجانی

14 سال پیش درچنین روزی درسال 1413 هجری قمری آیت الله حاج شیخ مهدی لاهیجانی پس ازعمری تلاش درراه احیای شریعت حقه جعفری دارفانی را وداع گفت. او درنجف متولد شد اما به اتفاق خانواده به لاهیجان مهاجرت كرد. آیت الله لاهیجانی تحصیلاتش را درنجف به پایان رساند. سپس به تحقیق و مطالعه پرداخت. بازگشت دوباره آیت الله لاهیجانی ازنجف به تهران با فعالیتهای كمونیست ها، نیروهای بیگانه و نهضتهای ضد دینی درگیلان و مبارزه با حكومت پهلوی همزمان بود. با ورود ایشان مردم درمقابل تهاجم فكری- فرهنگی گسترده به اسلام و بنیادهای اخلاقی مبارزه منسجم تری را ادامه دادند و ازرهنمودهای این روحانی گرانقدربهره مند شدند. آیت الله لاهیجانی درقیام 15خرداد 1342 دستگیرشد. «اَلمُعادِله و حواشی برعُروةُ الوُثقی» ازآثارایشان بشمارمی روند.

***

تشکیل انجمن تنظیم خانواده

12 سال پیش در چنین روزی در سال 1373 ه ش انجمن تنظیم خانواده جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک سازمان غیر دولتی و غیر انتفاعی (NGO) ، در ایران تشکیل شد .

این انجمن رسالت خود را این گونه تعریف می کند:

"انجمن تنظیم خانواده نهادی است غیر دولتی و داوطلبانه، به منظور مشارکت در رسیدن به اهداف بهداشت و حقوق باروری آحاد جامعه، به ویژه جوانان و گروههای محروم، با توجه به ارزشهای فرهنگی و اعتقادی".

انجمن تنظیم خانواده ایران عضو فدراسیون بین المللی تنظیم خانواده IPPF است. فدراسیون بین‌المللی تنظیم خانواده، بزرگترین سازمان داوطلبانه دنیا است كه در جهت بهداشت و حقوق باروری و جنسی در سراسر دنیا فعالیت می‌كند.

این انجمن با تبلیغ شعار دو بچه کافیست به میدان آمد و توانست در این زمینه موفق عمل نماید .

***

پی نوشت :

1- (ایران در عصر صفوی - راجر سیوری - چاپ سیزدهم - صفحه 27)

منابع:

مهر

شهید آوینی

رشد

ویکی پدیا

روزنامک

صداوسیما

تبیان

پویا

FPAIRI