تبیان، دستیار زندگی
محمد فدایی هنرمند نقاش که سومین نمایشگاه خوشنویسان مشغول کارند با عنوان قوت خیال! خیال هویت؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خوشنویسان مشغول کارند

محمد فدایی هنرمند نقاش که سومین نمایشگاه "خوشنویسان مشغول کارند" با عنوان "قوت خیال! خیال هویت؟" را با همراهی بابک اطمینانی و محمد علی بنی اسدی در گالری دنا برگزار کرده است، می گوید خوشنویسان و نخبگان هنر معاصر از جهان هنری یکدیگر بی خبر هستند و ˝خوشنویسان مشغول کارند˝ فضایی برای اتصال این دو گروه با یکدیگر است.

بخش هنری تبیان
نمایشگاه خوشنویسان مشغول کارند3

فدایی درباره این سلسله نمایشگاه گفت: "خوشنویسان مشغول کارند" نخستین بار با عنوان "وضعیت مرزی" در گالری مژده برگزار شد، دومین نمایشگاه آن نیز "حبسیه های مدرن" نام داشت که در گالری ویستا برگزار شد و اکنون سومین نمایشگاه آن در گالری دنا برپا شده است. عنوان "خوشنویسان مشغول کارند" در حقیقت به بی التفاتی نخبگان هنری به خوشنویسی اشاره دارد زیرا آنان خوشنویسی را در دایره هنر محسوب نمی کنند در حالی َکه در بطن خوشنویسی مطالعات و پژوهش های بسیاری بر اساس بازخوانی متون کهن انجام شده است و جریان خوشنویسی ادامه دارد. ما نیز در این نمایشگاه به بازخوانی هنر پرداخته ایم و مباحث جدیدی را به شکل پرسش های روز طرح کرده ایم.
وی ادامه داد: از سوی دیگر خوشنویسان نیز از آنچه در هنر معاصر رخ می دهد غافل هستند و با مباحث فلسفه و تاریخ هنر آشنایی ندارند. این موضوع در کنار بی اطلاعی منتقدان هنری از اتفاقاتی که در خوشنویسی رخ می دهد فاصله بسیاری را میان فعالان نوین خوشنویسی با منتقدان هنری ایجاد کرده است و "خوشنویسان مشغول کارند" سعی دارد این دو گروه را به هم متصل کند.
این هنرمند با اشاره به اینکه سلسله نمایشگاه های "خوشنویسان مشغول کارند" پژوهش بنیان هستند اظهار کرد: در این مسیر ما با عنوان نقاشی خط مواجه هستیم، شکلی از آثار هنری که تنها به دلیل بازار خوب اقتصادی خود، رشد کرده است و تنها به همین دلیل نیز به آن پرداخته شده است. با این حال از آنجا که اولویت ما پژوهش بوده است و نه اقتصاد، به سراغ آن نرفتیم.

این هنرمند که خود نیز در این نمایشگاه آثاری را روی دیوار برده است درباره آثار خود اظهار کرد: آثار خود من نیز در ادامه مسائلی که پیرامون خط و خوشنویسی مطرح کرده ام شکل گرفته است. من عقیده دارم براساس زیبایی شناسی خط در دوره معاصر، می توان با استفاده از این عنصر آثاری غیر تزیینی خلق کرد که وجوه بیانگرانه خط را وارد هنر معاصر ما می کنند

