تبیان، دستیار زندگی
در سال های اخیر بیماری های اتوایمیون، نه تنها در ایران بلکه در اکثر کشورهای دنیا شیوع وسیعی یافته است. یکی از این بیماری ها، لوپوس می باشد که با نام انحصاری SLE که مخفف Systemic Lupus Erythromatosis می باشد خوانده می شود...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بیماری لوپوس و علائم آن

لوپوس

در سال های اخیر بیماری های اتو ایمیون، نه تنها در ایران بلکه در اکثر کشورهای دنیا شیوع وسیعی یافته است.

یکی از این بیماری ها، لوپوس می باشد که با نام انحصاری SLE که مخفف

Systemic Lupus Erythromatosis می باشد خوانده می شود.

متاسفانه هنوز هیچ گونه درمان موثری برای این دسته از بیماری ها پیدا نشده است و بهترین درمان تنها کنترل پیشرفت بیماری است.

این بیماری می تواند به مرور زمان بسیاری از سیستم های بدن را درگیر و آن ها را تخریب کند و مشکلات زیادی برای بیمار به همراه بیاورد. مسلما تشخیص هر چه زودتر و شروع هرچه سریع تر درمان در این بیماران اهمیت به سزایی دارد.

خانم دکتر لطفا بفرمایید لوپوس چیست؟

لوپوس یک بیماری چند سیستمیک است، یعنی چند سیستم ارگان بدن را درگیر می کند در واقع لوپوس یک بیماری خود ایمنی چند سیستمی است که قسمت های مختلف بدن از جمله پوست، مفاصل، چشم، مغز، کلیه ها، قلب و ریه ها را درگیر می کند. این بیماری معمولا در خانم ها ی جوان بیشتر دیده می شود.

علایم این بیماری کدام است؟

علایم این بیماری در افراد مختلف، به یک شکل نمی باشد و هر بیمار می تواند نوعی از بیماری را بروز دهد. ضمنا این طور هم نیست که سیستم های مختلف بدن همزمان درگیر شوند، بلکه به مرور درگیر می گردند. از علایم عمومی این بیماری می توان به ضعف، بی اشتهایی ، کاهش وزن ، و بی خوابی که می تواند به صورت مزمن و به حالت کوفتگی و خستگی باشد، اشاره کرد. این علایم می توانند مدت ها قبل از این که این بیماری کسی را مبتلا کند، در شخص دیده شوند. از علایم مهم این بیماری می توان به درد و ورم مفاصل اشاره کرد.

درد و  و ورم مفاصل بیشتر در مفاصل کوچک اتفاق می افتد. اما مفاصل بزرگ هم می توانند درگیر شوند. علایم درگیری مفاصل به صورت درد، گرمی، قرمزی و تورم مفاصل مچ دست ها و مفاصل کوچک انگشتان و ناحیه آرنج، زانو، شانه، گردن و ران معمولا تظاهر می یابند. معمولا تعداد مفاصلی که درگیر می شوند کم می باشد، ولی اگر بیشتر از دو ناحیه مفصلی باشد، باید به عنوان یکی از معیارهای تشخیص این بیماری تلقی گردد. در این درگیری مفصلی، معمولا تخریب ایجاد نمی شود و آسیب دایمی در مفصل به جا نمی ماند. به عبارتی بیماری لوپوس مانند بیماری آرتریت روماتوئید باعث ایجاد تغییر شکل دایمی در مفاصل بیمار نمی شود.

از جمله ضایعات زخم مانند و قرمز رنگ و برجسته در نواحی مختلف پوست ایجاد می شود و گاهی اوقات تمام پوست حالت قرمز رنگی به خود می گیرد. در بعضی موارد، پوست دست ها و ناحیه بین بندهای انگشتان دچار قرمزی می شود. از دیگر درگیری های این بیماری، ریزش مو است که ممکن است ریزش مو گذرا و موقتی باشد و دوباره موها رشد خود را به طور طبیعی از سر بگیرند.

اما در یک ضایعه پوستی که به نام دیسکوئید لوپوس گفته می شود، ریزش مو به حالت اول بر نمی گردد و ضایعات پوستی در این نوع درگیری، به شکل ضایعات برجسته و همراه با افزایش ضخامت پوست می باشد که بعد از بهبود، به حالت اسکار(جوشگاه) باقی می مانند و در نتیجه ضایعاتی می باشند که نمای تخریبی از خود به جا می گذارند و اگر این ضایعات در پوست سر ایجاد شوند، ریزش مو شروع می شود و ریزش مو برگشت پذیر نمی باشد، ولی در خود لوپوس این ضایعات برگشت پذیر می باشند.

