تبیان، دستیار زندگی
این روزها نخستین فیلم شهاب حسینی درمقام کارگردان با عنوان «ساکن طبقه وسط» روی پرده است. به این بهانه بازیگرانی که کارگردان شده اند را مرور کرده ایم.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بازیگرانی که کارگردان شدند


این روزها نخستین فیلم شهاب حسینی درمقام کارگردان با عنوان «ساکن طبقه وسط» روی پرده است. به این بهانه بازیگرانی که کارگردان شده اند را مرور کرده ایم.

بازیگرانی که کارگردان شدند

ایرج قادری

ده سال از حضورش در سینما به عنوان بازیگر می گذشت و در 9 فیلم سینمایی بازی كرده بود كه تصمیم گرفت خودش پا به عرصه كارگردانی بگذارد. فیلم های قادری دقیقا اصل فیلم فارسی بود، او با همان فرمول های سینمای فارسی از نیمه دهه 40 تا پیروزی انقلاب 27 فیلم ساخت، فیلم هایی كه هیچكدام آثار شاخصی در سینمای ایران محسوب نمی شوند. قادری بعد از انقلاب و تا قبل از ممنوع الكاری اش سه فیلم ساخت كه در این میان «تاراج» به فیلم محبوبی تبدیل شد و بازیگر اصلی اش «جمشید آریا» را هم تبدیل به سوپر استار كرد. قادری بعد از این فیلم دیگر اجازه فعالیت در سینما را به دست نیاورد تا اینكه در سال 1373 «می خواهم زنده بمانم» را ساخت كه اثری متفاوت در كارنامه او بود. او از سال 1384 موفق شد تا مجوز بازی در سینما را هم به دست بیاورد و از آن سال به بعد خودش در فیلم هایی كه می ساخت به سبك و سیاق سینمای قبل از انقلابش، عهده دار نقش اصلی می شد.

فرامرز قریبیان

دو فیلم اولش «جدال در تاسوكی» و « قانون» كارهای خوبی از آب در نیامدند، بعد از این دو شكست، با فیلمنامه ای از مسعود جعفری جوزانی روایتی تازه از داش آكل را ساخت ، فیلمی با نام «چشم هایش» كه گامی رو به جلو برای قریبیان بود. بین این فیلم و فیلم آخرش «گناهكاران» 12 سال فاصله افتاد. فیلمی كه به تهیه كنندگی خودش آن را ساخت. قریبان فیلم آخرش را بر اساس فیلمنامه ای از پسرش «سام» جلوی دوربین برد كه ماحصلش فیلم خوب و آبرومندی شد.

نیكی كریمی

نیكی كریمی درست در دوران اوج بازیگری اش وارد عرصه كارگردانی شد. فیلم «یک شب» را سال 83 ساخت تا اینكه سرانجام امسال در گروه سینمایی «هنر و تجربه» به نمایش درآمد. او بعد از آن «چند روز بعد» را ساخت كه بدون اكران در سینماها مستقیم وارد شبكه نمایش خانگی شد و «سوت پایان» هم آخرین كارش بود كه اكران نیمه موفقی داشت.

رضا عطاران

رضا عطاران بعد از ساعت خوش حسابی معروف شد، اما بعد از ممنوعیت كاریش در همان سال ها، ترجیح داد كه به سمت كارگردانی برود، ماحصل حضور او در این عرصه ساخت 8 مجموعه موفق تلویزیونی بود كه به جز دوتای اولی در بقیه آن ها بازی هم كرد. در سینما «خوابم می آد» را ساخت که توانست ، نظر منتقدان به خود جلب كند. فیلم دومش «رد كارپت» فیلمی شخصی بود، اما بازهم نظر منتقدان و مردم را جلب كرد.

