تنفس(1)

اهداف:

دستگاه تنفسی در انسان به دو قسمت اصلی هدایتی و تنفسی تقسیم می شود. قسمت هدایتی شامل حفره بینی، نازوفارنکس، حنجره، نای، برونش، برونشیول ها و برونشیول های انتهایی می باشد. قسمت تنفسی شامل برونشیول های تنفسی، مجاری آلوئولی، دهلیز و کیسه هوایی است. 

هدف از تنفس تامین اکسیژن برای بافت ها و خارج کردن دی اکسید کربن است. برای انجام این کار تنفس را به چهار قسمت عمده تقسیم می کنند:

ریه ها به عنوان مهم ترین جزء در دستگاه تنفسی به دو طریق بزرگ و کوچک می شوند:

تنفس آرام طبیعی تقریباً به طور کامل به وسیله ی روش اول از دو روش بالا یعنی حرکت دیافراگم به انجام می رسد. انقباض دیافراگم در طی دم سطوح تحتانی ریه ها را به پایین می کشد. سپس در جریان بازدم دیافراگم صرفاً شل می شود و نیروی بازگشت ارتجاعی ریه ها، دیواره ی قفسه ی سینه و ساختارهای شکمی ریه ها را فشرده و کوچک می سازد.

اما در جریان تنفسی شدید نیروهای ارتجاعی آن قدر قدرت ندارند که موجب بازدم سریع مورد نیاز شوند و لذا نیروی اضافی مورد نیاز به طور عمده به وسیله ی انقباض عضلات شکمی تامین می شوند که محتویات شکمی را به طرف بالا به کف دیافراگم می راند.

روش دوم متسع کردن ریه ها بالا بردن دنده ها است. این عمل ریه ها را متسع می کند زیرا دنده ها در وضعیت استراحت طبیعی به طور مایل به سوی پایین کشیده شده اند و به این ترتیب موجب می شوند که استخوان جناغ به طرف عقب یعنی به سوی ستون فقرات برود.

بنابراین عضلاتی که قفسه ی سینه را بالا می برند به عنوان عضلات دمی و عضلاتی که قفسه ی سینه را پایین می برند به عنوان عضلات بازدمی شناخته می شوند.

مهم ترین عضلات که قفسه سینه را بالا می برند عبارتند از عضلات بین دنده ای خارجی که عضلات دیگری نیز به آنها کمک می کنند. اما عضلاتی نظیر عضلات راست شکمی و عضلات بین دنده ای داخلی سبب کشیده شدن قفسه سینه به طرف پایین می شوند.

فیلم

طرح درس 87

توضیح فیلم: انقباض دیافراگم در طی دم سطوح تحتانی ریه ها را به پایین می کشد. سپس در جریان بازدم دیافراگم صرفاً شل می شود و نیروی بازگشت ارتجاعی ریه ها، دیواره ی قفسه ی سینه و ساختارهای شکمی ریه ها را فشرده و کوچک می سازد.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه: فاضل سامانی - تنظیم: داودی