تبیان، دستیار زندگی
علامه حلی به خواست خدا آنقدر كتاب نوشته كه اگر به روزهای عمرش تقسیم كنی روزی یك دفترچه می‌شود. در این نوشتار شما فهرست آثارآن بزرگ را بر اساس دسته بندی موضوعی خواهید دید....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

طبقه بندی موضوعی آثار علامه حلی

كتابخانه

تدریس و تالیف هر یک فضیلت بسیار مهمی برای رادمردان عرصه دانش ‍ است و علامه شخصیتی بود که در این دو جنبه از دیگر محققان و دانشوران پیشی گرفت و سرآمد روزگار شد. چنانکه گفته‌اند: علامه حلی زمانی از نوشتن کتابهای حکمت و کلام فارغ شد و به تالیف کتابهای فقهی پرداخت که از عمر مبارکش بیش از 26 سال نگذشته بود.

او در رشته های گوناگون علوم کتابهای زیادی دارد که اگر در مجموعه ای جمع آوری شود دایرة المعارف و کتابخانه بسیار ارزشمندی خواهد شد. یکی از دانشمندان می‌نویسد: اگر به نوشته‌های علامه دقت کنید پی خواهید برد که این مرد از طرف خداوند تایید شده است، بلکه نشانه‌ای از نشانه‌های خداست. چنانچه نوشته‌های وی بر ایام عمرش - از ولادت تا وفات - تقسیم شود سهم هر روز یک دفترچه بزرگ می شود.

الف - آثار فقهی

منتهی المطلب فی تحقیق المذهب ،

تلخیص المرام فی معرفه الاحکام ،

غایه الاحکام فی تصحیح تلخیص المرام ،

تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه ،

مختلف الشیعه فی احکام الشرعیه ،

تبصره المتعلمین فی احکام الدین ،

تذکره الفقها، ارشاد الاذهان فی احکام الایمان ،

قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام ،

مدارک الاحکام ،

نهایه الاحکام فی معرفه الاحکام ،

المنهاج فی مناسک الحاج ،

تسبیل الاذهان الی احکام الایمان ،

تسلیک الافهام فی معرفه الاحکام ،

تنقیح قواعد الدین ،

تذهیب النفس فی معرفه المذاهب الخمس ،

المعتمد فی الفقه ،

رساله فی واجبات الحج و ارکانه

رساله فی واجبات الوضو و الصلوه .

ب - آثار اصولی

النکه البدیعه فی تحریر الذریعه ،

غایه الوصول و ایضاح السبل ،

مبادی الوصول الی یعلم الاصول ،

تهذیب الوصول الی علم الاصول ،

نهایه الوصول الی علم الاصول ،

نه الوصول الی علم الاصول ،

منتهی الوصول الی علمی الکلام و الاصول .

ج - آثار کلامی و اعتقادی

منهاج الیقین ،

کشف المراد،

انوار الملکوت فی شرح الیاقوت ،

نظم البراهین فی اصول الدین ،

معارج الفهم ،

الابحاث المفیده فی تحصیل العقیده ،

کشف الفوائد فی شرح قواعد العقائد، مقصد الواصلین ،

تسلیک النفس الی حظیره القدس ،

نهج المسترشدین ،

مناهج الهدآیه و معارج الدرآیه ،

منهاج الکرامه ، نهایه المرام ،

نهج الحق و کشف الصدق ،

الالفین ،

باب حادی عشر،

اربعون مساله ،

رساله فی خلق الاعمال ،

استقصا النظر، الخلاصه ،

رساله السعدیه ،

رساله واجب الاعتقاد،

اثبات الرجعه ،

الایمان ،

رساله فی جواب سئوالین ،

کشف الیقین فی فضائل امیر المومنین علیه السلام ،

جواهر المطاب ،

التناسب بین الاشعریه و فرق السوفسطائیه

المبحاث السنیه و المعارضات النصریه ،

مرثیه الحسین علیه السلام .

د - آثار حدیثی

استقصا الاعتبار فی تحقیق معانی الاخبار،

مصابیح الانوار،

الدرر و المرجان فی الاحادیث الصحاح و الحاسن ،

نهج الوضاح فی الاحادیث الصحاح ،

جامع الاخبار،

شرح الکلمات الخمس لامیرالمومنین علیه السلام ،

مختصر شرح نهج البلاغه ،

شرح حدیث قدسی .

ه ‍- آثار رجالی

خلاصه الاقوال فی معرفه الرجال ،

کشف المقال فی معرفه الرجال ،

ایضاح الاشتباه .

و - آثار تفسیری

نهج الایمان فی تفسیر القرآن ،

القول الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز

ایضاح مخالفه السنه .

ز - آثار فلسفی و منطقی

القواعد و المقاصد،

الاسرار الخفیه ،

کاشف الاستار،

الدر المکنون ،

المقامات ،

حل المشکلات ،

ایضاح التلبیس ،

الجوهر النضید،

ایضاح المقاصد،

نهج العرفان ،

کشف الخفا من کتاب الشفا،

مراصد التدقیق و مقاصد التحقیق ،

المحاکمات بین شراح الاشارت ،

ایضاح المعضلات من شرح الاشارات ،

نور المشرق فی علم المنطق ،

الاشارات الی معانی الاشارات ،

بسط الاشارت ،

تحریر الابحاث فی معرفه العلوم الثلاثه ،

تحصیل الملخص ،

التعلیم التام ،

شرح القانون ،

شرح حکمه الاشراق ،

القواعد الجلیه .

ح - آثار ارزنده در زمینه دعا

الادعیه الفاخره المنقوله عن الائمه الطاهره

منهاج الصلاح فی اختصار المصباح .

ط - آثار ادبی

کشف المکنون من کتاب القانون ،

بسط الکافیه ،

المقاصد الوافیه بفوائد القانون و الکافیه ،

المطالب العلیه ،

لب الحمکه ،

و اشعار در موضوعات مختلف و قصیده ای بلند درباره دانش و مال .

ی - دیگر آثار

آداب البحث ،

جوابات المسائل المهنائیه الاولی ،

جوابات المسائل المهنائیه الثانیه ،

جواب السوال عن حکمه النسخ ،

اجازه نقل حدیث به بنی زهره حلبی ،

اجازه نقل حدیث به قطب الدین رازی در ورامین ،

اجازه نقل حدیث به مولا تاج الدین رازی در سلطانیه ،

دو جازه نقل حدیث به سید مهنا بن سنان مدنی در حله ،

اجازات متعدد به شاگردان و دیگر فقها،

وصیتنامه ،

الغریه ،

مسائل سید علاالدین .