تبیان، دستیار زندگی
علی ملاقلی پور با نخستین تجربه سینمایی خود درمقام کارگردان نشان داد نخواسته زیرسایه سینمای پدر باشد و همان مسیری را طی کند که او رفته .
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دردسرهای مستاجر

نگاهی به فیلم «قندون جهیزیه» ساخته علی ملاقلی پور



علی ملاقلی پور با نخستین تجربه سینمایی خود درمقام کارگردان نشان داد نخواسته زیرسایه سینمای پدر باشد و همان مسیری را طی کند که او رفته .


قندون جهیزیه

در واقع دلبستگی عاطفی موجب وابستگی فکری و هنری نشده و او تلاش کرده تا سینمای مستقل خود را داشته باشد. او خواسته فرزند زمانه خویش باشد وگرنه ازحیث انسانی که رسول ملاقلی پورجایگاه و اعتبار موثق در بین اهالی سینما دارد و حتی نمی توان منکر اعتبار پدر برای کار پسر دراین مسیر تازه شد.
علی ملاقلی پور بر خلاف شباهت عجیب صورتش به پدر سینمای متفاوتی از وی را انتخاب کرده و به سراغ سینمای اجتماعی رفته است. به هر حال تولد در یک خانواده سینمایی و تجربه دستیاری کارگردانی برای پدر و دیگران موجب شده تا او یک گام بیش از یک فیلم اولی ظاهر شود. «قندون جهیزیه» به عنوان اولین فیلم علی ملاقلی پور فیلم قابل تاملی است اگرچه در لحن و زبان روایت خود کمی لنگ می زند و دچار سطحی از دوگانگی است. در واقع «قندون جهیزیه» برغم اینکه به عنوان یک کمدی معرفی شده اما درام تلخی است که در بستر روابط موجر و مستاجر و معضلات اجاره نشینی،قصه خود را روایت می کند. وجوه کمیک قصه شاید موجب شود برخی اغراق ها یا دیالوگ هایی که به شعار نزدیک می شود منطقی به نظر برسد؛ مثلا نوع مواجهه عطا (صابرابر) با صاحب خانه که باور پذیر نیست و به شعارزدگی نزدیک می شود. با این حال «قندون جهیزیه» را می توان یک درام/ کمدی اجتماعی دانست که قصه خود را خوب تعریف می کند. ریتم و ضربآهنگ خوبی دارد و به ویژه شاهد بازی های متفاوتی از بازیگران اصلی آن هستیم.

قندون جهیزیه

«قندون جهیزیه» بیش از همه امتیاز و فرصت خوبی برای صابر ابر است که توانسته با ایفای نقشی متفاوت و فاصله گرفتن از آن ابر همیشگی در مقابل منتقدانی که به حق بازی او را در چند سال اخیر تکراری می دانستند سربلند بیرون بیادد. او در این فیلم بخشی دیگر از توانمندی های خود را در عرصه بازیگری به نمایش گذاشت. برخلاف چند فیلم اخیری که او با شخصیتی نک و ناله ای و گاه سرماه خورده و مریض ظاهر شد اینجا شخصیتی طغاینگر وعصبی دارد که در جاهایی با رگه هایی ازکمدی نیز همراه شده و درنهایت توانسته تصویر ی درستی از یک مرد منطبق با طبقه اجتماعی خود در قصه را به نمایش بگذارد. از آن سو این اتفاق کم و بیش درباره نگار جواهریان  رخ داده و او نیز با این نقش کمی از نقش های تکراری خود فاصله گرفته . نقش جواهریان در «قندون جهیزیه»  به نوعی میکس و مونتاژی از نقشهای او در « طلا ومس» و «حوض نقاشی» است که در نهایت البته به شکل گیری یک پرسوناژ تازه منجرشده. با تماشای نگارجواهریان گویی نقش های قبلی او درذهن مخاطب تداعی می شود اما المان ها و کدهایی تازه ای به این نقش اضافه شده که او را از قبلی ها متمایمز می کند.

