قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی
فصل دوم ـ كیفیت انتخابات
فصل دوم - کیفیت انتخابات
ماده 7 ـ انتخابات به صورت مستقیم و عمومی و با رأی مخفی خواهد بود .
ماده 8 ـ انتخاب نماینده در مرحله اول منوط به كسب اكثریت حداقل یك چهارم كل آرا و در مرحله دوم و همچنین انتخابات میاندوره ای با كسب اكثریت نسبی به هر میزان است .
تبصره 1 ـ در صورتی كه آرای دو یا چند نفر از نامزدها مساوی باشد ، ملاك انتخاب یك یا چند نفر از آنان ، قرعه می باشد كه در جلسه مشترك هیأتهای اجرائی و نظارت مركز حوزه انتخابیه انجام خواهد گرفت . نامزدهای مذكور و یا نمایندگان آنان می توانند در مراسم قرعه كشی حضور داشته باشند .
تبصره 2 ـ چنانچه انتخابات یك یا چند حوزه انتخابیه متوقف یا باطل گردد و یا اعتبارنامه منتخبین مورد تأیید مجلس واقع نشود ، وزارت كشور مكلف است با هماهنگی شورای نگهبان حداكثر ظرف مدت هفت ماه انتخابات مجدد را همزمان در حوزه های انتخابیه مذكور برگزار نـماید . مهلت هفت ماه ، از تاریخ تعیین وضعیت آخرین حوزه در بین حوزه های انتخابیه مورد نظر محاسبه می شود .
تبصره 3 ـ چنانچه به علت فوت ، استعفا و یا هر علت دیگر حوزه انتخابیه ای یك یا چند نماینده خود را از دست بدهد ، وزارت كشور مكلف است ظرف مدت هفت ماه پس از تاریخ اعلام آن توسـط مـجلس شورای اسلامی با هماهنگی شورای نگهبان انتخابات را در حوزه مربوطه برگزار نماید .
تبصره 4 – پس از تأیید صحت انتخابات توسط شورای نگهبان ، وزارت كشور موظف است اعتبارنامه كلیه منتخبین را صادر و به مجلس شورای اسلامی ارسال نماید . پذیرش انصراف هر یك از منتخبین پس از تأیید صحت انتخابات و قبل از تصویب اعتبارنامه نیز می بایست به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد .
تبصره 5 ـ منتخبین حوزه های انتخابیه كه اعتبارنامه آنان به علت عدم صلاحیت شخص در مجلس شورای اسلامی رد می شود نمی توانند در انتخابات همان دوره مجلس شورای اسلامی شركت نمایند .
ماده 9 ـ چنانچه در مرحله اول برای یك یا چند نفر از داوطلبان اكثریت یك چهارم آرا حاصل نگردید ، انتخابات دو مرحله ای خواهد شد ، بدین معنی كه از بین نامزدهایی كه اكثریت یك چهارم آرا را در مرحله اول به دست نیاورده اند ، فقط به تعداد دو برابر نمایندگان مورد نیاز از بین كسانی كه بیشترین آرا را در مرحله اول داشته اند ، در انتخابات مرحله دوم شركت می كنند و در صورتی كه تعداد نامزدهای باقی مانده ، كمتر از دو برابر باشد ، تمام آنان در مرحله دوم انتخابات شركت خواهند نمود .
تبصره 1 ـ اگر تعداد نامزدهای باقی مانده مساوی یا كمتر از نمایندگان مورد نیاز باشد ، انتخابات مرحله دوم انجام نخواهد شد و نامزدی كه حداقل یك چهارم مجموع آرا را كسب كرده باشد به مجلس راه می یابد .
تبصره 2 ـ هیچ یك از داوطلبان نمایندگی نمی توانند در بیش از یك حوزه انتخابیه خود را نامزد نمایند ، در غـیر ایـنصورت نامزدی آنها كلاَ باطل و از شركت در انتخابات آن دوره مجلس محروم می گردند .
تبصره 3 ـ وزارت كـشور با هماهنگی شورای نگهبان زمان انجام مرحله دوم انتخابات را ظرف یك ماه پس از اعلام نتیجه مرحله اول و تأیید صحت انتخابات توسط شورای نگهبان ، تعیین و اعلام خواهد نمود .