فدایی با تاکید بر این موضوع که یکی از نکات نظری مهم در این سلسله نمایشگاه تفکیک خوشنویسی از خطاطی بوده است گفت: من هم در بولتن این نمایشگاه ها و هم در مجلاتی مانند فصلنامه بهارستان هنر، میان این دو تفکیکی قراردادی قائل شده ام و نشان دادم که خوشویسی اصول محور است اما به شکل همزمان بسط تاریخی خوشنویس اصول محور، با تجربه های خلاقانه ای مواجه است که خارج از زیبایی شناسی برآمده از اصول شکل گرفته است و من آن را خطاطی می نامم.
وی ادامه داد: این تجربه ها روی ظروف، لباس ها، کاشی ها و غیره دیده می شوند و از آنجا که اصول محور نبوده َاند در تاریخ نادیده گرفته شده و به آنها توجهی نشده است. تنها نقاشان نوگرای دهه های 30 و 40 بودند که به بهانه توجه به فرهنگ عامیانه از خطاطی استفاده کردند و این بخش مغفول مانده مطرح شد.
این هنرمند درباره انتخاب بابک اطمینانی و محمدعلی بنی اسدی به عنوان هنرمندانی که در حوزه خط و خوشنویسی مطرح نیستند و بیشتر به عنوان نقاش شناخته می شوند نیز گفت: هم آقای اطمینانی و هم آقای بنی اسدی در دوره های متعددی از خط در آثار خود استفاده کرده اند. آقای اطمینانی کار خود را با نقاشی فیگوراتیو آغاز کرده است و تحت تاثیر نقد سنت و مدرنیته در بخشی از آثار دوره فوق لیسانس خود از خط استفاده می کند. پس از این تجربه است که او متوجه رفتار ماده رنگی می شود و آنچه تجربه های انتزاعی او در نقاشی را شکل می دهد از همین موتیف های خوشنویسانه و شرقی ریشه گرفته است. در نمایشگاه کنونی، ما به شکلی تاریخی روند انتزاعی شدن عنصر خط در آثار این هنرمند را نشان داده ایم، به علاوه این موضوع را نیز مطرح کردیم که مسئله معنویت در آثار بابک اطمینانی چه شباهت عجیبی با الگویی مقدس دانستن خط در فرهنگ ایرانی-اسلامی دارد.
فدایی افزود: در مورد آقای بنی اسدی نیز باید گفت که این هنرمند که کار خود در نقاشی را با طبیعت بی جان آغاز کرده است در اواسط دهه 60، تحت تاثیر نقاشی قهوه خانه ای که توضیح ها و اسم ها در نقاشی و کنار اشخاص نوشته می شود، حروف را وارد کار خود کرد. بنی اسدی با استفاده از این حروف هم داستان را روایت می کند و هم در برخوردی مستقل از فرم حروف به عنوان یک عنصر بصری استفاده می کند. از اواسط دهه 70 او آثاری انتزاعی با استفاده از حروف خلق می کند و در انتهای همین دهه است که نخستین آثار خود با استفاده از خط را ارائه می کند، آثاری که در آنها رویکردی مدرن و شخصی با خط دارد. آثار او مبتنی بر حالت بدوی خط کوفی است و تا امروز نیز نوعی بینش مبتنی بر استفاده از خط در بیان هویت ملی را در آثار او می توانیم مشاهده کنیم. البته بنی اسدی با نگاه انتقادی به جریان سقاخانه این هویت گرایی را در لایه َهایی پیچیده مطرح کرده است.

نمایشگاه خوشنویسان مشغول کارند3

وی همچنین درباره دلایل انتخاب این دو هنرمند اضافه کرد: انتخاب این دو هنرمند در واقع معطوف به یکی از مغالطه های مهم جریان نقاشی خط است که ادعا می کند آثار خوشنویسی مانند نقاشی انتزاعی هستند و ما آثار بابک اطمینانی را انتخاب کردیم تا نشان دهیم که شکل گیری نقاشی انتزاعی به چه شکل است. او به خط به عنوان چکیده فرم و فیگور نگاه می کند. کار او تنها بازی با خط نیست بلکه بینشی در آثار او وجود دارد. از سوی دیگر می دانیم که بسیاری از نقاشان خط را برای خوشامد خریدار خارجی به آثار خود اضافه می َکنند، از این منظر محمدعلی بنی اسدی بدون وارد شدن به چنین رویکردی خط را به عنوان جزیی از کار خود به کار برده است.
این هنرمند که خود نیز در این نمایشگاه آثاری را روی دیوار برده است درباره آثار خود اظهار کرد: آثار خود من نیز در ادامه مسائلی که پیرامون خط و خوشنویسی مطرح کرده ام شکل گرفته است. من عقیده دارم براساس زیبایی شناسی خط در دوره معاصر، می توان با استفاده از این عنصر آثاری غیر تزیینی خلق کرد که وجوه بیانگرانه خط را وارد هنر معاصر ما می کنند.

در نمایشگاه "خوشنویسان مشغول کارند3"؛ "قوت خیال! خیال هویت؟"، 18 اثر نقاشی از بابک اطمینانی، محمدعلی بنی اسدی و محمد فدایی روی دیوار رفته است. این نمایشگاه تا 26 بهمن ماه در گالری دنا به نشانی خیابان سپهبد قرنی، بالاتر از طالقانی، کوچه سوسن، پلاک 4 ادامه دارد.


منبع: هنر آنلاین