چت و دانش آموزان
وب گردی امروز ولگردی دیروز ...
زمان گذشت و جاروی سیخی مادر که با او تمام خانه را با پشت خمیده جارو میزد جای خودش را به جاروی برقی با دو هزار وات داد و لبخند بر لب مادر نقش بست. تلفن سکهای پدر بزرگ جای خود را به تلفن بی سیم و موبایل داد و پدر بزرگ لبخند زد.
بازی هفت سنگ و گل کوچیک کودک جای خود را با کامپیوتر با وصل اینترنت پر سرعت داد؛ اما کودک لبخند نزد!؟ کودک در دنیای تکنولوژی غرق شد. دیگر در کوچه پس کوچهها ندوید و با اخم پدر و گفتن کلمهی بد ولگردی بسه! ناراحت نشد. چرا که آرام و بی صدا به کنج اتاقی خزید و بدون توبیخ شدن به وب گردی مشغول شد. اما هیچکس نفهمید که کودک در خودش گم شد و دگر لبانش به خنده باز نشد.
چت چیست؟
چت به تاریخچه اینترنت برمی گردد از زمانی که دو کامپیوتر توانستند با هم ارتباط نوشتاری برقرار کنند، یعنی از آغاز دههی هشتاد میلادی.
چت در لغت به معنای گفت و گوهای عامیانه، گپ زدن و دوستانه حرف زدن است. اما در محیط اینترنت نیز معنای این فناوری، گفت و گو در اتاقهای خصوصی یا عمومی است.
اهمیت چت
باید توجه داشت که چت در اصل نه مفید است و نه مضر، بلکه جایی برای ایجاد ارتباطهایی است که میتواند مفید یا مضر باشند. چت دارای مزایایی همچون دسترسی به گروه وسیعی از افراد در یک لحظه، هزینه اندک تماس با دیگران حتی با نقاط بسیار دور دست جهان، امکان ارسال و دریافت فایل، عکس، نامه و صرفه جویی در هزینه و وقت است.اما نباید غافل شد که در دنیای مجازی برخلاف دنیای حقیقی، ممکن است بسیاری از موارد مانند شخصیتها، سنها، تحصیلات، جنسیتها و... مجازی باشد و این عامل خطری جدی برای کسانی است که از این امر غافلند؛ مخصوصاً نوجوانان و دانش آموزان. زیرا فضای مجازی چت رومهای اینترنتی به وسیلهای برای پر کردن اوقات فراغت بعضی از نوجوانان و جوانان مبدل شده که مرزهای تازهای در شکل گیری ارزشها و هویت یابی پیش روی آنان قرار داده است.
کارکرد غالب چت برای کاربران جنبه فراغتی و سرگرم کننده دارد که در اشکال مثبت و منفی تسهیل کننده و جبران کننده نیازهای ارتباطی آنها در دنیای واقعی است. البته با توجه به این که بیشتر کاربران چت رومها را جوانان و نوجوانان ناآشنا به واقعیتهای اجتماعی تشکیل میدهند، افراد سودجو و فرصت طلب، حضور گستردهای در برخی چت رومها دارند و منتظر فرصت هستند تا با اغفال نوجوانان آنها را به بزه کاری سوق دهند. همچنین برخی از چت رومها وجود دارند که رعایت اصول اخلاقی را ملزم نمیدانند، لذا افراد استفاده کننده از این چت رومها دچار فساد اخلاقی و فکری میشوند.
چت و دانش آموزان
استفاده غیرمنطقی از تکنولوژی و ابزارهای نوین برای دانش آموزان میتواند اثرات مخربی داشته و روی قدرت یادگیری و تحصیلات آنان تأثیر گذارد. اینترنت و ورود به چت رومها آن چنان در میان نوجوانان طرفدار پیدا کرده و با خود اعتیاد همراه آورده است که در دانشآموزان مشکلات زیادی درباره تمرکز کردن، توجه کافی به درس، پاسخ ندادن درست به سوالات امتحانی، کپی برداری اطلاعات درسی و وقت کافی صرف درس نکردن، منزوی شدن، گاهی تا ساعتها گرسنگی کشیدن، بی ارتباطی با خانواده و افسردگی را به همراه آورده.
به طور متوسط دانشآموزان بین 1 تا 2 ساعت از اوقات خود را در سایتهای اجتماعی رومها و مانند آن سپری کرده و از این طریق با دوستان خود ارتباط برقرار میکنند. در حال حاضر دانشآموزان اینترنت را به عنوان بزرگترین و بهترین منبع اطلاعاتی میدانند؛ طوری که بیش از 90 درصد از آنها استفاده از اینترنت را به خواندن کتاب ترجیح میدهند.
راه کار برای کمتر استفاده کردن از اینترنت
• استفاده از وسایلی زنگ دار برای نشان دادن مدت زمان اتصال و نصب یک کپی از دستورالعمل فوقالذکر در اتاق دانش آموزان برای این که به آن وفادار بماند.
• در نظر گرفتن پاداشی در ازای کاهش اتصال به اینترنت
• آموزش والدین در مدارس از طریق انجمن اولیاء و مربیان
• کشاندن جوانان به محیطهای انتخابی و جایگزین نمودن لیستی از انتخابهای صحیح
• در نظر گرفتن نظام ارزشی و انگارههای ملی و دینی در تولید محتوای اینترنتی
• برخورد سریع با دانش آموزان مبتلا به فضای مجازی
• برگزاری اردوهای ویژهای برای درمان معتادان اینترنتی با امکانات ویژه، تشکیل جلسات مشاوره، کارگاههای درمانی و تمرینات سخت مشابه با اردوگاههای نظامی بخشی از برنامههای مدارس.
در نهایت باید سعی شود شکاف نسلی بین والدین و فرزندان به حداقل برسد و این در سایه انعطاف پذیری بیشتر والدین است نه نوجوانان. نوجوانان باید ارشاد شوند تا از مخفی چت کردن بپرهیزند و تا حد امکان چت کردن آنها با توجه به شرایط و زمینههای مناسب آن در خانواده صورت گیرد و جنبه آشکار به خود بگیرد. باید به نوجوانان فهماند که بین انواع محیط ها و خطراتی که میتوانند برای آنان داشته باشند، تفاوت قائل شوند و با احتیاط عمل کنند. باید استفاده دانش آموزان از اینترنت در جهت رشد و توسعه فرهنگی خود و کسب دانش و مهارتهای جدید باشد؛ بنابراین وظیفه نظام آموزشی است تا این زمینه را برای دانش آموزان فراهم ساخته و تقویت نماید. از طرفی گرایش به دوست یابی های موقت نظیر توجه به جنس مخالف مهم ترین علت در گرایش دانش آموزان به اینترنت و ورود به چت رومها میباشد. ولی از دیدگاه دانش آموزان احساس تنهایی مهم ترین علت در گرایش آنان و ورودشان به چت است.