قلمرو ارواح خبیثه
نگاهی به فیلم «فعالیت های فرا طبیعی»
تصور کنید در جای تاریکی نشسته اید و ناگهان موجودی ناشناخته به شما حمله می کند. چه حالی به شما دست می دهد؟ از خودتان دفاع می کنید و یا فرار را بر قرار ترجیح می دهید؟ بعضی دلشان لک می زند برای خطر کردن و لا اقل یک دل سیر ترسیدن، انگار از امنیتی که دارند ناراضی هستند پس به سراغ فیلم های ترسناک می روند .
راز پیدا شدن فیلم های ژانر (horror) روبرو شدن بیننده با وحشت مرگ و لذت بقا است و کنجکاوی بشر نسبت به خطرهایی ناشناخته که مثل تیرهای غیب هجوم می آورند و بعد، رد پایی از خودشان به جا نمی گذارند. سینما نشان داده که می تواند بخشی از این کنجکاوی را ارضا و اقناع کند. شاید برای کشف لذت وحشت بد نباشد فیلم «paranormal activity» را هم تجربه کرد؛
پخش تیزر «فعالیت های فرا طبیعی» از تلویزیون ایتالیا، این کشور را به هم ریخت و بسیاری را روانه بیمارستان کرد. به دنبال درج این خبر در تبیان و درخواست عده ای از کاربران محترم اکنون خلاصه داستان و نقد فیلم پیش روی شماست.
زوج جوانی در خانه ای دوبلکس و نسبتا بزرگ زندگی می کنند. زن خانه ( کیت) مدام احساس ناراحتی و نا امنی دارد و تصور می کند چیزی او را تعقیب می کند. مرد برای آرام شدن کیت روشی واقع گرایانه را در پیش می گیرد؛ (میکا) با تهیه کردن تجهیزات فیلم برداری از تمامی اوقات زندگیشان تصویر برداری می کند تا با ضبط و نمایش این تصویرها به همسرش اثبات کند، دچار وهم و خیال شده، بنا براین تمام لحظات فیلم از ویزور دوربین میکا دیده می شود. کیت که منشا این مزاحمت های ناپیدا را واقعی می داند با روش میکا مخالف است و کار او را نوعی توهین به خودش می پندارد اما مرد به ضبط صدا و تصویر از لحظات عادی (و خسته کننده برای بیننده) ادامه می دهد. کیت با یک کشیش تماس می گیرد و او را به خانه دعوت می کند، کشیش از حضور در خانه کیت و میکا اظهار ناراحتی کرده و شماره تلفن دوستی را می دهد که کلید حل مشکل در دست اوست. تماس کیت و میکا بی نتیجه است و آن دو با خبر می شوند که فرد جن گیر از کشور خارج شده و حالا حالاها به کشور باز نخواهد گشت. این در حالی است که میکا همچنان با شوخ طبعی و بازیگوشی به ضبط صدا و تصویر ادامه می دهد.
وحشت کیت تشدید می شود به طوری که هر چیز طبیعی مثل یک عنکبوت کوچک در توالت هم شرایط روحیش را ملتهب می کند اما مرد خانه همچنان حمایتش را از کیت دریغ نمی کند.
در مستند های جعلی دوربین همیشه مزاحم است و حضور دوربین و گروه فیلم برداری با اتفاقی بودن و واقعی بودن رویداد در تناقض است بنا بر این باید حضور دوربین را به نوعی توجیه کرد.
میکا که لحظات شب را هم با دوربینش ثبت می کند در یکی از تصاویر می بیند که در اتاق بازو بسته می شود. مرد هنوز خطر را باور نکرده و خیال ماجراجویی دارد اما فشار عصبی وارد شده بر کیت او را به این فکر می اندازد که خانه را ترک کنند. تلاش میکا برای راضی کردن زن بی فایده است و کیت از خانه تکان نمی خورد.
در حالی که هنوز دخالت نیروهای اهریمنی در این ماجرا برای میکا قابل قبول نیست او به مطلبی در اینترنت دست پیدا می کند؛ در اخبار بعضی سایت های اینترنتی از دختری یاد شده که مدتی دچار همین اوهام می شود و در نهایت از یک جن گیر درخواست کمک می کند اما با ورود جن گیر به ماجرا حملات تشدید می شود و نیروهای غیر طبیعی دختر را به جنون می کشانند و به کشتن می دهند.
