کتابخواران به پیش!
فهرستی از جدیدترین کتاب‌ها‌یی که به نمایشگاه کتاب امسال می‌رسند .
هرچند می‌گویند کتاب‌ها‌ی نویسنده‌ها مثل بچه‌ها‌ی آنها هستند و باید همه را به یک چشم دید اما گاهی هم این طوری نیست؛ باید از بین بچه‌ها‌ی یک عالمه نویسنده چند بچه تپل پیدا کرد تا کتابخوارها لقمه‌ها‌ی چرب تری گیرشان بیاید. در این صفحه سعی کرده ایم از بین کتاب‌ها‌ی جدیدالچاپ(!) 89 - یعنی آنهایی که برای نمایشگاه کتاب امسال آماده شده اند- ترگل و ورگل‌ها‌یشان را انتخاب کنیم. البته به این فهرست کتاب‌ها‌ی دیگری را هم می‌شود اضافه کرد که به خاطر اینکه بعضی از انتشاراتی‌ها تا همین لحظه‌ها‌ی آخر از فهرست کتاب‌ها‌یشان رونمایی نکرده بودند نتوانستیم آنها را معرفی کنیم!
همه چیز درباره ایتالو کالوینو/ کتاب خورشید
بارون یا باران؟
«بارون درخت نشین»... اگر کلمه اول داخل گیومه را بارُن (به ضم ر) خوانده اید و بعد هم از دیدن ترکیب این دو کلمه «بارون» و «درخت نشین» ذوق کرده اید و «کالوینو، کالوینو» گویان دارید از حال می‌روید، زودتر به تان بگوییم که غش و ضعف نکنید؛ کتاب جدیدی از کالوینو ببینید و یادداشت‌ها‌ی مفصلی درباره دنیای عجیب و غریب (و به قول دوستدارانش دنیای کالوینویی) این نویسنده بخوانید و نیز نوشته‌ها و گفت و گوهایی از خود کالوینو درباره موضوعات مختلف- از تخت جمشید و هفت پیکر نظامی بگیرید تا ادبیات و فلسفه- داغ داغ به دستتان برسد تا تشنگی‌تان کمی برطرف شود.
اما اگر از خواندن ترکیب «بارون درخت نشین» فکر کرده اید منظور بارانی است که به جای ابرها، رفته روی درخت‌ها نشین، سریعا دست به کار شوید و این شناختنامه کالوینو را بخرید. علی دهباشی- سردبیر نشریات کلک و بخارا- بعد از انتشار مجموعه کتاب‌ها‌ی مشابه خواندنی درباره چهره‌ها‌یی مثل مولانا و نظامی ، خیام ، زرتشت و جلال آل احمد ، زحمت گردآوری این کتاب را کشیده تا دستتان بیاید تا به حال از خواندن نوشته‌ها‌ی چه نویسنده نازنینی محروم مانده اید.
کتاب جدید فیروزه جزایری دوما/جمهوری
عطر خاطره، عطر طنز
سه سال پیش بود که کتاب «عطر سنبل، عطر کاج» خانم فیروزه جزایری دوما با آن اسم عجیب و خاصش (سنبل در کنار کاج؟ جزایری در کنار دوما؟) آمد و توجه‌ها را مال خودش کرد و توانست به پدیده بازار کتاب ما تبدیل شود. آن کتاب مجموعه خاطراتی بود که یک ایرانی مهاجر با زبان طنز نوشته بود و کتاب جدید او (بدون لهجه خندیدن) هم همین حالت را دارد؛ مجموعه داستان- خاطره‌ها‌ی کوتاهی که نقطه اشتراک آنها طنز ملایم و جاری در تمامشان است. از این نظر شاید محتوای کتاب تا حدی شبیه به کار قبلی خانم دوما باشد اما اگر کسی بخواهد همه آثار این نویسنده را یکجا بخواند، باید این کار را هم بخواند. فیروزه جزایری دوما همین دوتا کتاب را نوشته است.
