حجاب و صدا و سیما (2)

در ادامه مطلب حجاب و صدا و سیما (1) که پیشتر تقدیمتان شد ، مطلب زیر را با هم می خوانیم

تخریب نقش‌های تاثیرگذار و محبوب توسط صاحبان‌ نقش‌ها

در رسانه‌های دیداری کشورمان، هر چند وقت یک‌بار شاهد شهرت چشم‌گیر بازیگرانی می‌شویم که اغلب نه به واسطه هنر بازیگری، بلکه به سبب بازی در فیلم‌های کم مایه و مبتذل به مهره‌های اصلی سینما و گزینه‌های دائمی فیلم‌سازان تبدیل می‌شوند؛ بازیگرانی که گویی هیچ هویتی ندارند، هیچ گونه محدودیتی را برای خود قائل نیستند و پوشش و رفتارشان دستمایه خواست فیلم‌سازان است. در فیلمی با پوشش چادر و نقاب حاضر می‌شوند و در فیلمی دیگر با لباس اسپرت و روسری کوتاه و ... در صورتی که اگر بازیگر دارای تعهد دینی باشد، از پذیرفتن نقش‌های نامناسب با شأن خود پرهیز می‌کند و هویت خویش را فدای شهرت نمی‌سازد. وجود این گونه افراد در سینمای ایران، خطری جدی برای مخاطبان جوان است که با الگو قرار دادن ایشان از هویت اصلی خود دور مانده، به کج راهه می‌روند.

تأثیر بازیگر بر احساسات جامعه را نمی‌توان انکار کرد. اثر مرگ بازیگر سریال نرگس (پونک گلدره) بر مردم شاهدی بر این مدعا به شمار می‌آید. تأثیر رفتارها و حتی کلام بازیگران بر مخاطب نیز امری تجربه شده است. پخش تصاویر بازیگران با پوشش‌های نامناسب و یا بدون حجاب، در حقیقت شخصیتی را که ایفای آن نقش را بر عهده داشته، در ذهن مخاطب تخریب می‌کند.

لازم است برای ایفای نقش‌های کلیدی فیلم‌ها و سریال‌ها که بر روحیه و عواطف مردم، تأثیرگذارند، از بازیگرانی بدون سابقه منفی در اذهان عمومی و یا افرادی متناسب با روحیات نقش، دعوت به همکاری شود. استفاده از بازیگری کاملاً غریبه برای ایفای نقش اول زن در سریال «مریم مقدس» و یا بازیگر نقش قطام در سریال «امام علی (ع)» و تأثیر ویژه آن بر روی مخاطبان، تجربه‌ای از این جنس است.

یکپارچه نبودن حضور چادر در سریال‌ها و تولیدات تلویزیونی

یکپارچه نبودن حضور چادر در برنامه‌های تلویزیونی، سبب سرگردانی مخاطب در مورد ضرورت و اهمیت آن می‌شود. مجریان برخی از برنامه‌ها با پوشش چادر و برخی دیگر با پوشش‌های رنگارنگ حاضر می‌شوند. این در حالی است که مساله درباره مردان متفاوت بوده، گویا پوشیدن کت و شلوار به عنوان لباسی مشترک میان گویندگان پخش‌های خبری و اغلب برنامه‌های تلویزیونی رایج است. چنانچه فرم مناسبی از پوشش چادر با طراحی شایسته، برای مجریان زن بخش‌های گوناگون به صورت همسان در نظر گرفته شود، می‌توان غیرمستقیم و با تکیه بر تصویر، چادر را با نگاه مخاطب گره زد و شاهد رواج آن در میان زنان بود.

نمایش مردان برهنه

رعایت حجاب و حفظ عفاف منحصر به زنان نیست و مردان را نیز در برمی‌گیرد؛ ولی متاسفانه در بزخی فیلم‌ها، تصاویری از مردان پخش می‌شود که عفت جامعه را لکه‌دار می‌کند.

راهکارهای پیشنهادی برای ترویج فرهنگ حجاب از طریق رسانه‌ای دیداری

ترویج حجاب در میان کودکان

ترویج حجاب باید از برنامه‌های کودک آغاز شود. همان‌گونه که نمایش روابط دوستانه دختر و پسر در برنامه‌های کودک، تبلیغات  و ... بر ذهن کودک تاثیرگذار است، نشان دادن نزدیکی دختران با حجاب به خدا و علاقه‌مندی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به ایشان، از طریق ساخت کارتون و برنامه‌های کودک، می‌تواند در روحیه و تصمیم‌گیری او برای انتخاب پوشش آینده‌اش تاثیرگذار باشد. گاهی دختران 9 و 10 ساله همانند کودکان کوچک‌تر بدون پوشش در برنامه‌های زنده تلویزیونی حاضر می‌شوند!

