امپراتوری اسرارآمیز

وقتی نام هنر مجسمه‌سازی‌ و تندیس به گوشمان می‌رسد بی‌شك تصویری از پیكره‌های سنگی، چوبی و یا گلی در ذهنمان نقش می‌بندد كه به اشكال مختلفی اعم از انسان، حیوان و... ساخته شده‌اند.

این‌روز‌ها اما در یكی از شهر‌های اسكاتلند نمایشگاهی با عنوان باغ تندیس‌ها بازگشایی شده كه در آن یك زوج مجموعه‌دار آثار جالب توجهی از چند پیكره‌تراش مشهور در سطح جهان نظیر آنیش‌كاپور، مارك‌كوین و آنتونی گورملی را به نمایش گذاشته‌اند. اما شاید نكته قابل توجه این باشد كه نمی‌توان برای آثار ارائه شده در این باغ سنخیت چندانی با واژه تندیس قائل شد. با این اوصاف بد نیست ما هم سری به این باغ بزنیم.

در انتهای زمین‌چمنی كه دور‌تا‌دور آن‌را درختان احاطه كرده و چشم‌اندازی زیبا بر فراز تپه‌ای سرسبز را در مقابل دیدگان‌مان گسترده است، یك گل اركیده غول پیكر رنگی بسیار جیغ با شكوفه‌هایی به رنگ زرد و سفید ایستاده است. این گل كه بمب عشق نام دارد 12 متر ارتفاع داشته و از جنس یك فلز قیمتی است كه رنگ‌آمیزی شده است. خالق این اثر مارك كوین، تندیس‌ساز انگلیسی است. وی در این باره می‌گوید این یك گل تغییر شكل یافته است. وی معتقد است هر چند این گل در حد غیرطبیعی و حتی هیولاوار بزرگ ساخته شده اما با این حال به حد قابل توجهی جذاب و زیباست. به گفته وی این گل عظیم‌الجثه نشان می‌دهد كه اشتیاق انسان امروز چگونه طبیعت را تحت‌تأثیر خود قرار داده است.

مارك كوین كه متولد 1964 است شهرت خود را با پرتره نیم‌تنه‌ای كه از خون خود خلق كرده به دست آورده است. صاحب این گل عظیم، نیكی ویلسون 42‌ساله است. او به همراه همسرش روبرت به‌تازگی سرزمین هنری ژوپیتر را در باغ خانه خود موسوم به بونینگتون هاوس واقع در نزدیكی ادینبورگ اسكاتلند تاسیس كرده است. او می‌گوید ما نمی‌خواستیم كه یك پارك تندیس معمولی راه‌اندازی كنیم. درست به همین دلیل است كه وی برای باغ خود هرگز اقدام به خرید مجسمه‌های چوبی نكرده بلكه طی 3‌سال اخیر آثاری را به بیش از 20 مجسمه‌ساز مشهور سفارش داده است كه هر یك به نوعی تحت‌تأثیر مناظر طبیعی اطرافشان بوده‌اند.

ایده طراحی باغ تندیس به چند سال پیش باز می‌گردد؛ به زمانی كه نیكی ویلسون كه در كالج هنر لندن هنر مجسمه‌سازی‌ خوانده است از باغ ایان همیلتون واقع در مناطق تپه‌ای جنوب پایتخت اسكاتلند دیدن كرد. برای نیكی ویلسون رویارویی با باغ همیلتون به منزله ورود به یك امپراتوری اسرار آمیز بود. همیلتون صاحب باغ كه علاقه وی قبل از هر چیز به دوره كلاسیك معطوف شده بود یكی از نخستین كسانی بود كه نیكی ویلسون از وی تقاضای ساخت تندیس كرد. همیلتون كه به‌تازگی از دنیا رفته است مدت كوتاهی پیش از مرگش یك معبد مینیاتوری آپولو (خدای یونان) از جنس سنگ آهك و یك مجسمه نیم تنه از ساپفو(شاعر یونان باستان) ساخته بود.

تندیس‌های زنده

سرگرمی پرهزینه نیكی‌ویلسون با یك اثر خاكی متعلق به كارلز جنك باغبان و تاریخ‌دان معماری آغاز می‌شود. این اثر كه ورودی خانه ویلسون را احاطه كرده است تپه‌های زنده نام دارد و از یك ردیف تپه‌های پوشیده از چمن تشكیل شده كه بركه‌های بسیاری دورتا‌دور آن‌را محاصره كرده‌اند. مسیر‌های مارپیچ میان این تپه‌ها به سمت نقطه‌ای پیش می‌رود كه از آنجا می‌توان تمام قسمت‌های این پارك را تماشا كرد.

اندی گولدز وورتی هنرمند انگلیسی متولد 1956 نیز در آثار خود به مناظر اطراف خویش پرداخته است. اثر او خانه سنگی بونینگتون نام دارد كه وی آن‌را در جنگل ساخته است. این خانه عبارت است از یك كلبه كه از سنگ طبیعی ساخته و كف آن با صخره‌های طبیعی و تراش‌نخورده پوشانده شده و ذره‌ای خاك در آن دیده نمی‌شود. این هنر‌مند می‌گوید وقتی انسان وارد خانه‌ای می‌شود كه قبل از هر چیز طبیعت در آن سكونت دارد واقعا شگفت زده می‌شود. این هنر‌مند بعد از ساخت این كلبه سنگی سنگ‌های باقی مانده را به نوك شاخه‌های هرس شده درختان متصل كرده است. این اثر وی كه بیشه سنگی نام دارد به نوعی نماد تندیس زنده‌ای است كه همواره در حال تغییر و تزاید است.

ماه باران

آنیش كاپور، تندیس‌ساز هندی، متولد 1954 یكی دیگر از هنر‌مندانی است كه آثار خود را وقف مناظر طبیعت كرده است. نام اثر ارائه شده از این هنرمند مكش نام دارد. وی در این اثر یك حفره در زمین چمن ایجاد كرده و سپس یك قیف بزرگ چدنی در آن فرو كرده است. به گفته كارشناسان ظاهرا این هنر‌مند با ارائه این اثر قصد داشته كه نگاهی به درون زمین بیندازد. برای آنكه بازدید‌كنندگان به درون این به‌اصطلاح گرداب مكیده نشوند دورتادور این قیف چدنی توسط یك قفس فلزی احاطه شده است. آنتونی گورملی (مجسمه ساز انگلیسی متولد 1950) كه چندی پیش گزارش نمایشگاه آثار گلی وی را در همین صفحه از نظر گذراندیم از دیگر هنرمندان شركت‌كننده در باغ تندیس است.

اثر ارائه شده از این هنرمند آسمان نام دارد. این اثر شامل بیش از 2000 میله و گلوله فلزی است كه یك فیگور چمباتمه زده را شكل داده‌اند. وقتی این فیگور را از فراز دامنه‌ای كه روی آن ایستاده نگاه می‌كنی به‌نظر می‌رسد كه یك كارت ورودی آسمان با نشان ستاره است!‌ در مراسم افتتاح سرزمین هنری ژوپیتر یك برنامه نورافشانی توسط كورنیلا پاكر ترتیب داده شده بود كه طی آن ذرات گردو خاك از آسمان بر سر بازدید‌كنندگان می‌بارید. این هنرمند برای این كار یك تكه كوچك از سنگ‌های ماه را به شكل پودر درآورده و توسط یك موشك به هوا شلیك كرده بود.

منبع : همشهری

تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی