یتیمان را دریابید
خداوند در پیمان‌هایى كه از بنى اسرائیل گرفت از آنان خواست جز خداى یكتا را نپرستند، نسبت به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و مسكینان، نیكى كنند. «و اذ اخذنا میثاق بنى اسرائیل لاتعبدون الا الله و بالوالدین احسانا و ذى القربى و الیتامى و المساكین... » (سوره بقره، آیه 83)
یكى از ویژگی‌هاى نیكوكاران به بیان قرآن آن است كه به خاطر دوستى خدا، به خویشاوندان و یتیمان و مسكینان و در راه ماندگان و خواهندگان و آزادسازى بردگان كمك مالى مى‌كنند. «... ولكن البر ... و آتى المال على حبه ذوى القربى و الیتامى المساكین و ابن السبیل و السائلین و فى الرقاب...» (سوره بقره، آیه 177)
و از سوى دیگر یكى از ویژگی‌هاى كسانى را كه دین را دروغ مى‌شمارند، آن مى‌داند كه یتیم را از خود مى‌رانند. «ارایت الذى یكذب بالدین فذلك الذى یدع الیتیم.» (سوره ماعون، آیه 1 و 2)
و نیز یكى از عوامل فقر و پریشانى انسان‌ها را آن مى‌داند كه آنان چون یتیمان را اكرام نمى‌كردند به فقر و تنگدستى گرفتار آمدند. «و اما اذا ما ابتلاه فقدر علیه رزقه فیقول ربى اهانن كلا بل لاتكرمون الیتیم.» (سوره فجر، آیه 6 تا 17)
به علاوه، درباره تجاوز به دارایى یتیم هشدارى بس شدید مى‌دهد و مى‌فرماید: «ان الذین یاكلون اموال الیتامى ظلما انما یاكلون فى بطونهم نارا (سوره نساء، آیه 10)؛ و دستور مى‌دهد كسى جز به خیر و نیكى و اصلاح امور، به مال یتیم تا زمان بلوغ وى نزدیك نشود. «فلا تقربوا مال الیتیم الا بالتى هى احسن حتى یبلغ اشده.» (سوره انعام، آیه 152 و سوره اسرى، آیه 34)
در بیانات رسول اكرم صلى الله علیه و آله و سلم و معصومین علیهم السلام نیز سفارش‌هاى بسیار اكید نسبت به یتیمان شده است. چنانچه پیامبر خدا فرمود: وقتى یتیمى بگرید عرش خدا مى‌لرزد و خداوند در آن حال مى‌فرماید: چه كسى موجب گریه این بنده من كه در كودكى پدر و مادر از دست داده شده است؟
به عزت و جلال خویش سوگند مى‌خورم كه هر كس او را آرام كند بهشت را بر او واجب مى‌كنم. «قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم: ان الیتیم اذا بكى اهتز له العرش، فیقول الرب تبارك و تعالى: من هذا الذى ابكى عبدى الذى سلبته ابویه فى صغره؟ فو عزتى و جلالى لایسكنه احد الا اوجب له الجنه.»(2)
و حضرت على علیه السلام فرمود: هر مرد و زن مومنى كه دستى از دلسوزى و مهر و شفقت بر سر یتیمى بكشد، خداوند به عدد هر تار موى آن یتیم، حسنه‌اى براى او مى‌نویسد.
«قال امیرالمومنین علیه‌السلام: ما من مومن و لا مومنه یضع یده على راس یتیم ترحم له الا كتب الله له بكل شعره مریده علیها حسنه.»(3)
و امام صادق علیه السلام فرمود: در كتاب حضرت على علیه السلام آمده است: كسى كه مال یتیم را بخورد، پیامد شوم این كار گریبان فرزندانش را مى‌گیرد و در آخرت هم گریبانگیر خودش مى‌شود.
«روى عن الصادق علیه السلام قال: فى كتاب على علیه السلام: ان اكل مال الیتیم سیدركه و بال ذلك فى عقبه، و یلحقه و بال ذلك فى الاخره.»(4)
پی‌نوشت‌ها:
1- نهج البلاغه، وصیت حضرت به امام حسن علیه السلام.
2- بحارالانوار، ج 72، ص 5 .
3- بحارالانوار، ج 72، ص 4 .
4- بحارالانوار، ج 72، ص 13.
منبع:
کتاب آخرین دیدار، نادر فضلی .
