YİYECEKLERLE İLGİLİ HÜKÜMLER

* Şahin gibi pençesi olan yırtıcı kuşların etini yemek haramdır. Hüdhüd (=çavuş kuşu) ile kırlangıcın etini yemek ise mekruhtur.

* Ruhu olan bir şeyi, örneğin kuyruk veya bir parça eti, canlı bir koyundan kesip kopardıklarında necis ve haram olur.

* Eti yenen hayvanlardan on beş şeyi yemek haramdır:

1) Kan.

2) Dışkı.

3) Erkeklik organı.

4) Dişilik organı.

5) Yavruluk.

6) Ur (=tümör)  denilen vücuttaki şişkinlikler.

7) Erkeklik yumurtaları.

8) Beyinde bulunan nohut şeklindeki hipotez bezi.

9) Omurilik.

10) Bel kemiğinin iki tarafında bulunan sarı renkli iki sinir.

11) Safra kesesi.

12) Dalak.

13) Mesane.

14) Göz bebeği.

15) Hayvanların tırnakları arasında olup zatü'l-eşaci' denilen şey (=parmak diplerinin bulunduğu yer).

* Dışkı ve sümüğün yenilmesi haramdır. Farz ihtiyat gereği insan tabiatının tiksindiği ve nefret ettiği diğer kötü şeyleri yemekten de kaçınmak gerekir. Ama eğer onlardan temiz olan bir şeyin az miktarı, halkın nazarında yok sayılacak derecede helâl olan başka bir şeyle karıştırılarak yenilmek istenirse, sakıncası yoktur.

* Şehitler serveri olan Hz. Hüseyin İbn Ali'nin (a.s) şehit düştüğü ve hâlihazırda türbesinin bulunduğu yerin (Kerbela) toprağından şifa amacıyla az bir miktarda yemenin sakıncası yoktur. Yine Dağıstan çamuru ile Ermeni çamurunu (=kilini) tedavi maksadıyla yemek, eğer tedavi bunlara münhasırsa, caizdir.

* Ağza gelen sümükle balgamı yutmak haram değildir. Yine, insanın tiksinmemesi hâlinde, ağzını temizlerken, dişlerin arasına sıkışıp kalan yemek kırıntılarını yutmanın sakıncası yoktur.

* İnsan için zararlı olan bir şeyi yemek haramdır.

* At, eşek ve katır etinin yenilmesi mekruhtur. Ancak bir insan, onlardan biriyle cinsel ilişki kurmuş olursa, yenilmesi helâl olmaz ve böyle bir hayvanı bulunduğu şehirden dışarı götürüp, başka bir yerde satmak gerekir.

* İnsanın cinsî temasta bulunduğu sığır, koyun ve deve [gibi eti yenen hayvanların] dışkı ve tezekleri necistir; sütlerini içmek de haramdır. Böyle bir hayvanın geciktirilmeden öldürülüp yakılması gerekir. [Eğer o hayvan başka birinin malı olursa,] onunla cinsel ilişki kuran kimse, bedelini sahibine ödemelidir. Hatta bu hayvanlardan biri başka bir hayvanla cinsel ilişki kurarsa, onun sütü de haram olur.

* Şarabın içilmesi haramdır. Nakledilen hadislerin bazısına göre en büyük günah olarak nitelenmiştir. Hatta bir kimse onu helâl sayar ve onu helâl saymanın gerçekte Allah ve Resulünü (s.a.a) yalanlamak anlamına geldiğinin farkında ise, kâfir olur. Hz. İmam Cafer Sadık'ın (a.s) şöyle buyurduğu rivayet edilmektedir:

"Şarap, kötülüklerin kökü ve günahların kaynağıdır. Şarap içen kimse, aklını yitirir, şarabı içtiği o anda Allah'ı tanımaz, hiçbir günahtan kaçınmaz,, kimsenin hakkına saygı göstermez, yakın akrabaların hakkını gözetmez ve açık kötülüklerden yüz çevirmez. Allah'ı tanıma ve iman ruhu şarap içen kimsenin vücudundan çıkar ve onda Allah'ın rahmetinden uzak olan habis ve eksik ruh kalır. Allah, melekler, Peygamberler, müminler ona lânet eder ve kırk güne kadar kıldığı namazlar kabul olmaz. (Böyle bir kimsenin) yüzü kıyamet gününde siyah olur, dili ağzından dışarı çıkar, ağzından göğsüne salyalar saçar ve böyle bir vaziyette susuzluktan feryat eder."