مرد جوان با خواندن مطالب آن سایت تصمیم می گیرد برای حمایت از همسرش شخصا دست به کار بشود و ... .
فیلم پارانورمال اکتیویتی یا «فعالیت های فراطبیعی» اثری داستانی است که در آن ادعا می شود بر اساس زندگی دو قربانی به همین نام ها (میکا و کیت) ساخته شده است.
«فعالیت های فراطبیعی» به کارگردانی Oren Peli فیلمی کم هزینه است که با 15000 دلار تولید و به شیوه مستند طراحی شده است و در رده آثار مستند جعلی قرار می گیرد؛ در مستند جعلی ها وانمود می شود که فیلم در صحنه حادثه ضبط شده و کاملا واقعی است.
قبلا در این ژانر سینمایی فیلم هایی مثل «مرگ رییس جمهور» ساخته شده بود. این فیلم بریتانیایی (ساخته گابریل رینج) درباره ترور جورج بوش است که در سال 2007 اکران پر سر و صدایی داشت و حتی ساکنان کاخ سفید را هم وادار به اعتراض کرد.
اثر دیگری که درژانر (HORROR) و به صورت مستند جعلی ساخته شد (REC) بود. (REC) داستان دختری است که به عنوان یک گزارشگر تلویزیونی به همراه گروه آتش نشان به محل حادثه می رود اما با حوادث مرگباری مواجه می شود.
فیلم (REC) مثل «فعالیت های فراطبیعی» از دریچه دوربین روایت می شود و به حضور دوربین توجه می شود، بازیگران دیالوگ ها را در مقابل همین دوربین ادا می کنند. البته این تکنیک دچار نوعی تناقض می شود. در مستند های جعلی دوربین همیشه مزاحم است و حضور دوربین و گروه فیلم برداری با اتفاقی بودن و واقعی بودن رویداد در تناقض است و بنابر این باید حضور دوربین را به نوعی توجیه کرد.
در«فعالیت های فراطبیعی» تمهید دراماتیک جالبی سبب شده تا تمام فیلم با دوربین میکا ضبط شود؛ میکا اصرار دارد با ثبت لحظه ها همسرش را قانع کند که همه چیز عادی است و هیچ چیز غیر طبیعی او را تهدید نمی کند. به این ترتیب دوربین فیلم برداری اجازه پیدا می کند تا در همه شرایط در نزدیک حادثه حضور داشته باشد و در شرایطی که کاراکترها به کام مرگ فرو می روند بازهم دوربین روشن است تا پلیس از طریق فیلم های ضبط شده به حقیقت ماجرا دست پیدا کند.
از نکات دیگر «فعالیت های فراطبیعی» باید به حذف موسیقی از فیلم اشاره کرد. این فیلم در تیتراژ از موسیقی استفاده نمی کند و موسیقی صحنه هم در آن چندان جایی ندارد، برای اثری که می خواهد فاصله اش تا واقعیت به حد اقل برسد این انتخاب کاملا منطقی و ضروری است. به عبارتی این فیلم شبیه یک زندگی کاملا عادی است و حتی ریتم کند تدوین، تماشاگر را درست مثل میکا و کیت که تعطیلاتشان را در خانه می گذرانند بی حوصله و کسل می کند. فیلم برداری روی دست و حرکت های تکانشی و گردش های ناگهانی دوربین که عادت تصویربرداران مبتدی است در ردیف کارهایی است که به بیننده اثبات می کند؛ این تصویربرداری کاری آماتور، تصادفی و بدون برنامه ریزی و دکوپاژ قبلی است و داستان باور پذیرتر می شود.
آن چه که در مستندهای جعلی باعث باور پذیری بیشتر فیلم می شود این است که باید فیلم، مستند به واقعیت باشند؛ به این ترتیب است که فیلم به مدارک پلیس و حضور پلیس در پایان ماجرا اشاره می کند و در پایان، فیلم با نمایش عکس قربانیان واقعی به پایان می رسد.
نویسنده: لقمان یدالهی - تبیان
