تبیان، دستیار زندگی
علم و آگاهی اگر همراه با حكم و قضاوت باشد تصدیق نام دارد، سه تصور باید مقدم بر تصدیق باشد نسبتی كه در جمله خبریه است متعلق تصدیق می باشد....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : رضا هاشمی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تصدیق

اهداف كلی:

هدف ار ارائه این مبحث این است كه دانش آموز بتواند:

1- با یكی دیگر از اقسام علم ( تصدیق ) آشنا شود.

2- تصور و تصدیق را باهم مقایسه كند.

3- متعلق تصدیق را بشناسد.

شرح درس:

صدق و صفا

تصدیق علم و اگاهی اگر همراه با حكم و قضاوت باشد، تصدیق نام دارد. به عنوان مثال اگر مثلثی را رسم كنید صورتی از آن در ذهن شما نقش می بندد كه این صورت یعنی علمی كه ما به آن مثلث داریم، ولی چون حكم و قضاوتی را به دنبال ندارد فقط تصور است. اگر از زوایای مثلث آگاه شوید باز هم تصوری در ذهن شما پدید می آید ولی آن هم صرفا یك تصور است. باز اگر یك خط افقی و یك خط عمودی قائم بر آن رسم كنیم، دو زاویه قائمه به وجود می آید؛ در این حال تصور دو خط و دو زاویه در ذهن حاصل می شود. اما این نیز فقط یك تصور است حال اگر این سوال در ذهن شما ایجاد شود كه آیا مجموع زوایای مثلث در مثلث قائم الزاویه با دو قائمه مساوی است؟ این هم یك تصور است و همان طور كه در بخش پیش ذكر شد، جملات سوالی از متعلقات تصور است حال اگر استدلال كنید مجموع زوایای مثلث با آن زاویه قائمه مساوی است، حالت تازه و جدیدی در ذهن شما پدید می آید كه با حالات سابق كه آن ها را تصور نامیدیم متفاوت است. زیرا این حالت ادراكی است كه تصدیق و حكم را به دنبال دارد یعنی زمانی كه گفته می شود مجموع زوایای مثلث با زاویه قائمه برابر است ؛ یا این حكم با جهان خارج مطابق است یا مطابق نیست.  یعنی یا شما این حكم را تصدیق می كنید و می گویید آری این حرف و استدلال درست است یا آن را رد می كنید و می گویید خیر این طور نیست و این استدلال غلط است. پس این قسم از علم كه همراه با حكم است را تصدیق می گوییم.

ما در تصدیق به سه تصور كه باید مقدم بر تصدیق باشند نیازمندیم پستصدیق بدون تصور محال است به مثال های زیر توجه كنید:

1-     زمین كروی است: در این مثال زمین تصور اول است- كروی تصور دوم- ارتباط دادن كروی به زمین تصور سوم می باشد و زمین كروی است تصدیق است.
2-      جیوه فلز است: جیوه( تصور یك )- فلز( تصوردوم )- ربط دادن فلزبودن به جیوه ( تصورسوم )- جیوه فلزاست ( تصدیق )
3-       هر فلزی هادی جریان الكتریسیته است: هرفلزی ( تصور یك )- هادی جریان الكتریسیته ( تصوردو )- ارتباط دادن هادی جریان الكتریسیته بودن به فلز ( تصورسه )- هر فلزی هادی جریان الكتریسیته است ( تصدیق )

متعلق تصدیق:

تصدیق فقط به یك امر واحد تعلق می گیرد، آن هم نسبت جمله خبریه است. مانند این كه گفته شود: ( برف سفید است جمله )، پس اگر جمله به صورت سوالی گفته شود یا همراه شك و تردید باشد متعلق تصدیق نخواهد بود مانند این كه بگوییم: آیا برف سفید است؟ یا این كه بگوییم مریخ مسكونی است. این دو جمله را نمی توان به طور قطعی انكار كرد یا قبول كرد پس حكمی را به دنبال ندارد در نتیجه از متعلقات تصور هستند.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: رضا هاشمی