تبصره 4 ـ كلیه رأی دهندگان مرحله دوم منحصراَ در حوزه انتخابیه ای كه در مرحله اول انتخابات رأی داده اند شركت خواهند نمود و كسانی كه در مرحله اول در هیچ یك از حوزه های انتخاباتی رأی نداده باشند در مرحله دوم انتخابات می توانند شركت نمایند .
تبصره 5 ـ در انتخابات میاندوره ای حوزه های انتخابیه هر دوره مجلس ، كسانی حق رأی دارند كه در انتخابات قبلی آن دوره در همان حوزه رأی داده باشند و یا در هیچ یك از حوزه های انتخابیه شركت نكرده و رأی نداده باشند .
تبصره 6 ـ وزارت كـشور موظف است ظرف شـش ماه از زمان تصویب این قانون نسبت به نوین سازی شیوه های اخذرأی و شمارش آراء به منظور دقت ، سلامت و نظارت بهتر در اخذ ، شمارش و اعلام نتایج و همینطور استاندارد سازی صندوقهای اخذرأی در حدود اعتبارات مصوب و پس از تأیید شورای نگهبان اقدام نماید .
ماده 10 ـ در هر مرحله انتخاباتی هر شخص واجد شرایط فقط می تواند یكبار با ارائه شناسنامه رأی دهد .
تبصره 1 ـ اخذ رأی در زندانها و پادگانها و بیمارستانها نیز فقط با ارائه شناسنامه می باشد .
تبصره 2 ـ شناسنامه رأی دهنده ممهور می گردد .
تبصره 3 ـ اخذ رأی در كلیه حوزه های انتخابیه كشور در یك روز انجام می شود و مدت آن حداقل ده ساعت است ، در صورت ضرورت قابل تمدید می باشد .
تبصره 4 ـ تشخیص ضـرورت و مدت تمدید اخذ رأی در یك حوزه یا سراسر كشور به عهده وزیر كشور است .
تبصره 5 ـ اخذ رأی باید در یكی از روزهای تعطیل رسمی باشد .
ماده 11 ـ كلیه وزارتخانه ها ، سازمانها و ادارات و نهادهای قانونی و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداریها و مـؤسسات عمومی موظف اند حسب درخواست وزارت كشور ، استانداران ، فرمانداران ، بخشداران ، كاركنان و سایر امكانات خود را تا خاتمه انتخابات در اختیار آنان قرار دهند . بدیهی است مدت همكاری كاركنان مذكور جزء ایام مأموریت نامبردگان محسوب خواهد شد .
تبصره 1 ـ در جهت اعمال نظارت بر انتخابات ، كلیه نهادها و ارگانهای فوق الذكر موظف اند حسب درخواسـت شـورای نگهـبان و هیأتهای منصوب از جانب آن ، كاركنان خود را در اختیار آنان قرار دهند و همچنین وزارت كشور ، استانداران ، فرمانداران و بخشداران موظف اند امكانات لازم را در اختیار آنان قرار دهند .
تبصره 2 ـ حق مأموریت كاركـنان مـذكـور از مـحل اعتبارات سازمان متبوع آنان تأمین و پرداخت می گردد .
ماده 12 ـ انتخابات اقلیتهای دینی زرتشتی ، كلیمی ، آشوری ، كلدانی و ارامنه شمال به مركزیت حوزه انتخابیه فرمانداری تهران و ارامنه جنوب به مركزیت حوزه انتخابیه فرمانداری اصفهان توسط فرمانداران و بخشدارانی كه اقلیتهای مزبور در آن جا سكونت دارند انجام خواهد شد .
ماده 13 ـ در صورتی كه همزمان با برگزاری انتخابات مجلس ، انتخابات دیگری نیز برگزار گردد ، به دستور وزارت كشور ، یك شعبه ثبت نام و اخذ رأی با اعضای واحد و با صندوقهای مجزا برای هر دو انتخابات در نظر گرفته خواهد شد .
ماده 14 ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مكلف است علاوه بر تبیین جایگاه مجلس و وظایف نمایندگان برنامه های آموزش انتخاباتی را كه وزارت كشور یا هیأت مركزی نظارت منتخب شورای نگهبان ضروری تشخیص مـی دهـند و همچنین كلیه اعلامیه ها و اطلاعیه های مربوط به انتخابات را از شبكه سراسری یا محلی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش نماید .
