اول کار من ، بعد کار تو

بسیاری از راه‌های برقراری ارتباط با نوجوانان بر شیوه‌هایی استوار است که بر نتیجه ی طبیعی و منطقی رفتارها تأکید دارند. در این زمینه باید دو نکته را به خاطر سپرد:

نخست آن‌که نتیجه ی طبیعی باید برای فرزند شما اهمیت داشته باشد تا بتواند موثر واقع شود. به عنوان مثال، گفتن این‌که : «اگر لباس‌هایت را درون سبد لباس‌های چرک قرار ندهی آنها را نخواهم شست» برای کودکی که به تمیزی لباس اهمیت نمی‌دهد، موثر نخواهد بود.

دوم آن‌که پیش از کاربرد این شیوه باید مشخص نمایید که آیا مایلید تا نتیجه ی طبیعی یک رفتار روی دهد یا خیر؟ مادری که بسیار نگران بود، یک روز ساعت 4 صبح به من تلفن کرد و گفت که فرزند 13ساله‌اش که دیشب خانه را ترک گفته، هنوز باز نگشته است. از او پرسیدم چه اتفاقی افتاده است؟ او گفت: شوهرش دیشب از پسرش خواسته اتاقش را مرتب کند؛ کار به بحث و مشاجره کشیده و شوهرش گفته اینجا منزل من است اگر می‌خواهی در اینجا زندگی کنی باید از من اطاعت کنی و اتاقت را مرتب کنی اگر راضی نیستی می‌توانی از خانه‌ام بیرون بروی. پسرک نیز این راه را پذیرفته و خانه را ترک کرده در حالی که والدینش نمی‌خواستند چنین شود.

قانون مادربزرگ‌ها

این قانون توسط بسیاری از والدین به کار می‌رود به عنوان مثال : «کاری را که من از تو می‌خواهم انجام بده سپس اجازه داری هر کاری که خودت می‌خواهی بکنی» یا «کاری را که من از تو می‌خواهم انجام بده سپس کاری را که تو از من می‌خواهی انجام خواهم داد.» مادری ممکن است بگوید : «اگر غذایت را بخوری، می‌توانی از دسر بعد از غذا استفاده کنی.» نتیجه ی طبیعی، نتیجه‌ای است که به‌طور طبیعی روی دهد و واقعیت داشته باشد، اما نتایجی که در مثال‌های پیش گفته مطرح شد، از سوی انسان طراحی می‌شوند و در مواقع اضطراری کاربرد دارند. اکنون به ذکر چند مثال می‌پردازیم.

- تا زمانی که تکالیف‌های مدرسه‌ات را انجام نداده‌ای ، نمی‌توانی از تلفن استفاده کنی.

- تا زمانی که اتاقت را مرتب نکرده‌ای ، نمی‌توانی خانه را ترک کنی و برای تفریح بیرون بروی.

- اگر ماشین را روز جمعه بشویی، همان شب می‌توانی از آن استفاده کنی.

- اگر در تمیز کردن آشپزخانه به من کمک کنی تو را با ماشین به منزل دوستت می‌رسانم.

از نتایج مهم استفاده کنید.

هنگامی که نتایج طبیعی و یا قوانین مادربزرگ‌ها قابل استفاده نباشد، باید نتایجی را که برای فرزندتان اهمیت دارد مشخص نمایید و قوانینی را براساس آن نتایج پایه‌گذاری کنید. نتایج می‌توانند ایجابی یا سلبی باشند. نتایج ایجابی شامل مواردی است که به‌طور عادی در منزل رایج نیست، از جمله به سینما رفتن با دوستان، یا شب را در خانه یکی از دوستان گذراندن. نتایج سلبی شامل گرفتن امتیازات و ایجاد محدودیت است و تمام فعالیت‌ها و درخواست‌هایی را که فرزندتان به آنها علاقه دارد، در برمی‌گیرد.

- اگر فرزندتان مایل است  تعطیلات آخر هفته را با دوستانش سپری کند به شرط آن‌که تمام تکلیف‌های درسی‌اش را در طول هفته به‌خوبی انجام دهد، با او موافقت کنید.

- به شرطی که فرزند شما با خواهر و برادران خود رفتار خوبی داشته باشد، می‌تواند برای دیدن مسابقات ورزشی به ورزشگاه برود.

- در صورت همکاری در کارهای خانه می‌تواند پول توجیبی بیشتری دریافت کند. نتایج ایجابی یاد شده به فرزند شما کمک می‌کنند تا در مقابل تغییر یک رفتار، پاداش بگیرد. در مورد نتایج سلبی، می‌توان به این مثال‌ها اشاره کرد:

- فرزندی که با پدر و مادرش مشاجره می‌کند، بهتر است از خرید کفش نو برای بازی فوتبال محروم شود.

- نوجوانی که یک شب سر وقت به خانه نیامده، تا یک هفته باید از بعضی تفریحات محروم شود.

در تمام مثال‌های یاد شده باید نتیجه‌ای را تعیین کنید که برای فرزندتان اهمیت دارد و سپس  براساس این نتایج خاص، انتظار دگرگونی‌های ویژه‌ای را در رفتار فرزندتان داشته باشید. این نوع نتایج به اقتضای اختلاف علاقه‌ها و نیازهای نوجوانان با هم تفاوت دارد و برای هر نوجوان باید به‌طور خاص تعیین شود.