* Farz ihtiyat gereği, şarap içilen sofrada eğer insan [şarap içmediği hâlde] onlardan biri sayılacak olursa, o sofraya oturmamalıdır. Hatta o sofradan bir şey yemek bile haramdır.

* Açlık ve susuzluktan ölmek üzere olan Müslüman bir kimseye ekmek ve su verip, ölümden kurtarmak her Müslüman için farz bir vazifedir.

YEMEK YERKEN MÜSTEHAP OLAN ŞEYLER

* Yemek yerken birkaç şey müstehaptır:

1) Yemekten önce elleri yıkamak.

2) Yemekten sonra elleri yıkayıp, havluyla kurulamak.

3) Yemeye ev sahibinin başlaması ve herkesten sonra da bitirmesi. Yine yemekten önce ilk olarak ev sahibinin elini yıkaması, daha sonra sağ tarafında oturan kimseden başlayarak sırasıyla sol tarafında oturan kimseye kadar gidilip, ellerini yıkamaları ve yemekten sonra da ilk olarak ev sahibinin solunda oturan kimsenin ellerini yıkaması, daha sonra ev sahibinin sağında oturan kimseye ulaşana kadar sırasıyla ellerini yıkamaları müstehaptır.

4) Yemeğe başlarken besmele çekmek, yani Bismillah... demek. Şayet sofrada birkaç çeşit yemek olursa, her yemeğe başlarken bismillah demek müstehaptır.

5) Yemeği sağ elle yemek.

6) Yemeği üç veya daha çok parmakla yiyip, iki parmakla yememek.

7) Bir sofrada birden fazla kimse oturmuşsa, herkesin kendi önünden yemesi.

8) Lokmaları küçük almak.

9) Sofra başında fazla oturup, [ağır ağır yiyerek] yemek yemeyi uzatmak.

10) Yemeği iyice çiğnemek.

11) Yemekten sonra Allah'a hamdetmek.

12) Parmakları yalamak.

13) Yemekten sonra dişleri [kürdan türü bir şeyle] temizlemek, nar dalı, reyhan dalı, kamış ve hurma ağacı yaprağıyla da temizlememek.

14) Sofradan dökülen kırıntıları alıp yemek. Ancak yemek kırda yenilirse, dökülenleri kuşlarla hayvanlara bırakmak müstehaptır.

15) Gündüzle gecenin evvelinde yemek yiyip, gün ortası ile gece yarısında yememek.

16) Yemekten sonra sırt üstü yatarak sağ ayağını sol ayağının üzerine koymak.

17) Yemeğe tuzla başlayıp tuzla bitirmek.

18) Meyveyi yemeden önce su ile yıkamak.

YEMEK YERKEN MEKRUH OLAN ŞEYLER

* Yemek yerken şu birkaç şey mekruhtur:

1) Tok olduğu hâlde yemek.

2) Çok yemek. Nitekim bir hadiste şöyle buyrulmuştur: "Allah-u Tealâ her şeyden çok tıka-basa dolu mideden hoşlanmaz."

3) Yemekte başkalarının yüzüne bakmak.

4) Yemeği sıcak yemek.

5) Yediği veya içtiği şeye üflemek.

6) Sofraya ekmek konduktan sonra başka bir şeyi beklemek.

7) Ekmeği bıçakla kesmek.

8) Ekmeği yemek tabağının altına bırakmak.

9) Kemiğe yapışık olan eti, kemikte hiçbir şey kalmayacak şekilde temizlemek.

10) Meyvenin kabuğunu soymak.

11) Meyveyi iyice yemeden atmak.

SAĞLIKLI YAŞAM ÖNERİLERİ

Sağlıklı Beslenme

Oruç ve Sıhhat