كارگردانان -- در تابستان داغ -- مشغول کارند
در حالى كه سینماى ایران همچنان در حال گمانه زنى و تجربه اولیه سیاست هاى محمدرضا جعفرى جلوه و مدیران جدید سینمایى كشور است، رونق ایجاد شده در بخش نمایش اندك اندك در حال سرایت به حوزه تولید است و تقریباً اكثر فیلمسازان ایرانى از نسل هاى مختلف در حال انجام پروژه هایى هستند. از این لحاظ سینماى ایران بعد از چند سال مجدداً در حال تجربه یكى از دوره هاى خاص خود است كه هركدام از فیلمسازان ایرانى یا طرح فیلمى را آماده ساخت دارد یا یك فیلم را آماده نمایش. هرچند مى توان درباره كیفیت و میزان آزادى فیلمسازان مختلف درباره ساخت فیلم هایشان صحبت كرد اما به هر صورت براى سینمایى كه تولیداتش هیچگاه نتوانسته برآیندى كلى از سینماگران حاضر در آن باشد چشمگیر است . گزارش زیر مرورى است بر فعالیت هاى چند فیلمساز شاخص از سه نسل مختلف سینماگران ایرانى كه نمودارى است از كلیت جریان تولید سینماى ایران در ماه هاى اخیر. ( البته در بخش یکم این گزارش فعالیتهای کارگردانان نسل یکم را مرور میکنیم)
کارگردانان نسل اول
سال گذشته در همین روزها بیضایى و حمید اعتباریان بر سر تولید فیلمى در دفتر تازه تاسیس «میران فیلم» به توافق رسیدند تا پس از یك مرحله طولانى انتخاب طرح، سرانجام «لبه پرتگاه» فرصت ساخته شدن پیدا كند. طرحى كه به نسبت فیلمنامه هاى دیگر پیشنهادى، تولید به نسبت آسان ترى دارد و جزء آثار كم هزینه بیضایى طبقه بندى مى شود. هرچند اخبار مختلفى از طرح داستان لبه پرتگاه و مضمون آن منتشر مى شود اما مشخصاً این طرح بیضایى نیز تمى معاصر با محوریت یك زن دارد و از میان ساخته هاى بعد از انقلاب بیضایى بیش از همه به «سگ كشى» شبیه است. به همان اندازه كه درباره داستان فیلم اخبار مختلفى منتشر مى شود درباره عوامل نیز شنیده ها متناقض و متفاوت است و گفته مى شود بیضایى قصد دارد در این فیلمش از چهره هاى جوان و محبوب این روزها استفاده كند. البته با شروع پیش تولید فیلم اخبار دقیق ترى در این باره منتشر خواهد شد. به این ترتیب اگر اتفاقى نیفتد و مانند انبوه موارد دیگر در آخرین لحظات همه چیز منتفى نشود، فاصله فیلمسازى بیضایى بعد از آن ركورد جاودانه ?? سال، به ? سال كاهش مى یابد و همین نكته مى تواند براى مدیران و دست اندركاران سینماى ایران دلیل محكمى بر اثبات ایجاد تحرك جدى در حوزه تولید سینما باشد. به هر صورت پس از همه این سال ها، فیلم ساختن بیضایى تبدیل به متر و معیارى براى ارزیابى جریان تولید و البته حدود و میزان سخت گیرى آن شده است. آنچه مشخص است اینكه انتظارها از همین حالا براى تماشاى كنجكاوى برانگیزترین محصول سال آغاز شده است. با این امیدوارى كه این بار همه چیز مطابق انتظار و براساس توافقات پیش برود و خاطره بدى در ذهن ها باقى نماند.