مهدی فخیم زاده

تفكیك میان كارنامه مهدی فخیم زاده برای مخاطبان عادی چندان كار راحتی نیست. او نویسنده، كارگردان ، بازیگر و تهیه كننده است و تقریبا همزمان همه آن ها را پیش می برد. به قصد كارگردانی راهش را از تئاتر به سمت سینما كج كرد اما پیش از آن در دو فیلم به عنوان بازیگر جلوی دوربین رفت. فخیم زاده در چهار دهه فعالیت هنری تلاش كرده وجه بازیگری اش در سایه قرار نگیرد.

مجیدی در دهه شصت و پیش از آنكه كارگردانی را به شكل حرفه ای شروع كند، در اكثر فیلم های حوزه نقش اول را بر عهده داشت كه شاخص ترین فیلم هایش «تیرباران» و « بایكوت» است. او در فیلم اولی ایفاگر نقش شهید اندرزگو بود. مجیدی درسال 68 به كار بازیگریش پایان داد

مهدی هاشمی

مهدی هاشمی یك بار هوس كارگردانی كرد و همراه برادرش ناصر، سال 77 پشت دوربین «بال های سپید» ایستاد. هاشمی زمانی دست به این تجربه زد كه بازیگری مطرح بود و فیلم های شاخص زیادی دركارنامه داشت. او اما در این راه چندان موفق نبود و ترجیح داد روی بازیگری متمركز باشد.

محمد متوسلانی

محمد متوسلانی برای مردم بیش از وجه كارگردانی ، بازیگری اش سر زبان ها بود. سه فیلم بازی كرد و در گام چهارم در فیلمی از خودش جلوی دوربین رفت. در ادامه هم پای ثابت فیلم های خودش بود .بعد از انقلاب چهار فیلم ساخت اما موفقیت فیلم های عامه پسند او تكرار نشد.

ایرج طهماسب

ایرج طهماسب هم راستا با دغدغه های عروسكی اش در تلویزیون ، بازیگر سینما هم بود. عمده شهرتش اما به واسطه «كلاه قرمزی و پر خاله » نخستین فیلم او است كه در آن بازی هم داشت. بعد از آن بود كه بازی اش در «عینك دودی» ، «زیر درخت هلو» و «رفیق بد» بیشتر به چشم آمد.

بازیگرانی که کارگردان شدند

حمید فرخ نژاد

حمید فرخ نژاد به اعتراف خودش به امید كارگردانی وارد سینما شده. از حسن اتفاق خسرو سینایی برای نقش فرحان «عروس آتش» بازیگر مناسب پیدا نمی كند و در نهایت از فرخ نژاد كه دستیارش در این فیلم بوده می خواهد خودش آن را بازی كند.یك سال بعد او پشت دوربین «سفر سرخ» ایستاد اما توقیف باعث شد تمركزش را روی بازیگری بگذارد. او سال ها است قصد ساخت فیلم دومش را دارد.

حمید جبلی

كارنامه جبلی هم مثل طهماسب به كلاه قرمزی و دوستان گره خورده. او در عین حال علاقه زیادی به بازی در فیلم های جدی داشت كه ماحصلش شده نردیك به سی فیلم جدی و فانتزی. جبلی اما هیچ گاه به عنوان بازیگری مطرح سر زبان ها نیفتاده. او دو بار پشت دوربین رفت : سال 77 پسر مریم ، سال 80 خواب سفید. هر دو فیلمش از سوی منتقدان تحسین شده است.

رامبد جوان

رامبد جوان پنج فیلم بازی كرده بود تا به كارگردانی رسید. سال 83 «اسپاگتی در هشت دقیقه» را كارگردانی كرد كه اثری قابل قبول برای تجربه اول بود و چهار سال بعد به «پسر آدم دختر حوا» رسید. اوج پختگی او «ورود آقایان ممنوع» است.

