پیکره هایی از ابن سینا

اول شهریور که مصادف با تولد ابن سینا، فیلسوف، دانشمند و پزشک سرشناس ایرانی است، روز پزشک نام گذاری شده است. اما شیخ الرئیس ابن سینا تنها یک پزشک نیست و همین موضوع سبب شده هنرمندان زیادی، وی را موضوع آثار هنری خود قرار دهند.

روزی که «ابن سینا» از مادری به نام ستاره متولد شد، کسی نمی دانست که آوازه ی دانش و تبحر او در پزشکی به همه جای دنیا می رسد و به ستاره ای درخشان برای سرزمینش تبدیل می شود؛ چهره ی مشهوری که دست مایه ی خلق آثار هنری متعددی نیز قرار گرفته است.

بوعلی سینا در سال ٣٥٩ه .ق در بخارا زاده شد و در دوم تیر ٤١٦ه .ق نیز دیده از جهان فرو بست. با گذشت بیش از هزار سال از زمان زندگی ابن سینا، او سرشناس ترین پزشک ایرانی است. این دانشمند در  سال هایی که پزشکان حاذق از درمان بیماری های مختلف عاجز بودند، آن ها را به بهترین روش درمان می کرد و کسانی را که سال ها در این زمینه کار کرده و تجربه به دست آورده  بودند، به حیرت وامی داشت.

در واقع وی پزشک، شاعر و یکی از مشهورترین فیلسوفان و اندیشمندان ایرانی است که به دلیل آثارش در زمینه فلسفه ارسطویی شهره آفاق است. دو کتاب شاخص این فرد "شفا" در زمینه فلسفه و "القانون" در زمینه پزشکی از مشورترین آثار یک ایرانی در جهان است. بوعلی در دوران پرثمر زندگی خود قالب بر ٤٥٠ کتاب در زمینه های گوناگون نوشته است و همین موضوع شخصیت وی را از یک پزشک صِرف ، خارج می کند و به عنوان یک ادیب، دانشمند، متفکر و تاریخ دان نیز مطرح می سازد که دستی در شعر نیز داشته است. به همین دلیل برخی هنرمندان چهره ی او را دست مایه ی خلق آثار هنری قرار داده اند و مجسمه های بسیاری از این دانشمند ایرانی توسط هنرمندان ساخته شده است.

مجسمه ابوعلی سینا

اگرچه مجسمه های متعددی از ابوعلی سینا ساخته شده، اما اثر ارائه شده از ابوالحسن صدیقی به دلیل کیفیت کار و نصب آن در شهر همدان از بقیه ی مجسمه ها معروف تر است. او مجسمه ای تمام قد از پزشک مشهور ایرانی را برای یادبود او ساخت که اکنون در مرکز میدانی به نام این دانشمند نصب شده است.

مجسمه ابن سینا سه متر و 10 سانتی متر ارتفاع دارد و در ساخت آن از سنگ مرمر سفید استفاده شده است. این مجسمه نزدیک به شش دهه است که روی پایه ای در میدان بوعلی شهر همدان قرار دارد. در قسمت شمالی پایه ی مجسمه، لوحی از سنگ سفید نصب شده که روی آن نام ابوعلی سینا و تاریخ تولد و وفات او به خط نستعلیق حک شده است.

سال گذشته نیز در آخر مرداد ماه و به مناسبت روز پزشک مجسمه شیخ الرئیس ابوعلی سینا با حضور سیدحسن هاشمی وزیر بهداشت، مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران و علی اکبر ولایتی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری در ارتفاع 271 متری در سالن مشاهیر برج میلاد رونمایی شد.

در این مراسم شخصیت هایی از جمله علیرضا زالی رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور، علی اصغر پیوندی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و تعدادی از معاونان وزارت بهداشت و همچنین اساتید طب سنتی کشور حضور داشتند.

علاوه بر این دو مورد یک مجسمه دیگر از ابن سینا بسیار مشهور است: تندیس چهار ستاره شناس پزشک ایرانی و عالم بزرگ تاریخ در مقابل ساختمان سازمان ملل در کشور اتریش، شهر وین ، تندیس چهار ستاره شناس پزشک ایرانی و عالم بزرگ تاریخ را ساخته اند. این چهار نفر عبارنتد از ابن سینا، ابوریحان بیرونی، خیام و زکریای رازی.

تندیس خیام ،شاعر و ریاضیدان بزگ ایرانی

تندیس حکیم ذکریای رازی، شیمیدان بزرگ ایرانی

تندیس شیخ الرئیس ابن سینا

تندیس ابوریحان بیرونی منجم بزرگ ایرانی

چهره ابوعلی سینا

انجمن آثار ملی ایران برای داشتن طرحی رسمی از چهره ی ابن سینا به ابوالحسن صدیقی پیشنهاد کرد که طرحی از این دانشمند را روی کاغذ پیاده کند. همین موضوع باعث شد معروف ترین طرحی که از چهره ی ابوعلی سینا وجود دارد، متعلق به ابوالحسن صدیقی باشد. او پیش از این که به مجسمه سازی مشهور تبدیل شود، شاگرد کمال الملک بود و نقاشی می کرد. طرح صدیقی در بیست ویکمین جلسه ی هیئت موسسان انجمن آثار ملی ایران به ثبت رسید.

صدیقی در این طرح سعی کرده با استفاده از سیاه قلم، چهره ای ارائه کند که مخاطب با دوره ای که ابوعلی سینا در آن می زیست، ارتباط برقرار کند. به طراحی لباس ابن سینا نیز توجه ویژه ای شده است. همچنین کتاب معروف ابن سینا نیز در این طرح، در دستان این دانشمند دیده می شود.

آرامگاه ابوعلی سینا

بنای یادبودی که به عنوان آرامگاه شیخ الرییس در همدان ساخته شده، یکی از آثار ملی ثبت شده ی ایران است. تاریخ ساخت بنای اولیه ی این آرامگاه را به زمان قاجار مربوط می دانند. انجمن آثار ملی ایران که در دهه ی 30 فعالیت گسترده ای در زمینه ی ساخت و به روزرسانی آرامگاه مشاهیر ایرانی داشت، تصمیم گرفت بنای جدیدی برای آرامگاه ابن سینا طراحی شود.

بنای جدید که طراحی هوشنگ سیحون است، از معماری برج گنبد قابوس الهام گرفته شده است. بیشتر المان های و عناصر آرامگاه جدید ابوعلی سینا متأثر از معماری سنتی است. یکی از مهم ترین ویژگی های معماری این بنا، طراحی 12 ستون برای آرامگاه است که گفته می شود نشان دهنده ی 12 رشته دانشی است که ابن سینا بر آن ها احاطه داشته است.

آرامگاه دو تالار دارد که از تالار جنوبی به عنوان موزه استفاده می شود و در آن می توان اشیایی باقی مانده از صدها سال پیش را دید. تالار شمالی نیز کتابخانه ای شامل صدها جلد کتاب نفیس از نویسندگان مختلف است.

منابع:
ایسنا
فرهنگ
نسیم
دیپلماسی ایران