تبیین فلسفه حجاب با حضور کارشنانسان دینی

تاکنون هیچ‌گونه برنامه‌ای در زمینه تبیین «فلسفه حجاب» و چرایی و حدود آن، از سوی صدا و سیما اجرایی نشده است. این در حالی است که براساس بررسی‌های، نوع پوشش و ظاهر افراد و رفتارهای خارج از عرف دینی ایشان به دلیل ناآگاهی و عدم شناخت مسائل اسلامی بوده  و بی‌گمان، تلویزیون بهترین وسیله برای تفهیم این مسائل به شمار می‌آید.

ارائه الگوهای پوششی مناسب

رسانه‌های تصویری، باید با رعایت موازین اسلامی در تهیه و پخش برنامه‌های خود، افزون بر نوع پوشش به انتخاب رنگ‌ نیز توجه داشته باشند. بی‌شک، مجری تلویزیونی که طی اجرای برنامه یک ساعته، 10 لباس با مدل‌های و رنگ‌های گوناگون بر تن می‌کند، نه تنها هیچ‌ نیازی از مخاطب را با این عمل برطرف نمی‌کند، بلکه سبب تشدید روحیه اسراف و تجمل‌گرایی در وی می‌شود.

استفاده از ظرفیت‌های رسانه در تبیین آفت‌های فردی و اجتماعی بی‌حجابی

اگر صدا و سیما با استفاده از ظرفیت‌های گسترده رسانه‌ای، به انعکاس خطرها و آفت‌های رواج بی‌حجابی برای فرد و اجتماع و نیز مصونیت حاصل از بهره‌مندی حجاب بپردازد، در مدتی کوتاه می‌توان فرهنگ حجاب را نهادینه کرد، به گونه‌ای که فقط تعدادی انگشت شمار، به حجاب بی‌توجه باشند. تشریح رابطه متقابل دوری زنان از حجاب و عفاف و افزایش آمار جرم و جنایت در جامعه و نیز تأثیر بی‌عفتی و بی‌حجابی در شدت یافتن بحران‌های روحی و اختلاف‌های خانوادگی می‌تواند تا حدّی چشم‌گیر، میزان گرایش به بی‌حجابی را کاهش دهد.

معرفی حجاب به عنوان شاخصه هویت ملی و مذهبی زن مسلمان ایران

سیره عملی بانوان نمونه اسلام به ویژه حضرت فاطمه زهرا(س) و حضرت زینب کبری(س)، الگوی رفتاری مناسبی را در اختیار زنان مسلمان قرار می‌دهد تا با تکیه بر عملکرد و فرمایشات گهربار این بزرگواران، به حقیقت ححاب پی برده، آن را پیشه خود سازند. بررسی پوشش این دو گوهر گرانقدر در مقابل نامحرم به عنوان شاخصه هویت دینی زن مسلمان در کنار تبیین پوشش زن ایرانی در طول تاریخ به عنوان شاخصه هویت ملی زن ایرانی، می‌تواند نقش‌پذیری جوانان از هویت بیگانگان را کاهش دهد.

تحلیل رخدادهای جهانی درباره حجاب

هر روزه شاهد پخش خبرهای متعددی از گوشه و کنار جهان درباره مخالفت‌های غرب با مظاهر دینی مسلمین و به ویژه حجاب هستیم. اخراج گویندگان محجبه از شبکه‌های تلویویزنی و ممنوعیت حجاب در کشورهای اروپایی مانند فرانسه و حتی آسیایی نظیر ترکیه در زمره این اقدامات است. ضرورت دارد صدا و سیمای جمهوری‌اسلامی ایران به اعلام خبر این وقایع دنباله‌دار و هدفمند، بسنده نکند، بلکه با واکنش به موقع از طریق برنامه‌سازی سریع و مناسب، تهیه گزارش و تشکیل نشست‌های تحلیلی در شبکه‌های گوناگون، این اقدامات را بررسی و دلایل اهمیت حجاب و تهدیدهای آن برای دشمنان را تبیین کند.

منبع :  نشریه فرهنگ پویا، محبوبه ابراهیمی