YILLIK GİDER (İHTİYAÇ)

S.937: Senesinin ihtiyacından olan şeye humus gelmez diyorsunuz. Oturacağı evi olmayan bir şahsın arsası olur ve yaptıramadığı için bu arsa bir yıldan fazla elinde kalırsa, bu arsa onun ihtiyaçlarından sayılmaz mı?
C: Eğer arsa, ihtiyaç duyulan evin yapımı için olursa, ihtiyacından sayıldığı için humusunu vermesi farz olmaz. Ama; kastı, onu satarak satış bedelini ev yapımında sarfetmek olursa ve onu yıllık kazancından almışsa o zaman humusunu vermesi farzdır.
S.938: Humus yılım, 23 Ağustos’ta başlıyor. Normalde her yıl Haziran ayında okulların ve üniversitelerin sınavları başladığından, üzerinden altı ay geçtikten sonra bizim fazla mesai ücretimizi veriyorlar. Humus senesi girmeden önce hak ettiğim bu fazla mesai ücretini humus senesi bittikten sonra alırsam ona humus lazım gelir mi?
C: Alınan ücret, çalışma yılının değil, teslim alınan yılın kazancından sayılır; eğer alınan yılda ihtiyaç için sarfedilirse onda humus yoktur.
S.939: Bazen  bize (kooperatif şirketlerince) pazar fiatından daha ucuza buzdolabı gibi ev eşyaları satılıyor. Gelecekteki fiyatlarının, şimdiki fiatların çok üzerinde olacağı düşüncesiyle evlilik için lazım olan bu eşyaları şimdiden alıyoruz; acaba, evde kullanılmadan bekletilen bu eşyalara humus lazım gelir mi?
C: Gelecekte yararlanmak üzere bu eşyaları kazançtan almışsanız ve alış senesinde ihtiyacınız söz konusu değilse, yıl sonundaki normal fiyatı üzerinden humusunu vermeniz farzdır. Fakat, onları ihtiyaç zamanı bir arada almak mümkün olmadığı için tedricen almak yöresel olarak adet olsa, toplumsal durumuna uygun olması halinde ihtiyaçtan sayılır ve o zaman onlara humus lazım gelmez.
S.940: Hayır işler için medreselere, afetzedelere, Filistin ve Bosna Hersek gibi yerlere yaptığımız infaklar, senenin ihtiyacından sayılır mı? Bu hayırları yapmadan önce humuslarını vermek farz mıdır? Yoksa esasen bunlarda humus yok mudur?
C: Bu infaklar, o senenin ihtiyacından sayılır ve onlarda humus yoktur.
S.941: Halı almak için geçen yıl bir miktar para biriktirdik. Geçen senenin sonlarına doğru bir halıcıya müracaat ederek isteğimize uygun bir halı siparişi verdik. Bu iş yeni yılın ikinci ayına kadar devam etti. Humus yılımın başı, yılın birinci ayı olduğunu göz önünde bulundurarak acaba, bu parada humus var mıdır?
C: Biriktirilmiş para humus yılının başına kadar ihtiyaç olan halının alımında kullanılmamışsa onda humus farzdır.
S.942: Özel okul kurma alanında çalışmak için kurulan bir şirketin yöneticileri, ortakların az olan sermayelerinden yararlanmanın yanısıra, diğer harcamaları karşılamak amacıyla bankadan borç almaya ve sermayeyi artırmak ve borçları ödemek için ortaklardan her ay belirli miktarda aidat almaya karar almıştır. Bu şirket şimdiye kadar kâr aşamasına geçmemiştir. Acaba, ortakların aylık olarak ödenen aidatlarına ve ana sermayenin tamamına humus lazım gelir mi?
C: Ortakların, şirketin ana sermayesine katkıda bulunmak için verdikleri aidatın ve okul tesisinde kullanmak üzere şirkete verdikleri ortaklık hissesinin humusunu vermeleri farzdır. Şirketin ana sermayesini oluşturan ortakların ödediği paraların humusu verildikten sonra, şirketin ana sermayesinin yekününde humus yoktur.
S.943: Çalışmakta olduğum yer, bir kaç seneden beridir bana bir miktar para borçludur. Şimdiye kadar da bu para bana ödenmemiştir. Acaba, bu parayı aldığımda ona humus lazım gelir mi? Veya humusun lazım gelmesi için o paranın üzerinden bir sene geçmesi gerekir mi?
C: Parayı humus senesinde almak mümkün değilse, o para alış senesinin kazancından sayılır. Eğer alış senesi içinde ihtiyaçta kullanılırsa onda humus yoktur.
S.944: Acaba, humusun taalluk etmemesinin ölçüsü, ihtiyaç olduğu için senenin kazancından elde edilen malların, sene boyunca kullanılması mıdır? Yoksa ihtiyaca binaen alınması mı; gerçi yıl boyunca hiç kullanılmazsa bile?
C: Elbise ve sergiler gibi kullanmakla aslı yok olmayan eşyalarda humusun farz olmamasında ölçü, onlara ihtiyaç duyulmasıdır. Ama, pirinç ve zeytin gibi günlük tüketilen mallarda ise ölçü tüketimdir. Bu gibi maddeler ihtiyaç senesinden fazla kalırsa onda humus farzdır.
S.945: Bir şahıs, ailesinin rahatlığı ve ihtiyaçlarını gidermek için sene içinde kazançtan elde edilen humusu verilmemiş maldan araba almak isterse o malın humusunu vermesi farz mı? Eğer söz konusu arabayı mesleği ile ilgili işlerde veya her iki alanda kullanmak için alırsa acaba o malda humus farz olur mu?
C: Aldığı araba, mesleği ile ilgili işler için olursa, onun hükmü meslek aletleri hükmündedir ve meslek aletlerinde de humus farzdır. Ama; örfen onun toplumsal durumuna uygun olma şartiyle şahsî hayat ihtiyaçlarını gidermek için olursa onda humus yoktur.