تغذیه نوجوانان ، سالمندان و ... در ماه مبارک رمضان

روزه داری از زیباترین و پر فیض ترین فریضه های الهی است. ماه مبارک رمضان ماه سنجش خویشتن و امتحان الهی است. روزه گرفتن تأثیرات بسیار مفیدی بر سلامت جسم و اندامهای داخلی بدن دارد و از سویی برای حفظ سلامت و توانایی سپری کردن این ماه پر فیض لازم است در گروههای سنی مختلف نکاتی رعایت شود.

سن تکلیف و شروع روزه گرفتن در دختران و پسران مصادف با سنین بلوغ آنهاست. دوره ای که سریعترین رشد پس از نوزادی را شامل می شود. لازمه رشد مناسب نوجوان، تغذیه صحیح و تأمین نیازهای او است. نوجوان در سنین بلوغ،انرژی و پروتئین بیشتری برای رشد مناسب نیاز دارد

. دختران در سنین رشد نیازمند"ید" و"آهن" بیشتری هستند. کلسیم و ویتامینD نیاز هر دو جنس است لیکن عوارض کمبود کلسیم و ویتامینD بیشتر دامنگیر زنان است. دختران برای اینکه در آینده مادرانی سالم باشند، نیاز دارند که روش غذا خوردن آنها مورد توجه قرار گیرد. خصوصاً در مورد دخترانی که با کم خوری سعی در لاغر ماندن یا لاغر شدن دارند، والدین بایستی تذکرات بهداشتی و تغذیه ای را به آنها گوشزد کنند.

توصیه هایی برای نوجوانانی که به سن تکلیف رسیده وشروع به روزه گرفتن کرده اند:

نیاز دختران نوجوان به انرژی بطور متوسط 2200 کالری و پسران نوجوان 2500 کالری است. این میزان حداقل 300 کالری بیش از نیاز فرد بالغ است. کالری مورد نیاز نوجوان بایستی از مواد غذایی مفید تهیه شود. روغنهای اشباع شده و غیر اشباع شده مثل چربی های حیوانی، کره و روغنهای نباتی تا حد معقول برای رشد و تأمین کالری مفید است، ولی استفاده بیش از نیاز، موجب افزایش چربی در بدن نوجوان شده و چاقی در این سنین به چاقی در بزرگسالی می انجامد

. بهتر است انرژی مورد نیاز نوجوان از مواد نشاسته ای، خصوصاً مواد نشاسته ای دارای فیبر مثل نان، بیسکویت و سیب زمینی تأمین شود. مصرف شیرینی و شکلات ها هر چه محدود شود بهتر است.

تنقلاتی چون پفک و چیپس تنها کالری زا و بدون محتوای پروتئینی هستند و به والدین توصیه می شود تا حد امکان آنها را  تهیه نکنند.

تأمین پروتئین مورد نیاز نوجوان بهتر است از پروتئین حیوانی مثل گوشت قرمز،گوشت مرغ یا ماهی باشد تا تأمین کننده آهن مورد نیاز، خصوصاً در دختران باشد.

مصرف شیر در این سنین بسیار ضروری بوده و تأمین کننده سلامت استخوان در سنین بالاتر است. در عین حال با دارا بودن بیش از 90 درصد آب، تأمین کننده نیاز نوجوان به مایعات خصوصاً در ماه مبارک رمضان می باشد .

مادران باردار و شیرده از روزه گرفتن معاف هستند . این دستور اسلام، عمق اهمیت سلامت مادر و کودک را در این دوران، در نظر دین نشان می دهد. با روزه گرفتن در اثر سوختن چربی های ذخیره ای بدن، مواد ستنی در خون ظاهر می شوند که گاهی بوی آن از دهان به مشام می رسد. بدن یک فرد سالم قدرت سوزاندن مواد ستنی را دارا است ولی

در مادر باردار گرسنگی و ایجاد مواد ستنی، تأثیرات نامطلوبی بر رشد جنین دارد و در مادر شیرده بر طعم شیر مادر تأثیرمی گذارد و با کاهش دریافت کالری در مادر، حجم شیر کاهش می یابد. از این رودر دین اسلام مادران در این دوره های خاص نباید روزه بگیرند تا به خودشان و کودکشان آسیبی وارد نشود.

سالمندان که تمایل زیادی به انجام این فریضه دارند باید به نکات تغذیه ای که ارائه می شود توجه داشته باشند:

در سنین بالا نیاز فرد به مایعات افزایش می یابد در صورتی که افراد مسن اصولا تمایلی به مصرف مایعات ندارند. در ماه مبارک کاهش دریافت مایعات خطراتی برای دستگاه ادراری در پی دارد

ازاینرو به افراد مسن توصیه می شود از مایعات فراوان خصوصا آب میوه و مرکبات استفاده کنند.

با بهره گیری از انواع سبزیجات فرد مسن علاوه بر اینکه آب زیادی دریافت می کند از ویتامینها، املاح و رنگدانه های ضد سرطان سبزیجات نیز بهره مند می شود. از سویی با افزایش سن، نیاز به کالری کاهش می یابد. مصرف سبزیجات نشاسته ای مثل سیب زمینی،باقالا و نخود و حبوبات که محتوی کالری کم و مواد مغزی زیادی هستند بسیار مفید است .

مصرف لبنیات برای سالمندان بسیار ضروری است.

هم تأمین کننده کلسیم و هم محتوی آب زیاد و مناسب روزهداران کهنسال است.

برای دریافت پروتیئن مورد نیاز در یک فرد مسن بهتر است از گوشت مرغ و ماهی (گوشتهای سفید) استفاده شود و در صورت تمایل به مصرف گوشت قرمز، با حداقل میزان چربی حداکثر دو تا سه بار در هفته مصرف شود.