كتابشناسی زندگی و آثار عبدالعظیم حسنی علیهالسلام
اشاره
حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام در چهارم ربیعالثانی 173 ه . ق، در شهر مدینه دیده به جهان گشود. او با امام موسی کاظم علیهالسلام، امام رضا علیهالسلام، امام جواد علیهالسلام و امام هادی علیهالسلام همعصر بود. عبدالعظیم از خرمن علم و معرفت امام جواد علیهالسلام و امام هادی علیهالسلام به خوشهچینی پرداخت و سرانجام در 15 شوال 252 در شهر ری بدرود حیات گفت.
مقاله حاضر، به معرفی کتابهایی پرداخته که درباره زندگانی و احادیث آن حضرت نوشته شده است.
کتاب نخست
زندگانی حضرت عبدالعظیم علیهالسلام
نویسنده: عزیزاللّه عطاردی
ناشر و محل نشر: انتشارات عطارد، تهران
سال نشر: 1373
این کتاب افزون بر زندگانی حضرت عبدالعظیم علیهالسلام، دربردارنده مجموع احادیثی است که عبدالعظیم از پیشوایان معصوم علیهالسلام نقل کرده است و پنج بخش دارد: شرح زندگانی حضرت عبدالعظیم علیهالسلام، آبا و اجداد حضرت عبدالعظیم علیهالسلام، اخبار و روایات حضرت عبدالعظیم علیهالسلام، استادان حضرت عبدالعظیم علیهالسلام، راویان و شاگردان حضرت عبدالعظیم علیهالسلام .
کتاب دوم
زندگانی حضرت عبدالعظیم بن عبداللّه الحسنی علیهالسلام
نویسنده: محمد رازی
ناشر و محل نشر: کتابفروشی علمی، تهران
این کتاب، دو باب و یک خاتمه دارد: باب اول درباره اجداد حضرت عبدالعظیم علیهالسلام است و در باب دوم، به شخصیت و هجرت حضرت عبدالعظیم علیهالسلام از عراق به ری و گلچینی از احادیث آن حضرت پرداخته شده است. در خاتمه کتاب نیز توضیحهایی درباره آستانه مقدس حضرت عبدالعظیم علیهالسلام است.
کتاب سوم
مسند حضرت عبدالعظیم حسنی
نویسندگان: عزیزاللّه عطاردی و علیرضا هزار
ناشر و محل نشر: دارالحدیث، قم
سال نشر: 1382
در صفحههای آغازین کتاب، مطالب فراوانی درباره مسند و مسندنویسی، نوشته شده است. سپس دیدگاه دانشمندان اسلامی درباره شخصیت حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام آمد و آنگاه نام چهل تن از مشایخ و راویان آن حضرت ذکر شده است. در پایان نیز 118 روایت از حضرت عبدالعظیم علیهالسلام همراه با ترجمه آنها در کتاب گنجانده شده است.
کتاب چهارم
شناختنامه حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام و شهر ری، جلد اول
به کوشش: سیدمجتبی صحفی و علیاکبر زمانینژاد
ناشر و محل نشر: دارالحدیث، قم
سال نشر: 1382
در این مجموعه، چهارده رساله خطی و سنگی در مورد حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام، آستان آن حضرت و امامزادگان مجاور حضرت عبدالعظیم گردآوری شده است. ویژگی رسالهها و شرححال نویسندگان آنها در ابتدای هر رساله دیده میشود.
کتاب پنجم
شناختنامه حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام و شهر ری، جلد دوم
نویسندگان: علیاکبر زمانینژاد و ابوالفضل حافظیان
ناشر و محل نشر: دارالحدیث، قم
سال نشر: 1382
این کتاب، مجموعه رسالههای خطی، چاپی، مقالههای منتشر شده و نیز جزوهها و گفتارهایی پراکنده درباره حضرت عبدالعظیم علیهالسلام و شهر ری است. بخش نخست کتاب به نوشتههای عربی و بخش دوم به نوشتههای فارسی اختصاص دارد.
کتاب ششم
شرح حدیث عرض دین حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام
نویسنده: آیت اللّه العظمی لطف اللّه صافی گلپایگانی
ناشر و محل نشر: آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام، قم
سال نشر: 1378
حضرت عبدالعظیم علیهالسلام، عقاید خود را به امام هادی علیهالسلام عرضه کرد تا از درست بودن آن درباره دین اسلام اطمینان کامل یابد. در این کتاب، آیت اللّه العظمی صافی گلپایگانی به شرح و تفسیر این حدیث پرداخته است.
علی اکبری اسحقوندی