ماده 15 ـ انتخابات مجلس در حوزه های انتخابیه ای كه دچار حوادثی از قبیل سیل ، زلزله ، جنگ و غیره شوند ، با تشخیص و پیشنهاد وزارت كشور و موافقت شورای نگهبان در شهرهای محل استقرار مهاجرین و در صـورت امكان در حوزه های مذكور نیز برگزار خواهد گردید و مراتب به اطلاع عموم خواهد رسید .
تبصره ـ شعب ثبت نام و اخذ رأی مخصوص حوزه های انتخابیه مناطق مذكور ، در شهرستانهایی دائر می شود كه حداقل دو هزار و پانصد مهاجر ناشی از وضعیت مزبور از آن حوزه انتخابیه ، در محدوده شهرستان مهاجر بوده و اسكان یافته باشند و امكان بازگشت به حوزه انتخابیه خود را نداشته باشند .
مـاده 16 ـ مأموران انتظامی در حدود قانون موظف به ایجاد نـظم و جـلوگیـری از هـرگونـه بـی نـظمی در جریان انتخابات و حفاظت صندوقها بوده و حق دخالت در امور اجرائی ونظارت را ندارند .
تبصره ـ در صورت نیاز نیروی انتظامی به نیروهای كمكی با تصویب مراجع ذی صلاح قانونی ، نیروهای نظامی با نیروی انتظامی همكاری می نمایند .
ماده 17 ـ محاكم صالحه قضایی موظف اند به تخلفات و جرائم انتخابات به صورت فوق العاده و خارج از نوبت رسیدگی نمایند .
ماده 18- حذف شد .
ماده 19 ـ در موارد ذیل با تأیید هیأت نظارت حوزه انتخابیه مربوطه ، برگهای رأی باطل و جزء آرای مأخوذه محسوب نشده و مراتب در صورت جلسه قید و آرای مذكور ضمیمه صورت جلسه خواهد شد :
1- صندوق فاقد لاك و مهر انتخاباتی باشد .
2- آرا زائد بر تعداد تعرفه باشد .
3- آرای كسانی كه به سن قانونی رأی نرسیده باشند .
4- آرایی كه با شناسنامه افراد فوت شده یا غیر ایرانی داده شده باشد .
5- آرایـی كه با تقلـب و تـزویـر ( در تعـرفه هـا ، آرا ، صورت جلسات ، شمارش ) به دست آمده باشد .
6- آرایی كه با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشد .
7- آرای تكراری .
8- آرایی كه با شناسنامه كسانی كه حضور ندارند اخذ شده باشد .
9- آرایی كه فاقد مهر انتخاباتی باشد .
10- آرایی كه از طریق تهدید به دست آمده باشد .
11- آرایی كه روی ورقه ای غیر از برگ رأی نوشته شده باشد .
12- آرا ناخوانا باشد .
13- آرایی كه از طریق خرید و فروش به دست آمده باشد .
14- آرایی كه كلاً حاوی اسامی غیر از نامزدهای تأیید شده باشد .
15- آرایی كه سفید به صندوق ریخته شده باشد .
تبصره 1 ـ كل آرای مندرج در صورت جلسه ای كه صندوق اخذ رأی آن فاقد اوراق رأی یا برگهای تعرفه باشد ، باطل و جزو آرای مأخوذه محسوب نخواهد شد .
تبصره 2 ـ آرای زائد مذكور در بند (2) به قید قرعه از كل برگهای رأی كسر می شود .
ماده 20 ـ در صورتی كه در برگ رأی علاوه بر اسامی نامزدهای تأیید شده ، اسامی دیگری نوشته شده باشد ، برگ رأی باطل نبوده و فقط اسامی اضافی خوانده نمی شود .
تبصره 1 ـ در صورتی كه نام یك داوطلب در برگه رأی مكرر نوشته شده باشد فقط یك رأی برای او محسوب می شود .
تبصره 2 ـ چنانچه آرای ریخته شده به صندوق به علت تشابه اسمی نامزدهای انتخاباتی به هیچ وجه قابل تشخیص و تفكیك نباشد به نسبت آرای نامزدهای دارای تشابه اسمی در آن صندوق میان آنان تقسیم می شود و در مورد رأی یا آرای باقی مانده غیر قابل تقسیم ، به حكم قرعه عمل خواهد شد .