«قندون جهیزیه» برغم اینکه به عنوان یک کمدی معرفی شده اما درام تلخی است که در بستر روابط موجر و مستاجر و معضلات اجاره نشینی،قصه خود را روایت می کند. وجوه کمیک قصه شاید موجب شود برخی اغراق ها یا دیالوگ هایی که به شعار نزدیک می شود منطقی به نظر برسد.


«قندون جهیزیه» فیلم شلوغی است که حجم بیشتری از آن در فضای بسته خانه فیلمبرداری شده ضمن اینکه می توان آن را به نوعی فیلم در فیلم هم دانست البته نه به این معنا که دو قصه در موازات هم روایت می شود بلکه حضور آن گروه فیلمبرداری در خانه اجاره ای عطا به نوعی درحال نمایش دشواری های ساخت یک فیلم است و حتی انگار علی ملاقلی پور تجربه سال ها پشت صحنه و دستیار بودن را در نخستین تجربه فیلمسازی خود به تصویر کشیده. حضور همین گروه فلیمبرداری درخانه عطا و دلهره او از اینکه صاحبخانه متوجه این قضیه شود و او نیز بتواند با خیال راحت یکسال دیگر در آن خانه بماند تعلیق قصه را بیشتر کرده و البته بستر لازم را برای خلق موقعیت های کمیک نیز فراهم می کند.

قندون جهیزیه

یکی از شخصیت های بامزه فیلم ایرج برادر عطاست که اگرچه در جاهایی اغراق هایی در شخصیت پردازی او صورت گرفته اما یک کاراکتر جذاب و کمتر تجربه شده ای را معرفی می کند که به خوبی از ویژگیهای رفتاری او درایجاد موقعیت های کمیک استفاده شده. «قندون جهیزیه» واجد نگاه آسیب شناسانه به معضلات اجاره نشینی و بالطبع آن بیکاری و نابسامانی اقتصادی و درنهایت شکاف و فاصله طبقاتی است که در ذات خود تلخ و دردناک است و ملاقلی پور تلاش کرده با انتخاب زبان طنز کمی از تلخی آن بکاهد و از گزندگی اش کم کند. برغم برخی ناهماهنگی های ساختاری بین فرم و محتوا  در نهایت «قندون جهیزیه» را باید فیلم قابل قبولی داست که دست کم فضای گرمی دارد ، بازی ها خوب است و مخاطب را سرگرم می کند.
فیلم با وجود آمیختگی با لحن کمدی سویه رئالیستی خود را ازدست نداده و توانسته به واسطه روایت قصه به شکل جزیی نگرانه به بازنمایی برخی معضلات که در ارتباط با معیشت طبقه فرودست جامعه به ویژه در ارتباط با مسکن و اجاره خانه است، بپزدازد. حتی به خاطر انتخاب و نوع نگاه به سوژه نیز قابلیت همذات پنداری بالایی با تعداد زیادی ازمخاطبان دارد . با این حال مخاطب در پایان با حس سبکی از سینما خارج می شود و کمترین حدش که البته حد کمی هم نیست احساس می کند از یک فیلم سرگرم کننده لذت برده است.

شناسنامه قندون جهیزیه

کارگردان: علی ملاقلی‌پور
نویسنده: علی ملاقلی پور
بازیگران: اکبر عبدی، صابر ابر، نگار جواهریان، مصطفی ساسانی، حسن عباسی، وحید نفر، حیدر زرقومی، افسانه چهره آزاد، کریم اکبری مبارکه
خلاصه فیلم: عطا و معصومه در خانه‌ای مستأجرند، موعد اجاره آنها پایان یافته اما می‌خواهند در خانه بمانند.

سید رضا صائمی
بخش سینما و تلویزیون تبیان
مطلب مرتبط: