ورزش روی پرده

صعود/ جیرانی/1366

فریدون جیرانی فیلم سینمایی «صعود» را سال 1366 ساخت. فعالیت جیرانی تا قبل از این فیلم فیلمنامه نویسی بود. اما با اینکه او فیلمنامه معروف ترین فیلم های مهدی صباغ زاده و ابوالحسن داوودی را نوشته بود اولین فیلم خود را با فیلمنامه ای از علی صمیمی زاد و مسعود میمی کلید زد. در این فیلم خط اصلی قصه در ارتباط مستقیم با ورزش کوهنوردی قرار دارد. ورزشی که رقابتی نیست و فیلم هم نمی‌تواند تصویری هیجان‌انگیز از آن ارائه دهد، اما با بافت قصه و ماجرای رفاقت مردانه و تلاش دو دوست برای رسیدن به هدفی مشترک می تواند مخاطب را تا پایان فیلم با خود همراه کند. صعود" داستان دو کوهنورد است که یکی از آنها به دلیل سقوط از صخره مصدوم می‌شود، اما دیگری تلاش می‌کند با صعود به قله دوستش را به آرزویش برساند. نقش اصلی صعود را «بیژن امکانیان» بر عهده داشت که در آن زمان ستاره سینما محسوب می شد. ایرج طهماسب و فرشته صدر عرفایی نیز دیگر بازیگران این فیلم هستند. جالب است بدانید که بیژن امکانیان سر همین فیلم سیگار خود را برای همیشه ترک کرد.

جوانمرد/ جمشید آهنگرانی / 1375

به گفته فریدون جیرانی محبوب ترین فیلم های ورزشی تاریخ سینما درباره ورزش بوکس بوده اند. در ایران هم فیلم جوانمرد که سال 75 به کارگردانی جمشید آهنگرانی درباره بوکس ساخته شد توانست مخاطبان بسیاری جذب کند. در این فیلم رقابت دو مشتزن ایرانی و انگلیسی روایت می‌شود. جمشید آهنگرانی تلاش کرده با لحن حماسی و پررنگ کردن وجوه قهرمانی شخصیت اصلی، مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد. توفیق که قهرمان ورزش بوکس است به همسر خود قول می دهد که از این ورزش دوری کند اما پایبند قول خود نمی ماند و همسرش او را ترک می کند. در نهایت با رقیب قلدر انگلیسی خود در می افتد و او را شکست می‌دهد.توفیق در سکانس پایانی متوجه می‌شود رقیب می‌خواسته این جدال را ناعادلانه به پایان برساند! جمشید هاشم پور و فریماه فرجامی بازیگران اصلی این فیلم هستند.

یاس‌های وحشی/ محسن محسنی‌نسب / 1376

می توان گفت فیلم سینمایی «یاس های وحشی» از معدود تجربه‌های موفق سینمای ایران در ژانر اکشن است. هزینه تولید این فیلم در سال 76 از فیلم های همسطح خود بیشتر یود چراکه بخش های بسیاری از این فیلم در خارج از ایران ساخته شده است. محسن محسنی نسب مدتی پیش در مصاحبه ای مدعی شد که «یاس های وحشی» در سال 76 10 میلیون بلیت فروخته است که در مقایسه با وضعیت امروز سینمای ایران فروش قابل توجهی به حساب می آید. قهرمان اصلی فیلم باید در مسابقات جهانی فول کنتاکت شرکت کند و مواجهه با حریف اسرائیلی نقطه اوج قصه است که با پیروزی او به پایان می‌رسد. ماجرا از این قرار است که سه دوست به نام های علی، صدرا و رحیم را روایت می کند که در جبهه با یکدیگر آشنا شدند. صدرا كه ماسك خود را در یك حمله شیمیایی به علی داده بود برای معالجه راهی لندن می شود. 10 سال بعد علی، رحیم و چند رزمنده دیگر نیز برای شركت در مسابقه های كاراته به لندن می روند. علی به عنوان نماینده ایران و رحیم به عنوان مربی، مسابقه های آزاد كاراته را آغاز می كنند. در مسابقه با تیم کشور اسرائیل مشکلات بسیاری برای آنها بوجود می آید. در نهایت ایران در این مسابقات پیروز می شود و صدرا که در این مدت به سختی زندگی می کرده است همزمان با پیروزی ایران در مسابقه فوت می کند. محسن محسنی نسب سه سال بعد فیلم شیرهای جوان را در ادامه «یاس‌های وحشی» ساخت اما این فیلم هرگز نتوانست اقبال مخاطب را به همراه داشته باشد.