تبصره 2 مكرر ـ به منظور تسهیل امر نظارت و حفظ آرای واقعی مردم و جلوگیری از تضییع حقوق داوطلبان نمایندگی ، چنانچه نامزدی در حوزه انتخابیه به تشخیص هیأت اجرائی یا نظارت برای عامه مردم ناشناخته و گمنام باشد ولی نام خانوادگی و یا نام و نام خانوادگی او مشابه نام خانوادگی یا نام و نام خانوادگی یكی ازداوطلـبان سـرشناس و معروف آن حوزه باشد ، باید مشخصه ای مانند شماره (كد) ، شغل ، محل سكونت ، نام پدر و غیره برای او تعیین و در آگهی انتشار اسامی نامزدهای انتخاباتی درج گردد . آرای فاقد آن مشخصه برای او منظور نخواهد شد .
فرد مذكور می تواند در تبلیغات انتخاباتی خود مشخصه تعیین شده را قید نماید و چنانچه در ایام تبلیغات انتخاباتی اعلام انصراف نماید ، داوطلب همنام او می تواند قبل از روز انتخابات از طریق روزنامه و یا صدور اطلاعیه ادامه داوطلبی خود را برای رفع ابهام اعلام نماید .
تبصره 3 ـ در مواردی كه دو انتخابات به طور همزمان انجام گیرد آرایی كه اشتباهاً به صندوق دیگر ریخته شود با حضور ناظرین شورای نگهبان قبل از هر اقدامی به صندوق مربوطه انتقال داده شده و سپس وظیفه قانونی انجام می گیرد .
ماده 21 ـ در صورتی كه اسامی نوشته شده بیش از تعداد لازم باشد ، اسامی اضافی از آخر ، خوانده نمی شود .
ماده 22 ـ قبل از شروع رأی گیری باید در حضور نمایندگان هیأت نظارت بر حوزه انتخابیه مربوط ، صندوقهای خالی ، بسته و ممهور به مهر هیأت نظارت حوزه انتخابیه گردد و در صورت جلسه ای كه قبل از آغاز زمان انتخابات در محل اخذ رأی تنظیم می گردد ، نمایندگان هیأت نظارت بر حوزه انتخابیه مربوط ، تعداد صندوقها و خالی بودن آنها را گواهی نمایند و در صورتی كه در جریان رأی گیری ، نیاز باشد كه صندوقی را اضافه نمایند ، باید به همین ترتیب عمل نموده و صورت جلسه گردد .
ماده 23 ـ وزارت كشور موظف است در طول برگزاری انتخابات بـا توجه به وظایفی كه به عهده دارد ، مطالب مربوط به انتخابات را به اطلاع مردم برساند .
ماده 24 ـ فرمانداران و بخشداران مراكز حوزه های انتخابیه موظف اند بلافاصله پس از خاتمه رأی گیری و شمارش آرا نتایج حاصله را با هیأتهای نظارت حوزه انتخابیه خود تطبیق داده و طی صورت جلسه ای به وزارت كشور و شورای نگهبان ارسال و سپس از رسانه های گروهی اعلام نمایند .
ماده 25 ـ وزارت كشور مأمور اجرای قانون انتخابات مجلس بوده و مسئول حسن جریان انتخابات است . بدین منظور می تواند مأمورینی جهت بازرسی و كنترل جریان انتخابات به حوزه های انتخابیه و شعب ثبت نام و اخذ رأی اعزام دارد .
تبصره ـ هیچ سازمان یا دستگاهی جز وزارت كشور و شورای نگهبان تحت عنوان اجرای قانون انـتخابـات یـا نـظارت ، مـجاز نیست در امر انتخابات دخالت كند و یا مأموران و بازرسانی اعزام نماید .
ماده 26 ـ پس از پایان انتـخابـات ، بـلافاصلـه صورت جلسـه نتیـجه انتخابات با امضای هیأت اجرائی مركز حوزه انتخابیه و هیأت نظارت بر انتخابات حوزه مربوطه در پنج نسخه تهیه می شود كه یك نسخه نزد هیأت اجرائی مركز حوزه انتخابیه می مـاند و بـقیـه بـرای هیأت نظارت بر انتخابات مزبور و وزارت كشور ( دو نسخه ) و هیأت مركزی نظارت بر انتخابات ارسال می شود .
منبع: مجموعه قوانین
