تبیان، دستیار زندگی
در طرح های موش ترانس ژنیک 1 و 2 به بررسی جنبه های مختلف ترانس ژنیک پرداخته شد. شما با روش های ایجاد این گونه موجودات و اهمیت آن ها آشنا شدید. هر چند که انتخاب این موارد به طوری بوده است که برای فهم مطلب کمک کند اما با این حال خواندن مطالب با جزئیات ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رویکردهای ترانس ژنتیک

اهداف:

  • آشنایی با محدودیت های ترانس ژنیک
  • آشنایی با برخی استراتژی های تولید ترانس ژنیک

شرح درس:

در طرح درس های " موش ترانس ژنیک 1 و 2" به بررسی جنبه های مختلف ترانس ژنیک پرداخته شد. شما با روش های ایجاد این گونه موجودات و اهمیت آن ها آشنا شدید. هر چند که انتخاب این موارد به طوری بوده است که برای فهم مطلب کمک کند اما با این حال خواندن مطالب با جزئیات بیشتر به افراد علاقه مند پیشنهاد می گردد.


وارد شدن قطعه DNA خارجی در یک ناحیه مشخصی از یک کروموزوم کاملاً تصادفی است، بنابراین احتمال این که یک نسخه دیگری روی کروموزوم خواهری و دقیقاً همان ناحیه وارد می شود بسیار نادر است، بنابراین Founder ها عموماً، « همی زیگوت» هستند و نه هتروزیگوت. یکی از نکات مهمی که در خصوص قطعه DNA خارجی برای تزریق به پیش هسته باید یادآور شود این است که تا حد امکان این قطعات باید عاری از توالی های پلاسمیدی و پروکاریوتی باشند که حضور این توالیها در خاموش شدن و عدم بیان DNA خارجی در سلول میزبان بسیار موثر است. همچنین شرایط تزریق DNA اعم از بافر، میزان DNA و خطی یا حلقوی بودن و ... در میزان تولید موثر هستند.


معمولاً حضور DNA خارجی در وسط یک ژن درون زاد توالی های کد کننده ی آن را تخریب کرده و بروز یا عملکرد آن ژن را مختل می کند. به علاوه، ناقلین هدف را می توان به گونه ای طراحی کرد که نوترکیبی همولوگ باعث حذف یک یا چند اگزون از ژن درون زاد گردد. از نوترکیبی همولوگ می توان برای جایگزینی یک ژن طبیعی با ژن دیگر استفاده کرد و در نتیجه نژاد موشی با ژن جایگزین شده knock-in به وجود می آورد.
موش های را می توان برای ارزیابی عواقب بیولوژیک تغییر در یک باز در مقابل حذف یک ژن مورد استفاده قرار داد. اساساً رویکرد knockin را می توان برای جایگزین کردن یک ژن معیوب با ژن سالم نیز انجام داد. در برخی حالات خاص یک ژن متفاوت را می توان با استفاده از استراتژی knockin در یک جایگاه مشخص ژنی قرار داد تا این که همانند موش های ترانس ژنیک معمول در یک جایگاه رندوم باشند. این استراتژی زمانی به کار می رود که نیاز است تا بروز ترانس ژن تحت کنترل توالی های خاصی ازDNA درون زاد نظیر ناحیه پروموتور یا تشدید کننده ی خاص باشد.


جهت دانلود فیلم آموزشی کلیک کنید.

در این حالت، ناقل هدف دارای ژن برون زاد کد کننده ی فرآورده ی مورد نظر و نیز توالی هایی مشابه با ژن درون زاد می باشد که ناحیه ی خاص نوترکیبی را تعیین می کنند. اگرچه استراتژی معمولی داری کاربرد زیادی است اما ایراداتی نیز دارد.

1- جهش در یک ژن در طول تکامل ممکن است با تغییر یافتن بروز سایر فراورده های ژنی جبران شود و در نتیجه عملکرد ژن هدف مختل گردد.


2- در موش های معمولی حذف ژن شده، نمی توان اهمیت یک ژن را فقط در یک بافت یا فقط در یک زمان خاص در حین تکامل به آسانی ارزیابی کرد.


3- ژنی که به عنوان مارکر انتخاب عملکرد به کار می رود به طور دائمی وارد ژنوم حیوان می شود و این تغییر ممکن است اثرات غیر قابل پیش بینی روی فنوتایپ حیوان داشته باشد.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاضل صحرانشین سامانی
تنظیم: مریم فروزان کیا