خط پایان / محمدعلی طالبی/1364

خط پایان دومین ساخته محمدعلی طالبی است. او این فیلم را مدت کمی بعد از ساخت فیلم «شهر موشها» درباره دوچرخه سواری کلید زد. هرچند هر دو فیلم مخاطبان بسیاری پیدا کرد اما طالبی بعد از خط پایان روند کاری خود را تغییر داد. فیلم دیوار فیلم دیگری از او است که درباره موتور سواری دختری در شهربازی روی «دیوار مرگ» ساخته است اما این فیلم به اندازه فیلم «خط پایان» در ژانر ورزشی محسوب نمی شود. خط پایان علاوه بر مخاطبان عام توانست توجه منتقدان را نیز جلب کند و موفق به لوح زرین بهترین فیلم از چهارمین جشنواره فیلم فجر شد.«خط پایان» داستان خلیل سمندر کارگر یک کارگاه تولیدی را روایت می کند که شیفته دوچرخه سواری است. او با وساطت هوشنگ رئیس باشگاه ایران جوان به عنوان ذخیره وارد باشگاه می شود و در مسابقات اول می شود. اما به دلیل ناراحتی قلبی از شرکت در مسابقات آسیایی باز می ماند. در همین زمان رئیس باشگاه کاخ که وابسته به دربار است، با اتومبیل محمدی را مصدوم می کند. او به دلیل ضربه مغزی بستری می شود. خلیل سمندر و دوچرخه سواران باشگاه ایران جوان برای تامین هزینه درمان او مسابقه ای ترتیب می دهند و ... ایرج طهماسب و حمید جبلی بازیگران اصلی این فیلم هستند.

جهان پهلوان تختی /1373/ علی حاتمی و بهروز افخمی

فیلم سینمایی تختی را علی حاتمی کلید زد. می توان گفت حاتمی همه سختی های تولید این فیلم را برای افخمی هموار کرد. او رضایت خانواده غلامرضا تختی را که با حواشی در کنار فیلم همراه بود گرفت و در حالی که فیلم را کلید زده بود و سکانس هایی را هم با بازی عزت الله انتظامی گرفته بود سرطان جان او را گرفت و فیلم نیمه رها شد. سال ها بعد بهروز افخمی ساخت این فیلم را ادامه داد و در آن از راش هایی که علی حاتمی گرفته بود نیز استفاده کرد. این فیلم بیشتر از آنکه درباره ورزش کشتی باشد یک فیلم زندگی نامه ای است که در حاشیه آن به کشتی نیز پرداخت می شود. این فیلم زندگی «جهان پهلوان تختی»، قهرمانی های او، خانواده اش و همینطور مرگ مشکوک او را به نمایش می گذارد.

سرعت/ محمد حسین لطیفی/ 1375

با اینکه «سرعت» اولین فیلم سینمایی «محمد حسین لطیفی» بود اما چندان مورد توجه قرار گرفت که سینماگران از آن پس به این فیلمساز جوان کاملا اعتماد کردند. لطیفی این فیلم را سال 1375 درباره مسابقات رالى و اتومبیلرانى ساخت اما در پس زمینه آن داستان کاراکترهایی را روایت کرد كه با اهداف ویژه ای از جبهه آمده بودند. البته «سرعت» بدون ضعف و ایراد هم نبود، اما انتخاب چنین پروژه یی برای ورود به سینما و آغاز فعالیت به عنوان یک فیلمساز، نشان از ریسک پذیری لطیفی به عنوان یک تازه وارد داشت. «سرعت» اگرچه یک فیلم سفارشی برای تبلیغ خودروی ملی بود، اما صحنه های اتومبیلرانی اش در مقایسه با اندازه های سینمای ایران خوب از آب درآمده بود.