ماه رمضان و نقش تربیتی والدین...
احسان با نوازش‌های آرام مادر پلک گشود، نجوای مادر در گوشش پیچید: «پاشو ... مگه نگفته بودی زودتر بیدارت کنم تا با هم دعای سحر رو بخونیم؟» احسان لبه تخت نشست و به این اندیشید که دوست دارد دعای تمام سحرهای ماه مبارک را در اولین سال تکلیفش همراه مادرش بخواند؛ با این فکر به دنبال زمزمه‌ی دعای مادر از جا برخاست.
آری، ماه رمضان بهترین فرصت برای نقش تربیتی والدین است. بهترین فرصت برای پدر و مادرهایی که درباره نحوه تعلیم دادن دین و آموختن ارزش‌های اخلاقی به فرزندانشان می‌اندیشند! حتماً می‌دانید که توجه به عبادت در نوجوانان با زور و اجبار نیست. هر فرد خداوند را پرستیدنی می‌یابد و او را عبادت می‌کند؛ این نوع عبادت با حسی درونی همراه و همیشگی است. اگر می‌خواهید فرزندانتان را به بهترین شکل تربیت کنید، مهم‌ترین چیز اخلاق است؛ یعنی با اخلاقی خوب تربیتی صحیح را به نوجوان آموزش دهید. اما وقتی با زور و اجبار فرزندانتان را به روزه‌داری تشویق کنید، به محض این که از چشم شما دور باشند، عبادت را کنار می‌گذارند.
ماه مبارک بهترین فرصت معنوی برای تربیتی اخلاقی است. نوجوان با دیدن رفتار والدین نسبت به فرائض دینی و پرهیز از سختگیری آنان بدین امر بسیار ریزبین هستند. البته، شروع به تربیت دینی و اخلاقی در سنین پایین بسیار مهم است. در کتاب «فقه الرضا (ع)» که منسوب به امام رضا (ع) است، حدیثی آمده و مرحوم محدث نوری نیز آن را روایت کرده است که امام (ع) از شخصی که در محضرشان بود، پرسیدند: «والدینت زنده‌اند؟» جواب داد: «خیر.» امام پرسیدند: «فرزند داری؟» گفت: «آری.» امام (ع) فرمودند: «به فرزندت نیکی کن تا نیکی به والدینت محسوب شود.» در همین سند آمده است که امام (ع) فرمود: «با فرزندانتان نیکی و خوش رفتاری کنید چرا که آن‌ها فکر می‌کنند این شما هستید که روزی رسانشان هستید.» آن گاه امام (ع) اضافه کردند:« ابرار را از این نظر ابرار نامیده‌اند که به والدین و فرزندانشان نیکی می‌کنند.» (امام رضا، فقه الرضا، صفحه 336)
نقش و اهمیت نماز و دعاها در رشد شخصیت دینی و اخلاقی انسان بر همگان معلوم است. برای عادت دادن به خواندن نماز (مخصوصاً بعد از هفت سالگی) ماه رمضان یکی از بهترین فرصت‌ها می‌باشد. دین اسلام دین رحمت است، اگر می‌خواهید فرزندان را برای عبادت صدا کنید، باید با محبت و نوازش باشد تا خاطرات خوشی از اولین روزه‌داری برای آنان به وجود بیاید. بنابراین، اگر خودتان نمی‌توانید فرزندتان را راهنمایی کنید، او را به جلسات مذهبی ببرید و با کسانی که بیشتر از شما اطلاعات دارند، آشنا سازید. بردن کودکان به چنین جلسات و مساجد، خاطره خوش و لذت معنوی در ذهن آنان برجای خواهد گذاشت.
الگوهای قدرتمند
در نهایت این که بچه‌ها همواره به والدین خود به عنوان الگوهای قدرتمند و قابل پذیرش می‌نگرند، درست است پسر در 15 سالگی و دختر در 9 سالگی به حد تکلیف شرعی می‌رسند، اما نمی‌توان تربیت دینی آنان را تا سن بلوغ به تأخیر انداخت. انسان باید از کودکی به انجام عادات و تکالیف دینی عادت کند تا در سن بلوغ به انجام آن‌ها رغبت داشته باشد.
آموزش مسائل مذهبی و محکم کردن ریشه‌های اعتقادی فرزندان از همان اوان کودکی، حلال بسیاری از تنش‌ها و کشمکش‌های زندگی آتی آن‌ها خواهد بود. درگیری‌های زندگی روزمره این امکان را از ما می‌گیرد که همیشه و در همه جا مراقب فرزندانمان باشیم و به طور کلی چنین روشی در پرورش کودکان و نوجوانان صحیح نیست. در آینده زمانی فرا می‌رسد که کودک قدم از خانه بیرون می نهد و با دشواری‌های زندگی آشنا می شود. اگر فرزند ما توان تفکیک خوب را از بد نداشته باشد و نتواند با ادراکی عمیق و درونی، با ارزش‌هایی که در وجودش تثبیت کرده‌ایم درست را از غلط تشخیص دهد، وظیفه خود را به عنوان والد به خوبی انجام نداده‌ایم.
بنابراین، ماه رمضان را غنیمت شماریم و به عنوان الگوهایی قدرتمند، با اخلاقی نیکو به فرزندمان بیاموزیم پاداش کار خوب، رضایت درونی و باطنی است.
بدانید، تشویق و ترغیب، مۆاخذه و تنبیه چون دو بالی هستند که فرآیند تربیت با آن در مسیر دستیابی به اهداف خود به پرواز در می‌آید تا به مقصد نهایی برسد. اما تنبیهی که باعث پژمردگی گل‌های باغ زندگی نشود. بدیهی است در این ماه عزیز جهت آموزش روزه باید از ترغیب و تشویق به روزه داری و باقی مسائل دینی بیش از ابزار مۆاخذه و تنبیه استفاده گردد.