یک رمان طنز وطنی/مروارید
هزار و یک شب شوخی
حسین یعقوبی را ما از هفته نامه «مهر» (آن «مهر» قدیمی که علی میرفتاح منتشر می‌کرد) می‌شناسیم. آنجا یعقوبی یک صفحه داشت درباره عشق و ازدواج و این قبیل اموری که کی داده و کی گرفته که معمولا به جای مطالب علمی، نوشته‌ها‌ی طنز خودش را در آن می‌آورد. این سنت طنزنویسی را حسین یعقوبی بعدها هم ادامه داد و همین انتشارات مروارید کتاب «محرمانه‌ها‌ی رومئو و ژولیت» را که مجموعه داستانی طنز بود، منتشر کرد و این هم اولین رمان طنز اوست؛ ماجرایی که با شوخی با عناصر داستان «هزار و یک شب» پیش می‌رود. به قول نوشته پشت کتاب درباره زندگی تدریجی و مرگ قطعی است.
دو کتاب از مارکز/ ققنوس و ثالث
سرگردانی
اگر از هر مارکز بازی بپرسید بهترین ترجمه مارکز کدام است، شک نکنید که ترجمه بهمن فرزانه از «صد سال تنهایی» را نام خواهد برد. فرزانه که بعد از «صد سال تنهایی» تا مدت‌ها سراغ مارکز نرفته بود، این سالها دوباره مشغول ترجمه آثار مارکز است و بعد از «عشق در زمان وبا» ( که دو سال پیش منتشر شد) امسال بهمن فرزانه با دو ترجمه از مارکز در نمایشگاه کتاب حاضر است. «دوازده داستان سرگردان» (نشر ققنوس) و «چشم‌ها‌ی سگ آبی رنگ» (نشر ثالث) دو کتابی هستند که هر چند هر دو را قبلا خوانده بودیم (دوازده داستان سرگردان سال 73 با ترجمه رضا موسوی منتشر شده بود و خود داستان چشم‌ها‌ی سگ آبی رنگ هم در مجموعه منتخب احمد گلشیری از مارکز بود) اما به هر حال خواندن آنها با ترجمه فرزانه کیف دیگری دارد. کتاب «چشم‌ها‌ی سگ آبی رنگ» مجموعه ده داستان کوتاهی است که مارکز بین 10 تا 20 سال قبل از نخستین انتشار کتاب «صد سال تنهایی» نوشته است. در این داستان‌ها می‌توانید به راحتی جرقه‌ها‌ی اولیه نثر مارکز را برای نوشتن این کتاب پیدا کنید و به همین دلیل خواندنش را برای مارکز دوستان به شدت توصیه می‌کنیم. شهر ماکوندو در داستان کوتاه (ایزابلا در تماشای باران در ماکوندو) چیزی را به یاد شما نمی‌آورد؟؟
باز هم ابوتراب خسروی/چشمه
بازوی ستاره دریایی!
اگر از سبک خاص رضا امیرخانی در نوشتن خوشتان می‌آید، اگر مقاله‌ها‌ی سیاسی و اجتماعی را دوست دارید اما حوصله کلمات و اصلاح قلنبه سلنبه روزنامه‌ها را ندارید، اگر دلتان می‌خواهد به ماجرای کهنه دولت و نفت یک نگاه نو بیندازید، کتاب «نفحات نفت» را بخوانید.
«شینده ام که ستاره دریایی اگر بازویش زیر سنگ گیر بیفتد، از خیر بازو می‌گذرد و آن را قطع می‌کند. اما این مال وقتی است که ستاره بیم داشته باشد از خطر... دولت تا نفت دارد خطری تهدیدش نمی‌کند! و این گونه اقتصاد دولتی و مدیر سه لتی ساخته می‌شود!»
فردوسی پور و دریابندری/ کارنامه و چشمه
از کدام لحاظ؟
امسال عادل فردوسی پور هم درنمایشگاه کتاب حاضر است. او کتابی را ترجمه کرده با عنوان «فوتبال علیه دشمن» که نویسنده اش، سایمون کوپر،-ستون نویس معروف فایننشال تایمز- است و ماجرایش سفر 26 ماهه نویسنده به دور دنیاست برای دیدن تاثیرات فوتبال در زندگی بشر. کارنامه هم قرار است مجموعه جدیدی از مقالات دریابندری را منتشر کند که تا لحظه نوشتن این سطور، هنوز کتاب از چاپخانه بیرون نیامده بود. از این مترجم تا به حال دو جلد مجموعه مقالات دیگر منتشر شده «به عبارت دیگر» و «در عین حال». حالا شما فرصت دارید تا «از این لحاظ» را در نمایشگاه بخرید و از طنز خاص دریابندری در وقت نقد لذت ببرید.
ترجمه دیگری از مژده دقیقی/نیلوفر
در هندوستان چه خبر است؟
این یک دیگر از سنت‌ها‌ی نمایشگاه کتاب‌ها‌ی این سال‌ها‌ست که هر سال منتظر باشیم تا ترجمه جدیدی از مژده دقیقی توسط انتشارات نیلوفر به نمایشگاه کتاب برسد. نتیجه انتظار امسال ما، داستانی از یک نویسنده جدید به اسم آراویند آدیگاست که نویسنده ای هندی است و داستانش هم در هندوستان می‌گذرد و شکاف طبقاتی در این کشور را نقد می‌کند. «ببر سفید» که انتخاب امسال خانم دقیقی برای ماست، برنده جایزه بوکر 2008 بوده که دو سال قبل در هندوستان سر و صدا هم به را انداخته و گروه‌ها‌یی از ثروتمندان و سیاسیون را علیه خودش کرده. کتاب ببر سفید را به خاطر شخصیت اولش که یک خدمتکار است، می‌شود شبیه رمان «بازمانده روز» کازوئوایشی گورو دانست.
بورخس و شکسپیر/نیلا
چند تا شکسپیر داریم
دوستداران بورخس می‌دانند که به جز داستان‌ها، بخشی از شهرت و اهمیت بورخس به خاطر سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها‌ی اوست که در آنها هم دقیقا به همان شیوه داستان گویی اش مطالب را بیان و بخش دیگری از عشق و علاقه اش به کتاب‌ها را رو می‌کند. تا به حال در ایران چند کتاب از سخنرانی‌ها‌ی بورخس ترجمه شده («هفت شب با بورخس»، «این هنر شعر» و «چهار گفتار درباره دانته و کمدی الهی») که این کتاب جدید نشر نیلا را هم باید به آنها اضافه کرد. کتاب «معمای شکسپیر» متن یک سخنرانی بورخس درباره نمایشنامه نویس بزرگ انگلیسی است که در آن به مسائل و شبهات تاریخی موجود درباره شکسپیر تمی‌پردازد و در این باره صحبت می‌کند که آثاری که به نام ویلیام شکسپیر می‌شناسیم، درواقع توسط یک نفر نوشته شده اند یا چندین نفر. دیدید؟ درست به داستان‌ها‌ی خود بورخس می‌ماند.
داستان و نقد داستان/هیلا
یک تیر و چند نشان
داستان با تحلیل! یک چیزی تو مایه‌ها‌ی چلوکباب با گوجه است. حکایت این کتاب هم همینطور است؛ هشت تا داستان کوتاه از نویسنده‌ها‌ی معروفی مثل چخوف ، همینگوی ، مارکز و... که در انتهای هر بخش، شادمان شکروی، تحلیل کوتاهی هم درباره آن داستان، آورده. حسن این کار این است که وقتی داستان را خواندی؛ بلافاصله می‌فهمیم نویسنده اش چه جور آدمی بوده؛ درست شبیه این برنامه‌ها‌ی سینما یک و سینما چهار که بعد از نمایش فیلم، آن را تجزیه و تحلیل می‌کنند. وقتی این کتاب را خواندید، درحقیقت به طور توامان هم داستان خوانده اید و هم نویسنده ای را شناخته اید.
داستان‌ها‌ی کوتاه بالارد/ چشمه
ویران می‌آید
از بالارد و دنیای درحال ویرانی اش تا به حال دو رمان- «برج» و «امپراتوری خورشید»- به فارسی ترجمه شده بود و هر دو هم با ترجمه علی اصغر بهرامی که کتاب بازها می‌دانند چه مترجم خوبی است، این کتاب سوم بالارد است که به فارسی ترجمه شده و باز هم به همت علی اصغر بهرامی. کتاب، مجموعه داستان است و 12 داستان کوتاه علمی-تخیلی دارد. بهرامی برخلاف دو کتاب قبلی که هیچ مقدمه و توضیحی نداشت، این بار پیشگفتاری هم نوشته و درباره دشواری ترجمه بالارد توضیحات مفصلی داده است.
