HORASÂN
İpekyolu Güzergahı
En son idarî bölümlemelere göre Horasân eyaleti, 23 metropol, elli dört şehir, yetmiş dört köy ve yedi bin dokuz yüz doksan altı bucaktan oluşur. Horasân eyaletinin büyükşehirleri şunlardır: İsferayn, Bocnurd, Biradisken, Birecend, Taybad, Türbet-i Cam, Türbet-i Haydariye, Çenaran, Haf, Dergez, Sebzvar, Sorohs, Şirvan, Tabes, Firdevs, Feriman, Kaynat, Koçan, Kaşmir, Gonabad, Meşhed, Nohbendan ve Nişabur.
Astân-ı Kuds-i Rezevî
Meşhed şehrinde yer alan Astan-ı Kuds-i Rezevî Türbesi İslâm dünyasının en büyük, en görkemli ve en geniş türbelerinden biridir. Yüzyıllar boyunca İmam Rıza (a.s.)’ın kabri üzerinde genişlemiştir. Muhtelif yüzyıllara ait tarihî ve sanatsal izler taşımaktadır. Yapıtın tarihi h.k. 203 bir diğer söylenceye göre 202 yılında, İmam Rıza’nın şehadetinden sonra mübarek naaşının Harun Reşid’in kabri üzerine yerleştirilmesinden sonra inşa edilmiştir.
Hakim Ömer Hayyâm
Nişaburlu Hakim Ömer Hayyâm’ın kabri, İran bahçelerinin en görülmeye değer olanlarından biridir. Ömer Hayyâm’ın kabri bu bahçe içinde yer alır.
Kelât Nadirî Külliyesi
Meşhed’in 180 kilometre güneyinde yer alan Kelât Hisarı iki tarafı yüksek dağlarla çevrili bir ırmak gibidir. Bu bölgenin tarihî eserleri Nadir Şah zamanına aittir.
İmamzâde Muhammed Mahrûk Türbesi
Müşcerî Bahçesinin ortasında yer alan bu türbe çinili bir kümbete ve yüksek eyvanlara sahiptir. 10. yüzyılın güzel yapılarından sayılır. Kümbetin altında İmamzâde Muhammed Mahrûk’un kabri vardır. Eyvanın mozaik çini kitabesi, oyma sandukası ve giriş kapısı Birinci Tahmasıb zamanındandır.
Hakim Firdevsî
Ebû’l-Kasım Firdevsî’nin kabri Fars edebiyatı tutkunlarının ziyaretgâhıdır. Tûs şehri ününü bu yüce şahsiyete borçludur. Anıtmezarın şu anki yapısı yeni dönemlere aittir.
Nişaburlu Şeyh Attâr
İranlı meşhur arif ve şair Ferideddin Ebû Hamid bin Ebubekir bin İshak-ı Attâr yaklaşık olarak h.k. 540 yılında dünyaya gelmiş ve h.k. 618 yılında vefat etmiştir. Attâr’ın kabri Nişabur’un 6 kilometre güneyinde, İmamzâde Mahrûk’un kabrinin yakınlarında yer alır.
Kemalü’l-Mülk
Nişaburlu Şeyh Attâr bahçesinde İranlı meşhur ressamlardan Muhammed Gaffarî’nin kabri yer alır. Anıtmezar ş.1341/m. 1962 yılında yapılmıştır.
El Sanatları ve Hediyelik
Bu eyaletin başlıca el sanatları, halı dokumacılığı, ipekçilik, keçecilik, taş oymacılığı, çanak-çömlekçilik, sepet ve hasır dokumacılığıdır.
Kaynak: İran Kültürevi
Meşhed
SİMNAN
