آذربایجان غربی را بهتر بشناسیم(2)

(سردشت، سلماس، شاهین دژ، ماکو، مهاباد، میاندوآب، نقده)

سردشت

شهرستان سردشت در منتهی الیه جنوب غربی آذربایجان غربی قرار دارد. این شهرستان از شمال به شهرستان پیرانشهر، از جنوب به استان کردستان، از شرق به شهرستان مهاباد و استان کردستان و از غرب به مرز ایران و عراق محدود است.

این شهرستان دارای 1406 کیلومتر مربع مساحت، دو بخش و یک شهر است. فاصله این شهرستان تا مرکز استان دویست و چهل و چهار کیلومتر فاصله دارد.

مراکز دیدنی: آبشار شلماش، چشمه گراوان، پل قلاتاسیان، قلعه ربط، حمام قدیمی، تپه ربط و...

سلماس

شهرستان سلماس در شمال غربی ایران و در مرز ایران و ترکیه قرار دارد. این شهرستان از شمال به شهرستان خوی، از جنوب به شهرستان ارومیه، از شرق به دریاچه ارومیه و از غرب به مرز ایران و ترکیه محدود است.

این شهرستان با 2541 کیلومتر مربع وسعت دارای دو بخش و دو شهر است. فاصله این شهرستان تا مرکز استان نود و یک کیلومتر است.

مراکز دیدنی: حجاری های مربوط به دوره ساسانی در کوه پیرچاووش (خان تختی)، دخمه سنگی قارنی یاریخ، دخمه هدر، امامزاده برگشاد، تپه مغانجوق (هزار دوم ق. م) آب گرم ایستی سوء تپه اهرنجان، تپه هفتوان، کلیسای هفتوان، بقایای تیاتر هفتوان، کلیسای مارگیورکیس خسرو آباد، کلیسای درشک، کلیسای قزلجه، دخمه خان تختی، چهل پله کوه پیر چاووش، امامزاده تازه شهر کلیسای مارگیو گیز خسروآباد، کلیسای ملحم، کلیسای سرنق، سد شاه عباسی سلماس (تازه شهر)، تپه حمزه کندی، گوورچین قلعه، چشمه صدقیان، کلیسای سنت جرج و ...

شاهین دژ (صایین دژ)

شهرستان شاهین دژ از شمال به استان آذربایجان شرقی، از جنوب به استان کردستان، از شرق به شهرستان تکاب و از غرب به شهرستان بوکان محدود می شود.

شاهین دژ در منطقه ای ییلاقی و کشاورزی واقع شده و قسمت شرقی آن محل چرای دام های عشایر کوچ نشین است. این شهرستان 2907 کیلومتر مربع مساحت دارد و دارای دو بخش و یک شهر است. فاصله این شهرستان  تا مرکز استان دویست و بیست و هفت کیلومتر فاصله دارد.

مراکز دیدنی: دخمه بی بی کند، گرد تپه، چال تپه، حمام قدیمی و ...

ماکو

شهرستان ماکو در انتهای شمال غربی ایران –  در مرز ترکیه و جمهوری آذربایجان- قرار دارد. این شهرستان از شمال به رود " قره سو" و کشور ترکیه، از شرق به رود "ارس" جمهوری آذربایجان، از جنوب به شهرستان خوی و از غرب به کشور ترکیه محدود است.

ماکو شامل سه بخش "پلدشت"، "شوط" و " مرکزی" است. این شهرستان 6089 کیلومتر مربع مساحت دارد و فاصله این شهرستان تا مرکز استان دویست و هفتاد و شش کیلومتر است.