باز هم ابوتراب خسروی/چشمه
کلمه برای کلمه
ابوتراب خسروی نویسنده استان فارسی گزیده کاری است که تا قبل از «کتاب ویران» فقط دو رمان و دو مجموعه داستان چاپ کرده که هر کدام اتفاقی در ادبیات داستانی به حساب می‌آید. کتاب ویران در یک جمله یک مجموعه از داستان‌ها‌ی ویران شده است؛ داستان‌ها‌یی که در طول مدتی که می‌خوانیدشان از پای بست خراب می‌شوند و البته دوباره ساخته می‌شوند. زیباترین کار این مجموعه «داستان ویران» است. داستانی که در آن تمام شخصیت‌ها و اتفاق‌ها یک کلمه هستند. گلوله کلمه‌ای است که بر سینه شخصیت خودش که یک کلمه است، می‌نشیند، رودخانه که کلمه است و...
تجدید چاپ گینزبورگ/کتاب خورشید
همه ایسم‌ها
اگر قبلا از ناتالیا گینزبورگ چیزی خوانده باشید، لازم نیست چیز بیشتری برای شما گفت؛ خودتان می‌دانید که این کتاب ارزش خریدن و خواندن دارد. اگر هم چیزی نخوانده اید، از همین جا شروع کنید؛ «دیروزهای ما» را بخرید و بخوانید.
یادتان باشد قبلش خودتان را برای ماجرای چهارتا خواهر و برادر توی دوره آمدن و رفتن ایسم‌ها‌ی مختلف آماده کرده باشید. لااقل بدانید که فرق فاشیسم و سوسیالیسم و مارکسیسم چی هست.
یک فانتزی دیگر/ کتابسرای تندیس
جیب برها به بهشت می‌روند
اگر کتاب‌ها‌ی قبلی دیوید گمل را خوانده باشید، حتما می‌دانید که تم اصلی و مورد علاقه این نویسنده، تحول روحی قهرمان‌ها‌ست. در کتاب‌ها‌ی او ما معمولا یا یک سرباز از جنگ فراری را می‌بینیم که به یک قهرمان تبدیل می‌شود (اسطوره، آخرین شمشیر قدرت) یا یک پسربچه را که بار مسوولیت بزرگی را به دوش می‌گیرد (شوالیه‌ها‌ی بدنام، شبح شاه). این بار اما دیوید گمل یکی از عجیب ترین چهره‌ها را برای قهرمان شدن انتخاب کرده است. این بار او از یک راهزن بی عاطفه، یک قهرمان بزرگ و اسطوره ای می‌سازد؛ ستاره صبح. اسم اصلی کتاب هم همین ستاره صبح (Morningstar) بوده است.
عاشقانه‌ها‌ی براتیگان/مروارید
من ریچارد، گمنامم
کتاب بامزه ای است. نوشته/ شعرهای منتشر نشده ریچارد براتیگان از مجموعه «ادنا وبستر». حالا چرا می‌گویم بامزه است؛ چون در کتاب شعرهایی مثل این کم نیست: «مامان خدا چطوری خانه اش را گرم می‌کند؟/ روح کاکا سیاه‌ها‌ی بد را می‌سوزاند!». حالا اصلا این ادنا وبستر کجاست؟... هه! اشتباه گفتید، ادنا «جا» نیست؛ یک خانم متشخص است که ریچارد از یک وقتی به بعد پیش او بزرگ شده و عاشق دخترش ده و برایش بعضی از همین شعرها را گفته. او هم چند سال بعد از مرگ براتیگان شعرهایش را –که در 21 سالگی داده بود به اش و رفته بود سانفرانسیسکو که معروف شود- برای چاپ داده به ناشر. نتیجه اش هم شده این کتاب که حالا با 18 سال تاخیر به دست ما رسیده!
«گمنام یعنی، خودت به همه بگویی شاعری»
زهرا صالحی زاده- مریم امیرپور
تهیه و تنظیم برای تبیان : زهره سمیعی - بخش ادبیات تبیان
