چقدر توسعه یافته ایم؟

در دنیا بیش از دویست کشور  وجود دارد که به سه دسته عمده تقسیم می شوند: بعضی از آنها را توسعه یافته قلمداد می کنیم، برخی را در حال توسعه و برخی را عقب مانده که امروزه از واژه کمتر توسعه یافته به جای عقب مانده استفاده می شود. اما چه ملاکی برای این تقسیم بندی ها وجود دارد؟ آیا شاخص یا شاخصهای وجود دارد که بر اساس آن خود را با سایر کشورهای دنیا مقایسه کنیم؟

شاخص توسعه انسانی

دفتر توسعه سازمان ملل متحد هر سال شاخصی را که به شاخص توسعه انسانی مشهور است و با HDI )human Development Index) نشان داده می شود منتشر می سازد. این شاخص تقریبا بسیار جامع است و موارد فراوانی را در بر می گیرد. در این شاخص عوامل اقتصادی مانند درآمد سرانه، میزان تولید ناخالص داخلی، ضریب جینی که به بررسی میزان برابری و نابرابری اقتصادی می پردازد؛عوامل پزشکی مانند تعداد پزشک، میزان مرگ و میر مادران و نوزادان، امید به زندگی، سوء تغذیه؛ عوامل بهداشتی مثل میزان گسترش ایدز، تعداد سیگاریها، میزان دسترسی به آّب سالم یا شبکه های فاضلاب؛ عوامل فرهنگی مثل سطح سواد، میزان پیشرفت آموزشی، ؛ عوامل سیاسی مثل آزادی مطبوعات؛ عوامل حقوقی مثل حقوق بشر؛ عوامل زیست محیطی مثل میزان آلودگی ها عوامل ارتباطی مانند میزان دسترسی به اینترنت و تلفنهای ثابت و همراه؛ و... همه و همه سنجیده می شوند و نهایتا از بر آیند همه اینها عددی بین صفر تا یک به دست می آید که نشان دهنده میزان توسعه یافتگی هر کشوری است.

گزارش توسعه انسانی سال 2008 سازمان ملل چندی پیش انتشار یافت که این گزارش بر اساس آمارهای سال 2006 (1385) می باشد. ارزش شاخص توسعه انسانی ایران كه در سال گذشته 0.759 از یك بوده است، در گزارش سال جاری با 0.018 افزایش به شاخص 0.777 از یک رسید. سال گذشته ایران رتبه 94مین کشور توسعه یافته را به خود اختصاص داده بود که با این افزایش شاخص به رتبه 84مین کشور توسعه یافته دست یافته است.

در گزارش سال جاری میلادی از 10 کشور اردن، چین، گرانادا، تونس، فیجی، بلیز، ساموئا، سورینام، جمهوری دومینیكن و فیلیپین پیشی گرفته و جزء كشورهای توسعه انسانی متوسط قرار گرفته است. این به این معناست که میزان رشد مجموع عوامل پیش گفته در ایران از میزان رشد این عوامل در این ده کشور بیشتر بوده است.

در گزارش توسعه انسانی سال جاری میلادی، ایسلند همانند سال گذشته در رتبه نخست ایستاد و كشورهای نروژ، كانادا، استرالیا، ایرلند، هلند، سوئد، ژاپن، لوكزامبورگ و سوئیس رتبه های دوم تا دهم را به خود اختصاص دادند.

روند رو به رشد ایران:

ایران در سال 1357 که انفلاب به پیروزی رسید با ارزش شاخص 0.559 رتبه 110 را در دنیا به خود اختصاص داده بود. اکنون ایران با 0.218 افزایش به شاخص 0.777 دست یافته و توانسته به رتبه 84 دست یابد. اگر چه این رتبه برای ایران و ملت ایران رتبه مطلوبی محسوب نمی شود اما به حول و قوه الهی ایران روند رو به رشدی را در پیش دارد و ان شا الله به افق چشم انداز بیست ساله که تبدیل شدن ایران به اولین قدرت توسعه یافته منطقه است خواهیم رسید.