هومن سیدی

شهرت عمده هومن سیدی به سریال های تلویزیونی بر می گردد. در سینما هم فیلم های مطرحی بازی كرد كه وسال 89 فیلم تحسین شده «آفریقا» را ساخت و در جشنواره پیش «سیزده» را در بخش رقابتی داشت.

مسعود كرامتی

نام مسعود كرامتی با سینمای كودك گره خورده. او پیش از ساخت «پاتال و آرزوهای كوچك» در یك فیلم سینمایی بازی كرده بود و تجربه همكاری با «شهر موشها» را هم داشت. كرامتی در سه دهه فعالیت هنری در یك بخش محدود نشده و همزمان با بازیگری سری به كارگردانی هم می زند.

مهشید افشار زاده

مهشید افشار زاده با یك فیلم مهم وارد سینما شد :« بای سیكل ران» با این حال در ادامه نتوانست ردای سوپراستاری بر تن كند و جسته گریخته به كارش ادامه داد. او «پنج ستاره» را سال پیش روانه جشنواره فجر كرد. فیلم او اكران آرامی داشت و افشار زاده حالا به فكر ساخت فیلم بعدی است.

مجید مجیدی

مجیدی در دهه شصت و پیش از آنكه كارگردانی را به شكل حرفه ای شروع كند، در اكثر فیلم های حوزه نقش اول را بر عهده داشت كه شاخص ترین فیلم هایش «تیرباران» و « بایكوت» است. او در فیلم اولی ایفاگر نقش شهید اندرزگو بود. مجیدی درسال 68 به كار بازیگریش پایان داد و دو سال بعد اولین فیلمش بدوك را ساخت و از آن به بعد با ساخت فیلم های چون «بچه های آسمان»، «رنگ خدا»، «آواز گنجشك ها» جهانی شد.

بازیگرانی که کارگردان شدند

فرج اله سلحشور

آنهایی كه توبه نصوح را دیده اند همچنان سلحشور در قامت همان پیر مردی كه به یكباره توبه می كنند به یاد می آورند. او سال 72 فیلم مجموعه ایوب پیامبر را ساخت و درآن هم علاوه بر كارگردانی بازی كرد. آخرین فعالیت بازیگری او حضور در فیلم «دنیای وارنه» در سال 76 بود و بعد از آن فقط كارگردانی را ادامه داد كه ماحصلش دو سریال مردان آنجلس و یوسف پیامبر است.

علی شاه حاتمی

جوان خوش تیپ و بلند قامتی كه برای بازیگر شدن وارد حوزه هنری شد، ابتدا نقشی كوتاه در فیلم «زنگ ها» بازی كرد. بعد از آن در یكی از فیلم های پرفروش حوزه هنری با نام «گذرگاه» نقش افسر بعثی را ایفا كرد تا اینكه در سال 67 اولین فیلمش با نام «گودال» را ساخت.

محمد كاسبی

به نوعی مغز متفكر بچه های حوزه در شروع به كار این نهاد بود. او به عنوان دستیار كارگردان در توبه نصوح حضور داشت، اما بعد از بیشتر در حوزه بازیگری فعالیتش را متمركز كرد. سال 67 پشت دوربین كارگردانی رفت ، اما بعد از آن هیچگاه موفق به ساخت فیلم دیگری نشد.

بهزاد بهزاد پور

بهزاد بهزادپور نسبت به هم دوره هایش در حوزه خیلی دیر وارد عرصه كارگردانی شد. او درست از اولین تولیدات سینمایی این نهاد یعنی «توبه نصوح» به عنوان بازیگر فعالیتش را شروع كرد. او نهایت در سال 1382 اولین فیلم سینمایی اش با نام «خداحافظ رفیق» را جلوی دوربین برد. بعد از این فیلم بهزاد پور در عرصه كارگردانی فعال بود ، اما در حوزه جدیدی به نام «فیلم نمایش».

فرآوری: منیژه خسروی

بخش سینما و تلویزیون تبیان


منابع: هفت صبح/ سوره سینما