مراکز دیدنی: کاخ موزه باغچه جوق، عمارت کلاه فرنگی، ساختمان بانک ملی، ساختمان شهربانی، پل پنج چشمه، حمام تاریخی ماکو، کلیسای سنت استپانوس، کلیسای سورپ گیورگ، کلیسای جرجیس، گورستان پیراحمد کندی، تپه ما قبل تاریخ خلیل آباد، پل کشمش تپه، پل مرادی، پل قلعه جوق، کلیسای دره شام، کلیسای ننه مریم، برج و باروری کتیبه ساری قبه (معروف به قلعه قبان)، صخره جداقیه، قلعه راوز، قلعه سیاه، چشمه معدنی عرب دیزج، آبگرم شوطاآباد، آبگرم باش کندی، شکارگاه آغ گل، آبشار قلعه جوق، تالاب های آغ گل، عشق آباد و...

مهاباد

شهرستان مهاباد با مساحتی حدود 2620 کیلومتر مربع در ناحیه ای کوهستانی و جنگلی در جنوب این استان قرار دارد. این شهرستان از شمال به شهرستان میاندوآب، از جنوب به استان کردستان، از شرق به شهرستان بوکان و از غرب به شهرستان های نقده و پیرانشهر محدود است.

مساحت این شهرستان 2620 کیلومتر مربع است. این شهرستان از دو بخش و یک شهر تشکیل شده است و تا مرکز استان صد و نوزده کیلومتر فاصله دارد. آب و هوای شهرستان مهاباد بر حسب پستی و بلندی متغییر است. در قسمت های کوهستانی سردسیر و ییلاقی است و قسمت های جلگه و جنگلی متعدل است. هوای مهاباد در تابستان ها گرم است و زمستان های سرد  و پر برفی دارد.

مراکز دیدنی : مسجد جامع مهاباد، مقبره بداق سلطان، دخمه مادی فخریگاه، غارسهولان، دریاچه پشت سد مهاباد، شهر مادی اندر قاش، مدرسه شاه سلیمان، دژ مادی قلات شاه، غارهای بورینک بزرگ و کوچک، غار راکاد، برده مامور، کهنه قلعه، برده کنته، کتیبه برده روخاو (سنگریزان)، برده سور(پل سرخ)، مزگویی سور(مسجد سرخ)، پل ممیند و ...

میاندوآب

شهرستان میاندوآب در منتهی الیه جنوب شرقی آذربایجان غربی واقع است. این شهرستان از شمال به استان آذربایجان شرقی و دریاچه ارومیه، از جنوب به استان کردستان، از شرق به استان زنجان و از غرب به شهرستان مهاباد محدود است.

مساحت این شهرستان 1534 کیلومتر مربع و دارای دو بخش و دوشهر است. فاصله این شهرستان تا مرکز استان صد و شصت و شش کیلومتر است. هوای این شهرستان در قسمت های کوهستانی سردسیر و ییلاقی است و در قسمت های جلگه و جنگلی معتدل است. هوای آن در تابستان ها گرم و در زمستان ها سرد است.

مراکز دیدنی: تالاب قره گل و یسریل آباد، داش تپه، پل حاج رسول، موزه میاندوآب، مسجد طاق، گوگ تپه و ...

نقده

شهرستان نقده در جنوب آذربایجان غربی از شمال به شهرستان ارومیه، از شرق به دریاچه ارومیه و شهرستان های مهاباد و میاندوآب، از جنوب به شهرستان پیرانشهر و از غرب به مرز ایران و عراق محدود است.

مساحت این شهرستان 2210 کیلومتر مربع و دارای دو بخش و سه شهر است. فاصله این شهرستان تا مرکز استان یک صد کیلومتر فاصله دارد. آب وهوای این شهرستان به علت مجاورت با دریاچه ارومیه معتدل و مرطوب است.

مراکز دیدنی: تپه حسنلو، موزه نقده، تومولوس، (نیمه هزاره اول ق.م) دژ باستانی قلاب گاه، تالاب های شیطان و یاد گارلو، غارهای زندان و بابا حسن، تپه حاجی فیروز، دریاچه سد حسنلو، تپه پیزدلی، عقرب تپه، تپه دالما و ...

منبع: میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی

تهیه و تنظیم: زهره پری نوش