روند سینوسى تولید فیلم «رئیس» ظاهراً به نقطه اوجش رسیده و كیمیایى و مسئولان نظارت و ارزشیابى بر سر فیلمنامه فعلى به توافق رسیده اند؛ فیلمنامه اى كه با طرح اولیه فاصله فراوانى دارد و چند مرحله بازنویسى را پشت سر گذاشته است. حالا تنها وضعیت مزاجى كیمیایى و اوج گرفتن گاه و بیگاه یك بیمارى كهنه عامل اصلى به تاخیر افتادن فیلمبردارى بیست وششمین فیلم فیلمساز جریان ساز سینماى ایران است. در طرح فعلى از فیلمنامه اولیه چند شخصیت باقى مانده اند و كیمیایى قصد دارد مانند ساخته هاى دیگرش از گروه بازیگران شناخته شده اى استفاده كند. حضور پولاد كیمیایى، فرامرز قریبیان، مهناز افشار، عزت الله انتظامى و لعیا زنگنه قطعى شده است و ظاهراً از تركیب اولیه پیشنهادى سعید راد كنار گذاشته شده است. كیمیایى این روزها در حال انتخاب لوكیشن هاى رئیس است كه اكثر سكانس هاى آن در تهران مى گذرد. آنها كه طرح اولیه رئیس را خوانده بودند آن را یكى از بهترین آثار او ارزیابى مى كردند كه در فضاهایى كه كیمیایى كاملاً آشنا به آنها است مى گذرد. طرح فعلى هم درباره پدر و پسر خلافكارى است كه در نقطه اى روبه روى هم مى ایستند. كیمیایى با «حكم» بسیارى از منتقدان ناامید شده از خود را امیدوار كرد و انتظار مى رود فیلم خیابانى «رئیس» بتواند این جریان را تداوم بخشد.
«على سنتورى» آخرین مرحله آماده سازى خود را طى مى كند و حالا همه منتظر تصمیم مهرجویى هستند تا ببینند او قصد دارد فیلمش را قبل از جشنواره اكران كند یا تا آن زمان صبر كند و نخستین نمایش على سنتورى در جشنواره فجر باشد. كسانى كه زمان فیلمبردارى سر صحنه فیلم حاضر شده بودند از اثرى عجیب یاد مى كردند كه پیش بینى درباره حاصل آن غیرممكن مى نمود. حتى برخلاف گفته هاى قبلى درباره فضاى شاد و مفرح فیلم به مانند «مهمان مامان» نمى توان به طور قطع على سنتورى را اثرى طنزآمیز دانست. مهرجویى هم اكنون در كنار نظارت بر مراحل آماده سازى على سنتورى همراه وحیده محمدى فر و محمد یعقوبى مشغول نگارش متن سریالى به نام «حكیم رازى» براى تولید در سیمافیلم است كه حاصل صحبت هاى قبلى براى ادامه همكارى مهرجویى با تلویزیون است كه با مهمان مامان آغاز شده بود. مهرجویى كه این روزها فعال تر از گذشته پیگیر فعالیت هاى سینمایى اش است، به تازگى فیلمنامه اى از حسین ترابى به نام «نقاب زیبا» را خوانده كه نظرش را جلب كرده است و قصد دارد با بازنویسى آن، شرایط ساختش را فراهم كند. فعال شدن مهرجویى بیش از همه در این روزها به سود جریان تولید سینماى ایران تمام مى شود كه همیشه از فیلم ساختن مهرجویى منتفع شده است.
اطلاع از اینكه كیارستمى در حال فعالیت بر چه مضمون و كارى است، سخت است. او حتى در بازگشت از سفرهایش از طرح ها و راش هایى صحبت مى كند كه براى ساخت فیلمى استفاده كرده است. بعد از حضور ژولیت بینوش و انتشار اخبارى مبنى بر بازى او در فیلمى از كیارستمى و بعد منتفى شدن آن، از طرحى صحبت شد كه درباره مرد جوانى در بیابانى بود كه از حامد بهداد به عنوان بازیگرش یاد مى شد. ظاهراً این طرح نیز به نتیجه نرسیده و كیارستمى پیگیر به سرانجام رساندن فیلمى شده است كه راش هایى از آن را در سفرهایش به شمال گرفته است. هرچند فعالیت هاى غیرسینمایى كیارستمى مانند عكاسى و شاعرى هم این روزها سهمى از وقت او را گرفته است.
سینایى این بار هم قصد دارد در جنوب كشور فیلم بسازد. بعد از تجربه موفق «عروس آتش»، این فیلمساز متفاوت و گزیده كار سینماى ایران تصمیم دارد باز هم در فضاى جنوب كشور و این بار در بوشهر فیلم بسازد و ظاهراً این ساخته اش نیاز به دكور و فضاهاى خاصى دارد كه فعالیت هاى اولیه براى طراحى آن آغاز شده است. جزئیات زیادى از فیلمنامه جدید سینایى با نام «كویر خون» منتشر شده است اما ظاهراً فیلم پس زمینه اى درباره دفاع مقدس دارد و تصمیم بر آن است كه از اواسط شهریور فیلمبردارى آغاز شود.
از میان شنیده هاى تولید سینماى ایران، انتشار اخبارى مبنى بر ساخت فیلمى از محمدرضا اصلانى فیلمساز به شدت نخبه گرا و تجربى سینماى ایران كه در سال هاى اخیر عمده وقت خود را به ساخت مستندهایى درباره فرهنگ و هنر ایران اختصاص داده بود، در نوع خود جالب و عجیب بود. فیلمى به نام «سنگ صبور» كه به تهیه كنندگى خود اصلانى و با حمایت بنیاد سینمایى فارابى ساخته مى شود و ظاهراً اصلانى توانسته بخشى از سرمایه فیلم را از بخش خصوصى تامین كند. اصلانى قصد دارد فیلمبردارى را از مهرماه آغاز كند. نكته اى درباره فضا و مضمون و حتى ساختار فیلم منتشر نشده و باید دید اصلانى بعد از چندین سال دورى از جریان اصلى تولید سینماى ایران با چه اثرى در این فضا حاضر خواهد شد. «شطرنج باد» كه در سال هاى قبل از انقلاب ساخته شده است مهمترین فیلم اصلانى محسوب مى شود. البته او نویسنده یكى از مهمترین فیلم هاى تاریخ سینماى ایران است. تنگنا ساخته امیر نادرى.
فیلمبردارى «تله» را به پایان رسانده و هم اكنون با به پایان رسیدن مراحل فنى آماده سازى، منتظر فراهم شدن مقدمات اكران آن است. الوند كه این فیلم را در همان حال و هوا و فضاى مورد علاقه اش كه اتفاقاً بر آنها هم مسلط تر است، ساخته با تركیب بازیگران و داستان فیلم به موفقیت آن در گیشه بسیار امیدوار است. هرچند بهره گیرى از زوج این روزها محبوب گلزار و افشار را به قصد فروش بیشتر تكذیب كرده است. تهیه كننده فیلم از عید فطر به عنوان زمان نمایش فیلم صحبت مى كند. این در حالى است كه با توجه به علاقه الوند به جشنواره فجر، بعید نیست شاهد اكران فیلم در آن زمان باشیم.
در ادامه همكارى هاى متناوبش با هدایت فیلم، این بار قصد دارد «محاكمه» را در این دفتر بسازد. فیلمى براساس فیلمنامه اى از دوست قدیمى اش سعید مطلبى كه در فضایى متفاوت از آكواریوم و نزدیك به مى خواهم زنده بمانم مى گذرد. موفقیت آكواریوم باعث شد تا قادرى با اطمینان و پشتوانه محكم ترى به فعالیت بپردازد و حالا هم قصد دارد تا چهره هاى جدیدى را به سینماى ایران معرفى كند. هرچند احتمال بازى خودش در این فیلم بعید به نظر مى رسد.
ادامه دارد...
لینک:
مستندی پیرامون سینمای ایران با تهیه كنندگی تلویزیون ARTE ساخنه می شود
ده نویسنده كه دغدغه فیلمساز شدن داشتند
نمایش رایگان روز واقعه در سینما به پیشنهاد انتظامی
پانزده فیلمساز، پانزده فیلم ، فرش ایرانی
سینما، تاتر و بیضایی : خیلی دور -خیلی نزدیك
جشنواره ی فیلم فجر آغاز به کار کرد .
مسعود كیمیایی، بار دیگر به جنوب شهر می رود
«حكم» كیمیایی با حضور لیلا حاتمی و خسرو شكیبایی
مراسم بزرگداشت« مسعود كیمیایی»
13 فیلم درباره ی 13 فیلم تاثیر گذار بعد از انقلاب
گزارش تصویری فیلم "علی سنتوری"
داریوش مهرجویی: حالم بهتر شده است
