وقتی قندون جهیزیه ترک خورد!
درباره اعتراض های اخیر علی ملاقلی پور به محدود بودن اکران فیلمش
عده ای آن را اعتراض مدنی یک فیلمساز جوان نسبت به حق ضایع شده خود دانستند وعده ای دیگر آن را یک شو و نمایش میدانی برای مطرح کردن خود دانسته و این اعتراض را وارد نمی دانستند. اما نگارنده معتقد به یک واکنش سوم است. واقعیت این است که نه فقط درحوزه سینما که اساسا در ساحت زندگی، انتخاب روش باطل، راه درستی برای اثبات یا احقاق حقی نیست. این گزاره اخلاقی درباره هر دو فیلم و هر دو کارگردان مصداق دارد. به این معنی که اگر اختصاص سالن های بیشتری به فیلم محمد رسول الله (ص) را به دلیل ارزشمندی اثر هم از حیث سینمایی هم ایدئولوژیک بدانیم و حتی مصداقی از پروژه ملی نمی توان سانس وفرصت اکران فیلمی دیگر را به نفع آن مصادره کرد و هم از سوی دیگر علی ملاقلی پور نیز نمی تواند برای احقاق و اثبات حق خود به هر روشی دست بزند.
اعتراض هم منطق و مکانیسم خاص خود را دارد. مثلا حضور ملاقلی پور در خیابان برای تبلیغ اثرش و تشویق مردم به تماشای فیلم را می توان مصداقی از یک اقدام مدنی دانست اما پریدن به میدان مسابقه فوتبال و به قول معروف تبدیل شدن به جیمی جاپ، چندان پسندیده نبود. گاهی بدترین دفاع حمله بد است و از این حیث می توان به رفتار او در استودیوم آزادی آن هم در برابر یک تیم خارجی انتقاد داشت. اگر به زبان گزارشگران ورزشی این حرکت او را یک باخت بدانیم اما این شکست چیزی از نفس انتقاد او کم نمی کند.
به این معنی که فیلم قندون جهیزیه هنوز دو هفته ای از اکران عمومی اش نگذشته بود و با اینکه یک فیلم اولی بود اما فروش خوبی داشت و استانداردهای کف فروش را تضمین کرده بود.در این شرایط یک فیلم طبق قوانین اکران و مناسباتی که بین سینماگران است باید تمدید شود نه تحدید! محدود کردن سانس های یک فیلم پرفروش به دلیل اکران یک فیلم عظیم و ارزشمند نه منطقی است نه پسندیده مگر اینکه ادامه اکران قندون جهیزیه منع قانونی داشته و این مساله به کارگردان از قبل ابلاغ شده باشد.
واقعیت این است که نحوه اکران و شکل نمایش فیلم به عنوان یک عنصر فرامتنی در ارزیابی و سنجش و حتی احساس مخاطب به یک اثر،موثر است. حضرت محمد رسول الله (صل الله علیه و آله و سلم) خود پیام مهرورزی و عدالت و کرامت است و هر گونه شبهه ای درباره فیلم زندگی ایشان یا شیوه اکرانش باید مرتفع شود تا اکران فیلم نیز هم شان با خود فیلم و قهرمان قصه اش باشد.
نگارنده نه قصد دفاع تمام قد از علی ملاقلی پور و اعتراضهایش دارد و نه اعتراضی به فیلمی که مشتاق تماشای آن است. جالب است این سوی این اعتراض فرزند فیلمسازی ایستاده که پدرش با کارگردان آن سوی واقعه،هم نسل و هم سنگر بوده و مجیدی و ملاقلی پور نام های هستند که بر تارک سینمای بعد از انقلاب نشسته است. فارغ از اینکه در این مناقشه حق با کدام یک از دو طرف دعواست آن چه که مهم است ساماندهی به شرایط و قوانین اکران است تا هر ازچند گاهی و هر بار به یک دلیل و بهانه ای سینماگران در مقابل هم یا درمقابل وزارت ارشاد قرارنگیرند.
به نظر می رسد سامان دهی به وضعیت اکران باید در اولویت سازمان سینمایی قرار بگیرد وحتی اگر لازم بود در این زمینه نشست و همایش هم برگزار شود تا با حضور همه اهالی سینما از مدیران و سیاستمداران گرفته تا کارگردان ها و تهیه کنندگان و پخش کنندگان فیلم در یک تعامل و هم افزایی همدلانه یک بار برای همیشه به تناقضات و مناقشات اکران پایان دهند. ضمن اینکه گوشه چشمی هم به فیلمسازان جوان، فیلم اولی ها و سینمای مستقل صورت بگیرد و به جای قهر پدرانه دست مهر پدرانه برسرآنها کشید. نسل جوان تر به دلگرمی و حمایت بیشتری نیاز دارد به همان اندازه ای که سینمای ما به این استعدادهای جوان نیازمند است.
عدم قوانین و مقررات شفاف درحوزه اکران و نمایش، موجب تیرگی در روابط بین سینماگران میشود به قول معروف احترام امامزاده را باید متولی نگه دارد. متولیان اکران و نمایش باید از طریق قوانین روشن و منطقی از وقوع چنین اتفاقاتی که از هر طرف نگاه کنیم تلخ است پیشگیری کنند.
