انواع بازی و پوشاک در استان قزوین
چوب جنگ
در بیشتر روستاهای استان قزوین، یکی از سرگرمی های جوانان در روز عروسی «چوب جنگ» است. جوانان چوب به دست می رقصند و به طور نمایشی به مبارزه با یکدیگر می پردازند.
کُشتی پهلو به پهلو
این نوع کُشتی که از قدیمی ترین انواع کُشتی است، در مراسم عروسی انجام می شود: دو نفر پهلوی هم به پشت می خوابند و پاهای خود را (دو پای مخالفی که در کنار یکدیگر است) به هم گره زده و شروع به زور آزمایی می کنند. شخصی که قوی تر است، پای رقیب خود را زودتر از زمین بلند کرده و حریف خود را از جا حرکت می دهد. متأسفانه این کشتی امروزه به فراموشی سپرده شده است.
پوشاک
با توجه به تنوع فرهنگی این استان، هر گروه از مردم بسته به وضعیت فرهنگی خود از پوشش خاصی استفاده می کردند. البته شرایط اقلیمی و آب و هوایی در نوع این پوشش نقش بسزایی داشته است.
پوشاک مردان: استفاده از کلاه در گذشته بین مردان بسیار متداول بود و هر شخص به فراخور شغل و نیز وضعیت اقتصادی خود از یک نوع کلاه استفاده می کرد.
پیراهن ها: معمولاً به رنگ سفید و ساده و تکمه یقه آن بر شانه چپ بسته می شد و در میان سینه چپ، از شانه تا زیر سینه، چاکی داشت. پس از آن پیراهن هایی با یقه های بلند به نام یقه «قزاقی» متداول شد و سپس یقه «ملایی» جای آن را گرفت. یکی دیگر از تن پوش های مردان قزوینی «ارخالق» بود. ارخالق پیراهن جلو باز بسیار بلندی بود که تا انتهای پا می رسید و یقه آن ایستاده بود. در ناحیه کمر تنگ و دامن آن بسیار گشاد بود و در دو پهلو، دو چاک بلند تا کمر داشت.
شلوار: افراد کم درآمد، از جنس کرباس و به رنگ آبی یا مشکی بود. این شلوارها بلند و گشاد و در لیفه آن بند بود. بند تنبان از نخ پنبه بافته می شد. اشخاص اعیان شلوارهای دکمه دار می پوشیدند.
پاپوش: پاپوش اغلب مردان در گذشته گیوه بود. این گیوه ها «جوراب» و «آجیده» نامیده می شد و در فصل تابستان مورد استفاده قرار می گرفت. اشخاص اعیان گیوه های بسیار ظریف و مرغوب تری می پوشیدند که به گیوه «ملکی» معروف بود.
پوشاک زنان: در گذشته زنان قزوینی زیر پیراهن خود «شلیته» می پوشیدند. به طوری که شلیته به اندازه یک وجب و یا حتی کمتر از دامن آنها بیرون می آمد. جنس پارچه آن اغلب ململ، چیت و کرباس بود و در انواع ساده، گل دار و یا مشکی انتخاب می شد. جوانان اغلب روی شلیته های خود را با نخ های رنگی گلدوزی می کردند. شلیته گلدار جوانان دارای سجاف پهن بود. برخی دیگر از شلیته ها به جای سجاف لیفه داشت. شلیته لیفه دار از پارچه ضخیم و سنگین مانند مخمل، ترمه، تافته ابریشمی و ... دوخته شد.
معمولاً قسمت پایین شلیته را با دست دوخته و آن را به حالت تزیینی در می آوردند که به آن «دالبر» و «دندان موشی» می گفتند.
«یل» یا «نیم تنه» قزوینی که حدوداً صد سال پیش در بین اعیان متداول بود، از پارچه ترمه با آستری از پارچه تافته کرم رنگ تهیه می شد. در قسمت جلوی آن، هجده دکمه فلزی پی در پی می دوختند.
زنان در زیر شلیته های خود شلوارهای مشکی می پوشیدند، دمپای این شلوارها تنگ و بالای آن گشاد بود و آنها با بند تنبان می بستند.
پاپوش زنان نیز به فراخور وضع مالی خانواده، دارای انواع مختلف بود. در تابستان گیوه های ظریف می پوشیدند. زنان اعیان نیز از کفش های چرمی مدل روز استفاده می کردند.
سایر پوشش های مورد استفاده زنان این منطقه عبارت بود از: کویینگ، جومه، کراس، شگ، کول چوقا، قرقره تمبون، اوزون تنبون و ...
منبع: میراث فرهنگی استان قزوین
زهره پری نوش - سایت تبیان
