حضور پر سر و صدای ده‌نمکی در رادیو
گزارشی از حضور پر سر و صدای مسعود ده‌نمکی در برنامه «سینما - صدا»ی جمعه شب؛
به گزارش روزنامه اعتماد مسعود ده نمکی نویسنده و کارگردان فیلم پرفروش «اخراجی ها2» (فروش این فیلم این روزها از مرز پنج میلیارد تومان عبور کرده است) جمعه شب در برنامه «سینما صدا»ی شبکه رادیویی گفت وگو حاضر شد و با دفاع قاطع از فیلم اش، تمام قد مقابل همه منتقدانش ایستاد. گفته ها و دفاعیات ده نمکی در برنامه «سینما صدا» بر این گفته بیشتر منتقدان که «ده نمکی انتقادپذیر نیست» مهر تایید زد.
ده نمکی تا آنجا پیش رفت که فرزاد حسنی مجری برنامه بارها با جمله «امان بدهید» از او خواست فرصتی هم به میهمانان برنامه بدهد.
برنامه با حضور اسماعیل امینی نویسنده و طنزپرداز و کیوان کثیریان روزنامه نگار و منتقد در کنار مسعود ده نمکی آغاز شد. مسعود ده نمکی که همواره و به ویژه این روزها حضور فعالی در مطبوعات دارد در این برنامه نیز مطابق دیگر گفت وگوهایش با رسانه ها به دفاع از سابقه خود پرداخت؛ «سال های پس از جنگ آمدند به جای عکس شهدا تبلیغات شرکت های بزرگ را به در و دیوار شهر زدند.
برخی دیگر از اتفاق های اینچنینی هم افتاد که من به خاطر مبارزه با این شیوه ها نشریه زدم. با هر دو طرف هم می جنگیدم. هم راست و هم چپ.» ده نمکی این حرف را زد و فرزاد حسنی بلافاصله این سوال را مطرح کرد؛
«با این روشی که شما در پیش گرفته بودید باید همه و از جمله روشنفکرها شما را دوست داشته باشند که این گونه نیست.»
پاسخ ده نمکی هم این طور است؛ «آن موقع نقد می کردم اما الان در موضع نقدشدن هستم.» کارگردان «اخراجی ها» و «اخراجی ها2» گفته اش را تکمیل می کند؛
«آن موقع همه فیلم «خانه یی روی آب» را به خاطر برخی مسائل نقد کردند جز در «صبح دوکوهه». بعدها هم مطالبی درباره اکبر گنجی نوشتم که دادگاهی اش هم کردند. البته او هم پاسخی برایم ارسال کرد و به من گفت؛
«بیشتر به درد کله پزی می خوری تا روزنامه نگاری.» من هم همان را تیتر کردم.» فرزاد حسنی پرسش قبلی را به نوعی دیگر تکرار می کند؛ «آیا شما الان میان روشنفکرها محبوب هستید.»
پاسخ ده نمکی فقط یک جمله است؛ «اصلاً برایم مهم نیست.» این بحث همین جا تمام می شود تا حرف ها در محور فیلم «اخراجی ها 2» ادامه یابد.
کیوان کثیریان با گفتن این جمله که «به دغدغه های آقای ده نمکی احترام می گذارم» می خواهد انتقاد خود را از فیلم شروع کند که ده نمکی به میان حرف هایش می رود؛
«از همه می خواهم جنگ را برای من تعریف نکنند. من می دانم در جنگ چه ها گذشته است؛ این فیلم را هم ساخته ام تا کسانی که جنگ را ندیده اند به آن علاقه مند شوند. یک عده بچه بسیجی هم می گویند فیلم من اهانت به جبهه و جنگ است که من باور ندارم.»
کثیریان پاسخ می دهد؛ «جناب ده نمکی حضور فیزیکی در جنگ به معنای آن نیست که کسی مدعی اش شود. همان طور که انتظار دارید همه از فیلم شما درست انتقاد کنند خودتان هم نباید غیرمنطقی رفتار کنید.» سخنگاه بعدی درباره لمپنیسم است.
ده نمکی می خواهد تا کسی مفهوم لمپنیسم را برای او تعریف کند. فرزاد حسنی هم از ژنده پوشی قرن هفدهم تا «لمپنیسم پرولتاریا» مطرح شده در کتاب کارل مارکس شروع می کند به تعریف این مفهوم در ایران می رسد؛ «لمپنیسم در ایران به قشر دون پایه و سلوکی که خاصه در دوران پهلوی مثل کلاه مخملی ها رخ داد، اطلاق می شود.»
اسماعیل امینی هم در پی حرف های فرزاد حسنی موضوعی را مطرح می کند که واکنش تند ده نمکی را برمی انگیزد. امینی می گوید؛ «ده نمکی در فیلم با مخاطب عام حرف می زند و اینجاست که از تمام چیزهایی که برای ما به عنوان تربیت خانوادگی مطرح است، عبور می کند.
ده نمکی با این شیوه دنبال مخاطب می دود تا از او خنده بگیرد و این یعنی نوعی باج دادن به تماشاچی.» ده نمکی در پاسخ به امینی مدعی می شود همه طنزهای به کار رفته در «اخراجی ها 2» کلامی و برپایه تفکر و اندیشه نوشته شده است و معنی آن باج دادن به مخاطب نیست؛
«اصلاً کارگردان دوست داشته برخی آدم ها را ساده نشان دهد. تعیین و تشخیص این ملاک هم برعهده کارگردان است. ضمن اینکه مخاطب من مردم است نه چند روزنامه نگار. اگر هم کسی موافق اندیشه های من در این فیلم نیست برود و فیلم دلخواه خودش را بسازد.»
مسعود فراستی که از معدود منتقدان حامی فیلم ده نمکی است، روی خط می آید و حدود 15 دقیقه از فیلم تعریف و تمجید می کند. اما در حالی که حضور منتقدان همواره در برنامه فرزاد حسنی چشمگیرتر از موافقان بوده،
در این برنامه فقط یک نفر به عنوان منتقد روی خط برنامه آمد. حسین معززی نیا در آخر برنامه و در فرصت کوتاه پنج دقیقه یی به انتقاد از دیدگاه کلی ده نمکی در فیلم می پردازد؛
«فیلم شما غلط تکنیکی ندارد. مشکل من با لحن ارائه دیدگاه شما است که نشان از تناقضی است که در فیلمفارسی ها بوده است.» ده نمکی این نقد را هم نمی پذیرد.
تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی
