نکاتی مهم و کلیدی در تدریس موفق معلمان
معلمان در حالی که به شاگردان در کسب اطلاعات، مهارتها، راههای تفکر و ابراز نظرات خود کمک میکنند، باید به آنان نحوهی یادگیری را نیز درس دهند. چگونگی انجام تدریس اثر بسیاری بر توانایی شاگردان برای آموزش خودشان دارد. معلمان موفق تنها ارائه دهندگان مطالب نیستند بلکه آنان شاگردان خود را به تکالیف شناختی و اجتماعی وادار مینمایند و به آنان چگونگی کسب، ذخیره سازی و پردازش اطلاعات را میآموزند تا چگونگی فراگیری را یاد بگیرند. معلمان موفق منابع را به طور مۆثر به کار میبرند؛ لذا نقش عمده تدریس، خلق یادگیرندگان فعال، خلاق و قدرتمند است.
نکاتی مهم در تدریس موفق معلمان، شامل نکات ذیل میباشد:
- با توکل به پروردگار و نام خدا کلاس را شروع کنید؛ اخلاص در عمل تدریس و تقوا را رعایت نمایید.
- ظاهری منظم داشته باشید و در نظر بگیرید که زیبایی، سادگی است.
- در کارهایتان نظم داشته باشید تا الگویی مناسب برای دانش آموزان باشید.
- زمان هر جلسه تدریس را در نظر داشته باشید تا با کمی یا زیادی وقت مواجه نشوید. وقت کلاس را به مطالب بیهوده و کم فایده صرف نکنید.
- به هنگام درس دادن، نشاط روحی و عاطفی خویش را حفظ نمایید؛ با خوشرویی تدریس کرده و همواره چهره بشّاشی داشته باشید.
- سعه ی صدر داشته باشید و از فضل فروشی بپرهیزید.
- وفای به عهد، خوش قولی و تواضع را از یاد نبرید؛ به هنگام تدریس، آرامش خود را حفظ کنید.
- از قضاوت ناصحیح نسبت به دانش آموزان پرهیز نمایید و اشتباهات خویش را توجیه نکنید.
- از به کار بردن کلمات خارج از نزاکت بپرهیزید و پرگویی نکنید.
- رازدار و محرم اسرار دانش آموزان باشید و از آنان توقعات بیش از اندازه نداشته باشید.
- در تدریس ذوق و سلیقه به کار برید و آرام و شمرده تدریس کنید.
- در املاء کلمات دقت نمایید و کلمات را صحیح روی تابلو بنویسید یا بیان کنید.
- ذوق و استعداد دانش آموزان را شناسایی و هدایت نموده، بین آنان رقابت سالم و مثبت ایجاد کنید.
- در برخوردها عدل و انصاف را رعایت نمایید و به دانش آموزان نگاه یکسان داشته باشید و سخن آنها را بی مورد قطع نکنید.
- کارها و فعالیتهای مربوط به کلاس را بین دانش آموزان تقسیم و به آنان مسئولیت بدهید؛ از تشویق به موقع غافل نشوید.
- پیش از تدریس، شناختی اجمالی از وضعیت، موقعیت وسطح معلومات دانش آموزان به دست آورید. بر موضوعات درسی، تسلط کافی داشته باشید.
- در تدریس از گروه گرایی و بازی استفاده کنید و به سۆالات دانش آموزان با لحن خوب و مناسب پاسخ دهید.
- در افزایش آگاهیها، محتوای علمی و درسی خود بکوشید. مطالعه پیش از تدریس و آمادگی قبلی جهت آموزش داشته باشید.
از ابتکار و خلاقیت در تدریس استفاده کنید؛ از روشهای تدریس و نحوهی به کار گیری آنها آگاه باشید.
- از تجربیات تدریس دیگران استفاده نمایید و در هر درس مطالب تازهای بیان کنید.
- سعی کنید دانش آموزان در ارتباط با درس فعالیت عملی داشته باشند و آنان را نسبت به یادگیری مشتاق نمایید.
- در صورتی که احساس خستگی در چهره دانش آموزان مشاهده نمودید، تدریس را ادامه ندهید.
- درس را مرحله به مرحله تدریس کرده؛ از طرح شبهات و اشکالات بدون جواب بپرهیزید.
- هنگام تدریس، در یک مکان ثابت توقف نکنید؛ از داشتن لحنی یکنواخت و تن صدای ثابت بپرهیزید.
- وقت تدریس از وسائل و امکانات آموزشی موجود حداکثر بهره را ببرید؛ دقت نمایید تمرینها یا مسائل (تکالیف) در حد توان دانش آموزان باشد.
- زمانی که پاسخ بعضی سۆالات را نمیدانید، به راحتی اقرار نمایید که پاسخ را نمیدانم و باید مطالعه کنم.
- تجارب تازه خود را در اختیار دانش آموزان قرار دهید؛ به یاد داشته باشید:« معلم هنرمند کسی است که با ایجاد شرایط و موقعیتهای مناسب آموزشی، خود کمتر تدریس میکند، ولی دانش آموزان بیشتر یاد میگیرند. »
- در آخر جمع بندی درس را فراموش نکنید؛ خلاصهی درس را در انتهای تدریس بازگو نموده و درباره آن از دانش آموزان پرس و جو نمایید.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مریم عرفانیان
تنظیم: مریم فروزان کیا