درگیری پوستی دیگر، به شکل لوپوس حاد می باشد. در این حالت قسمت هایی از پوست که در معرض نور قرار می گیرند مانند پوست صورت و قسمت های بالا تنه درگیر می شوند و به شکل ضایعات حلقوی و دایره ای شکل قرمز رنگ تظاهر می یابند.

لوپوس

همان طور که گفته شد پوست از دیگر قسمت هایی است که درگیر می شود. درگیری پوست به شکل های مختلف مشاهده می شود. در این بیماران پوست صورت نسبت به نور حساسیت پیدا می کند و در برخورد با نور، پوست این بیماران دچار قرمزی و سوزش می شود و یک حالت راش پروانه ای شکل و یک پوست قرمز رنگ روی ناحیه گونه ها و پل بینی ایجاد می شود که معمولا به شکل بال پروانه می باشد و در دیگر قسمت های پوست، ضایعات مختلفی ایجاد می کند.

از علایم دیگر این بیماری زخم های دهانی است. این زخم دهان در خیلی از مواقع درد ندارد و پزشک می تواند با معاینه به خصوص در کام سخت این ضایعات را مشخص کرده و نسبت به درمان اقدام کند.

از علایم دیگر این بیماری درگیری کلیه ها می باشد. جهت بررسی کلیه ها، آزمایشات مختلفی لازم است. این بیماران هرچند وقت یک بار بایستی آزمایش ادرار خود را چک کنند و کلیه های خود را تحت معاینه قرار دهند. در ابتدا ممکن است است تغییرات فقط آزمایشگاهی باشد، و از نظر بالینی، بیمار علامت نداشته باشد.

از علایم دیگر ورم دور پلک ها، ورم اندام ها و فشار خون می باشد و هم چنین تغییر رنگ ادرار که به سبب وجود خون در ادرار می باشد. البته گاهی اوقات ممکن است بیمار هیچ علامتی نداشته باشد و پزشک با معاینه و آزمایش ادرار به مشکل کلیه ها ببرد.

از مشکلات دیگر این بیماری، درگیری قلب می باشد که ممکن است به صورت آب آوردن دور لایه خارجی قلب، درگیری عضلات قلب و درگیری دریچه های قلبی باشد.

گاهی ممکن است درگیری ریه به وجود آید که معمولا به شکل تجمع مایع در لایه جنب می باشد. ممکن است بافت بینابینی ریه دچار التهاب شده و در نتیجه به صورت ثانویه ایجاد عفونت کند. در این بیماران ممکن است فشار خون شریان ریه بالا رود و بیمار با سرفه و تنگی نفس و خلط و درد قفسه سینه مراجعه کنند.

درگیری دیگر بیماری لوپوس، درگیری مغز می باشد این درگیری می تواند خود را به صورت شروع اختلال شناختی و اختلال حافظه نشان دهد. ممکن است فراموشی ایجاد شود و علایم عصبی و درگیری اعصاب جمجمه ای، تشنج و بی حسی یک طرفه بدن اتفاق بیفتد و حتی ممکن است تشنج هایی پیش آید که گاهی اوقات به سختی با درمان کنترل می شوند.

از علایم دیگر، افسردگی است و حتی حالت جنون هم می تواند اتفاق افتد.

از درگیری های دیگر این بیماری، درگیری شکم می باشد که می تواند به صورت درگیری لایه صفاق و التهاب لایه صفاق باشد که باعث آب آوردن شکم می شود.

درگیری چشم از دیگر درگیری های این بیماری است که می تواند به صورت تاری دید و یا به صورت درگیری عروق ته چشم باشد. گاهی اوقات تاری دید این بیماران به خاطر درگیری پرده های مغزی می باشد. بنابراین ته چشم این بیماران باید حتما معاینه شود.

از علایم دیگر این بیماری، درگیری خونی می باشد. این بیماران ممکن است دچار کم خونی شوند و پلاکت خون و گلبول های سفید خونشان کاهش پیدا کنند، به همین خاطر بایستی آزمایش خون برای این بیماران به صورت دوره ای و سرپایی انجام گیرد.

همچنین انعقاد پذیری خون در این بیماران زیاد می شود، در نتیجه باعث ایجاد لخته در سیستم عروق می شود. گاهی اوقات در وریدهای اندام تحتانی ممکن است لخته ایجاد شود.

خانم های مبتلا به این بیماری که دچار انعقاد پذیری خون می شوند ممکن است دچار سقط های خود به خودی شوند، به عبارتی یکی از علل سقط های مکرر می تواند وجود این بیماری باشد.

ادمه دارد...

دکتر زهرا بصیری- فوق تخصص روماتولوژی

ماهنامه دنیای سلامت-10

* مطلب مرتبط:

تغذیه در بیماری لوپوس

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.